Cùng lúc, 6 công nhân một cơ sở sản xuất rèm ở Hải Dương phải đi cấp cứu chỉ trong thời gian ngắn làm việc tại đây, với biểu hiện rối loạn tâm thần, mất trí nhớ, lú lẫn, kích động, 1 người tử vong.
Từ ca tử vong kỳ lạ đầu tiên
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, Trung tâm vừa tiếp nhận 6 trường hợp với những biểu hiện kỳ lạ do ngộ độc thiếc, phần lớn nhiễm độc nặng. Đây là những trường hợp nhiễm độc thiếc cấp tính đầu tiên tại Việt Nam được phát hiện, với nồng độ thiếc trong máu cao, phần lớn cao gấp chục lần ngưỡng cho phép.
Hình ảnh tổn thương não của bệnh nhân trên phim chụp CT. Ảnh: Mai Thanh
"Cả 6 bệnh nhân đều làm việc chung tại bộ phận nghiền nhựa tái chế của một công ty sản xuất mành rèm ở Thanh Miện, Hải Dương. Trước khi vào đây làm việc, 6 người đều khỏe mạnh bình thường. Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn làm việc tại đây (ngắn nhất là 4 ngày, lâu nhất là 1 tháng) thì các công nhân có chung biểu hiện: rối loạn tâm thần, đặc biệt là mất trí nhớ, lú lẫn, rối loạn tâm thần, kích động, hành vi bất thường", BS Nguyên cho biết.
BS Nguyên thông tin thêm, chuỗi các bệnh nhân nhiễm độc thiếc được phát hiện từ trường hợp anh Nguyễn Đức H., 35 tuổi, nhập viện ngày 9/7/2020 với biểu hiện rối loạn tâm thần, kích động, lẫn lộn, sau đó đi vào hôn mê.
Hình ảnh phim cộng hưởng từ não có hiện tượng tổn thương chất trắng lan tỏa nặng nề, nhiễm toan chuyển hóa và hạ kali máu nặng.
Bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng này sau sự việc bố bệnh nhân mới mất được 49 ngày và bệnh nhân bị người yêu chia tay. Vì thế, khi có biểu hiện rối loạn tâm thần, kích động, lẫn lộn, người thân chỉ nghĩ đến yếu tố tâm thần do tác động tâm lý quá mạnh.
Bệnh nhân được đưa đến viện muộn, diễn biến nặng và gia đình đã xin về nhà tử vong.
BS Nguyên cho biết, trước khi gia đình xin đưa bệnh nhân về đã cung cấp một thông tin rất quan trọng, đó là có một số công nhân cùng làm việc với bệnh nhân này cũng có những biểu hiện bất thường. Các bác sĩ đã hướng dẫn gia đình thông báo cho những người cùng làm cần đi khám kiểm tra càng sớm càng tốt.
Bỗng dưng mất trí nhớ, lái xe quanh làng
Bệnh nhân Nguyễn Kim C. (42 tuổi, Quỳnh Phụ, Thái Bình) được đưa vào Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) sau một thời gian rối loạn tâm thần, mất trí nhớ, ở nhà lái xe đi lang thang quanh làng. Kết quả xét nghiệm máu có rối loạn nặng.
Bệnh nhân trong tình trạng cấp cứu, các bác sĩ Trung tâm Chống độc vừa phải chạy đua chẩn đoán, cứu sống bệnh nhân, vừa phải tiến hành các xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân, nhằm ngăn chặn có thêm người ngộ độc, tử vong.
BS Nguyên cho biết, sau khi truy tìm tất cả các nguồn thông tin y học, tham vấn ý kiến, chuyên gia, đồng nghiệp trên quốc tế về chống độc... đã tìm thấy y văn thế giới ghi nhận vài trường hợp bị bệnh khi làm việc trong hoàn cảnh gần tương tự.
Mẫu xét nghiệm của bệnh nhân được gửi tới Viện Hóa thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam để ,định lượng kim loại thiếc.
Một bệnh nhân ngộ độc thiếc đang được điều trị tại Trung tâm chống độc. Ảnh: Mai Thanh
"Kết quả bệnh nhân C có nồng độ thiếc trong máu hơn 200 micogam/lít, nghĩa là tăng gấp hơn 40 lần ngưỡng cho phép. Còn bệnh nhân H. đã tử vong trước đó, mẫu xét nghiệm lưu lại có nồng độ thiếc trong máu cao gấp trên 50 lần", BS Nguyên thông tin.
Với tình trạng ngộ độc thiếc cấp tính nặng nề, bệnh nhân được lọc máu, giải độc thiếc và chỉ sau 1 tuần điều trị tích cực, tình trạng của bệnh nhân đã cải thiện, trí nhớ dần hồi phục …
BS Nguyên cũng cảnh báo thêm khi có bệnh nhân đến kiểm tra, dù không có triệu chứng lâm sàng khi xét nghiệm thấy có hạ kali máu nặng, có nhiễm toan chuyển hóa hoặc tổn thương não trên phim cộng hưởng từ và nồng độ thiếc trong máu tăng rõ.
Bệnh nhân cũng thông tin, một số người sau khi làm việc vài ngày thấy mệt, khó chịu và không chịu nổi đã phải tự bỏ việc. Như vậy, theo các bác sĩ điều trị, rất có thể có những người khác bị nhiễm độc tương tự nhưng chưa được phát hiện, hoặc có thể nhầm lẫn với nhiều bệnh khác.
Nhiễm độc thiếc gây tổn thương não nặng nề
BS Nguyên thông tin, các hợp chất thiếc hữu cơ có độc tính rất cao, rất dễ hấp thu qua đường hô hấp, qua da và qua đường tiêu hóa. Độc nhất là các hợp chất thiếc triethyl và thiếc trimethyl. Đây là các hợp chất có một công dụng là làm chất ổn định nhựa (plastic stabilizer), ổn định nhiệt (heat stabilizer), được cho vào nhựa giúp nhựa bền vững với nhiệt.
Nhiễm độc thiếc hữu cơ gây nhiều tổn thương nặng ở các cơ quan, bao gồm não (gây các rối loạn tâm thần kinh và tổn thương chất trắng), tổn thương gan, thận, miễn dịch, máu…Trên thế giới và trong nước vẫn chưa có phác đồ điều trị nhiễm độc thiếc, do đó việc điều trị khó khăn, các bác sĩ phải vừa điều trị vừa theo dõi sát để đánh giá điều chỉnh.
Nhiễm độc thiếc là vấn đề sức khỏe nghề nghiệp môi trường mới ở nước ta và thực sự ảnh hưởng tới người lao động. Ở Việt Nam có lẽ đây là các ca đầu tiên ở trong nước được phát hiện. Trên thế giới cũng mới chỉ ghi nhận một số ca.
Bệnh viện Bạch Mai đã có công văn báo cáo Bộ y tế, Sở y tế địa phương, các cơ quan liên quan để phối hợp tìm ra nguyên nhân, giải quyết để không gây ra nhiễm độc tiếp.
Trung tâm chống độc cũng kêu gọi những công nhân làm việc trong các môi trường, vị trí như vậy khẩn trương đi kiểm tra sức khỏe, ít nhất là sàng lọc tại bệnh viện tỉnh (với Bệnh viện đa khoa tỉnh Hải Dương, Trung tâm đã có hướng dẫn về sàng lọc phát hiện nhanh).
Đến nay, qua thông báo lại của Bệnh viện tỉnh và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hải Dương, đã có 15 bệnh nhân tới Bệnh viện tỉnh Hải Dương khám, trong đó có 8 bệnh nhân ù tai, nghe kém, 6 bệnh nhân có hạ kali máu. Các bệnh nhân này được khuyến cáo cần nhập viện để đánh giá tiếp và điều trị.
Theo Hồng Thanh/dantri.com.vn