Với lượng lớn hoạt chất GS4 có tác dụng hấp thu đường ở ruột, tăng sản xuất và hoạt tính insulin, tăng men sử dụng đường ở mô cơ và tăng thải cholestero, dây thìa canh được coi là một dược liệu quý được sử dụng để hỗ trợ cho những người mắc bệnh tiểu đường.
Người dân tại vùng trồng Hải Hậu, Nam Định chăm sóc dây thìa canh.
Theo các nghiên cứu khoa học được công bố, trong dây thìa canh chuẩn hóa có chứa lượng lớn hoạt chất GS4, đem lại hiệu quả giảm đường huyết cao đồng thời giảm mỡ máu xấu, ngăn ngừa biến chứng tiểu đường.
Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn chữa bệnh theo kiểu truyền tai nhau, tự ý mua dây thìa canh về sắc thuốc mà không hiểu hết về loại cây này. Dược sĩ Hoàng Minh Châu (Công ty Nam Dược) cho biết, nhiều người tiểu đường tự mua dây thìa canh tươi hoặc khô về để đun lấy nước uống chữa bệnh nên có nguy cơ bị nhiễm độc.
Dược sĩ Châu phân tích, phần lớn dây thìa canh bán trên thị trường còn nhiều dư lượng thuốc kích thích, thuốc trừ sâu, phơi sấy không đạt tiêu chuẩn dẫn tới nấm mốc rất dễ gây nhiễm độc. Việc sự sắc dây thìa canh cũng không thu được dược tính cao nhất, nên hiệu quả điều trị không cao. “Sử dụng dây thìa canh làm dược liệu điều trị bệnh không đơn giản là mua về rồi đun nấu lên uống mà phải nghiên cứu cụ thể về tỷ lệ hoạt chất và chỉ định liều dùng”, dược sĩ Châu nói.
BS Doãn Thị Tường Vi (nguyên bác sĩ Bệnh viện 198) cho biết, hiện nay có tới hơn 3.000 loài thực vật giống dây thìa canh, trong đó có một số loài còn mang độc tính, vì vậy, nếu không có chuyên môn, việc nhầm lẫn là rất nguy hiểm. Ngay cả các cơ sở sản xuất thuốc từ dây thìa canh, cũng có những nơi loại tự chủ được nguồn nguyên liệu chuyển hóa, ngược lại có những nơi tự trồng không theo kỹ thuật và tiêu chuẩn dược liệu, chất lượng không bảo đảm.
BS Tường Vi dẫn chứng, ngay tại Hải Hậu, Nam Định có rất nhiều vùng trồng dây thìa canh vì đất nơi đây hợp với loại dược liệu này. Tuy nhiên, cách trồng thế nào, kỹ thuật ra sao để chất lượng sản phẩm được tốt nhất, bảo đảm các tiêu chí khắt khe về khí hậu, thổ nhưỡng, kỹ thuật chọn giống, làm giàn, gieo hạt, chăm bón, thu hái, bảo quản không phải người dân nào cũng nắm được kỹ thuật này.
Vì thế, để lựa chọn sản phẩm dây thìa canh bảo đảm an toàn và hiệu quả trong điều trị bệnh, BS Tường Vi khuyến cáo, người dân nên chọn sản phẩm dây thìa canh được trồng, hái theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới. Nhiều năm qua, Dự án BioTrade đã lựa chọn vùng dược liệu dây thìa canh do Công ty Nam Dược quy hoạch trồng tại Hải Hậu để tài trợ phát triển thành dược liệu theo chuẩn quốc tế GACP-WHO với việc trồng trọt và thu hái dưới sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật. “Dây thìa canh chuẩn hóa tại vùng trồng này chứa hàm lượng hoạt chất cao gấp 2,4 lần so với dây thìa canh thông thường, chất lượng ổn định, loại được tạp chất và an toàn cho người sử dụng”, BS Vi nói.
Các tác dụng giúp hạ đường huyết của dây thìa canh tại vùng trồng của Công ty Nam Dược đã được công bố trên tạp chí khoa học nổi tiếng thế giới Phytochemistry (tạp chí chính thức của Hiệp hội Hóa học Bắc Mỹ và Châu Âu) đầu tháng 3-2018.
Theo LÂM TRẦN/nhandan.com.vn