Xơ gan mất bù chính là lúc bệnh xơ gan đã bước vào giai đoạn cuối. Lúc này hầu như gan không có khả năng tái sinh ra tế bào mới.
Gan là cơ quan lớn thứ 2 trong cơ thể, đóng vai trò tối quan trọng trong quá trình chuyển hóa và thực hiện tới hơn 500 chức năng như dự trữ glycogen, tổng hợp protein, huyết tương, thải độc…
Tuy nhiên, lại có nhiều căn bệnh mãn tính có thể gây tổn thương gan, nếu bị tác động trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng xơ hóa. Xơ hóa gan xảy ra khi mô sẹo hình thành quá mức. Cụ thể, các protein collagen dạng sợi sẽ thay thế dần các mô gan khỏe mạnh,
Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng xơ hóa gan phải kể đến virus viêm gan B hoặc A. Bên cạnh đó, còn có thói quen uống nhiều bia rượu; các bệnh gan nhiễm mỡ do tình trạng béo phì và tiểu đường gây ra..
Trong trường hợp chúng ta không có biện pháp xử lý kịp thời và để tình trạng xơ hóa tiếp diễn trầm trọng hơn có thể tiến triển đến xơ gan, lúc này lá gan sẽ trở nên rất cứng. Đồng thời, lưu lượng máu qua gan sẽ giảm đáng kể, gan cũng gần như mất đi khả năng thực hiện các nhiệm vụ của mình.
Những triệu chứng cảnh báo xơ gan
Bệnh xơ gan có 2 giai đoạn: giai đoạn mới bắt đầu hay còn gọi là giai đoạn còn bù. Giai đoạn toàn phát hay giai đoạn mất bù.
Giai đoạn còn bù
Đây chính là giai đoạn đầu của quá trình xơ hóa gan. Ở giai đoạn này, chức năng gan vẫn còn hoạt động bình thường, phần gan chưa bị xơ vẫn có thể bù trừ được cho những phần gan đã bị xơ nên gọi là xơ gan còn bù. Triệu chứng giai đoạn xơ gan còn bù thường không rõ rệt, người bệnh có thể cảm thấy:
- Mệt mỏi, chán ăn, sợ mỡ.
- Hơi đau ở hạ sườn phải.
- Thỉnh thoảng bị ngứa bàn tay, chân cuối cùng là toàn cơ thể.
- Sao mạch màu đỏ nhỏ dưới da hoặc dễ bị bầm tím.
Nhiều bệnh nhân không có các triệu chứng đặc biệt, vẫn lao động học tập bình thường. Giai đoạn này kéo dài vài tuần đến vài tháng, thậm chí là vài năm. Tuy nhiên, do không có triệu chứng rõ rệt nên đa số bệnh nhân không phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm này, bệnh nhân vẫn uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá và các chất không có lợi cho gan, khiến bệnh phát triển bùng phát ở giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn mất bù
Ở giai đoạn muộn này các triệu chứng xơ gan sẽ rất rõ rệt. Biểu hiện rõ nhất là:
- Suy gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
- Tình trạng xơ hóa làm chức năng gan suy giảm, dẫn đến mệt mỏi, chán ăn, gầy sút.
- Rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu, sợ mỡ, rối loạn đại tiện.
- Dễ bị chảy máu dưới da và niêm mạc như: chảy máu cam, chảy máu chân răng.
- Da sạm đen do lắng đọng sắc tố
- Vàng da, vàng mắt, nhất là trường hợp xơ gan do ứ mật.
- Phù là một triệu chứng nổi bật của xơ gan. Lúc đầu bệnh nhân sẽ bị phù hai chân dưới, càng ngày gan càng bị suy nhiều dẫn đến bị phù toàn thân.
- Giảm ham muốn tình dục ở nam giới, teo tinh hoàn, vú to ra.
- Rối loạn kinh nguyệt hoặc vô kinh thứ phát ở nữ giới
Ngoài các triệu chứng trên bệnh nhân còn xuất hiện tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Có thể thấy từng búi mạch nổi lên ở bụng. Bệnh nhân có thể bị trĩ nội, trĩ ngoại, xuất huyết tiêu hóa do vỡ các tĩnh mạch ở thực quản và dạ dày.
Một khi đã có những biểu hiện giai đoạn xơ gan mất bù thì bệnh nhân không còn cơ hội hồi phục được nữa. Có đến 60% bệnh nhân tử vong trong năm đầu tiên, Trên 80% tử vong trong vòng 2 năm chỉ có 6% bệnh nhân có thể sống quá 3 năm. Nguyên nhân gây tử vong là do các biến chứng xơ gan như nhiễm khuẩn, chảy máu tiêu hóa và hôn mê gan.
Theo Minh Nhật/dantri.com.vn – Ngày 16/12/2020