Thoái hóa khớp gối là bệnh thường gặp nhiều ở những người lớn tuổi gây đau nhức và khó khăn trong vận động. Đây là tình trạng bề mặt sụn khớp gối bắt đầu xuất hiện những thương tổn và mất tính đàn hồi, không còn làm tốt nhiệm vụ bảo vệ đầu xương.
Theo thời gian, sụn dần bị bào mòn và hình thành các gai xương làm biến đổi hình dạng xương dẫn đến tình trạng hư khớp. Thoái hóa khớp gối có rất nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân liên quan đến cả vấn đề sinh hoạt, làm việc và giới tính. Người ta ghi nhận có một số nguyên nhân thường gặp và đối tượng nguy cơ thoái hóa khớp gối như sau:
- Nguyên nhân thoái hóa khớp gối do tuổi tác
Có thể nói nguyên nhân chính gây ra tình trạng thoái hóa khớp gối chính là do tuổi tác. Bệnh thường gặp ở những người trên 55 tuổi. Nguyên nhân là do khi tuổi càng cao thì quá trình tổng hợp của sụn lại càng có xu hướng suy giảm. Vì thế các tế bào gần bị bào mòn và không được tái tạo lại khiến sụn bị thoái hóa nhanh chóng. Tuy nhiên, ngày nay tình trạng thoái hóa khớp trong đó có khớp gối trẻ ngày càng trẻ hóa.
Thống kê cho thấy, chỉ có 10% tình trạng thoái hóa khớp gối xảy ra ở người dưới 26 tuổi. Nhưng từ tuổi 27- 45 là 25,5% và độ tuổi 46 – 60 thì tỉ lệ này lại lên tới 50%.
Thực tế cho thấy, sau độ tuổi trưởng thành thì các tế bào sụn cũng mất đi khả năng sinh sản và tự tái tạo, tuy nhiên nếu chúng ta có lối sinh hoạt và làm việc phù hợp thì vẫn hoàn toàn có thể đẩy lùi nguy cơ thoái hóa sớm. Những người càng lớn tuổi thì quá trình thoái hóa càng diễn ra mạnh mẽ hơn khiến chân đau nhức, đặc biệt khi có sự thay đổi thời tiết đột ngột hay trời lạnh.
Thoái hóa khớp gối ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh
- Nguyên nhân thoái hóa khớp gối thường gặp ở nữ giới nhiều hơn
Giới tính và tính chất công việc cũng là yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thoái hóa khớp gối. Theo thống kê tỷ lệ nữ giới bị thoái hóa khớp gối lên đến 80% số người mắc bệnh đến khám. Đặc biệt những phụ nữ qua tuổi 55 thường có xu hướng mắc bệnh cao hơn hẳn so với nam giới.
Giải thích vấn đề này, các nhà chuyên môn cho rằng, đa phần phụ nữ do tính chất công việc, thói quen đi giày cao gót ở phụ nữ ảnh hưởng đến thoái hóa khớp gối. Ngoài ra, người ta cho rằng, lý do khác nữa khiến phụ nữ thường có tỷ lệ thoái hóa khớp cao hơn chính là quá trình mang thai. Khi phụ nữ mang thai sức nặng của thai nhi thường gây áp lực lớn lên sụn. Mặt khác giai đoạn này mẹ không được bổ sung gầy đủ canxi có thể dẫn đến quá trình thai nhi canxi từ mẹ để hỗ trợ quá trình hình thành cơ thể hoàn chỉnh. Chính vì vậy, phụ nữ bị thoái hóa khớp gối nhiều hơn nam giới.
- Nguyên nhân thoái hóa khớp gối do cân nặng, béo phì
Quá cân, béo phì cũng là một yếu tố đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp gối. Bởi khớp gối chịu ảnh hưởng rất nhiều từ trọng lượng cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy trọng lượng dư thừa không chỉ gây ra nhiều bệnh mà còn tăng cường áp lực lên hai khớp gối, khiến cho sụn khớp nhanh bị bào mòn và biến dạng hơn. Đặc biệt ở phụ nữ thừa cân béo phì trên tuổi 40 có nguy cơ bị thoái hóa khớp gối cao gấp 6 lần so với người có cân nặng trung bình và ổn định.
- Nguyên nhân thoái hóa khớp gối do chấn thương
Những chấn thương thường ngày trong sinh hoạt, tai nạn lao động, tai nạn giao thông cũng ảnh hưởng đến tình trạng thoái hóa khớp gối. Nếu xảy ra chấn thương trong quá trình vận động hay bị tai nạn giao thông có liên quan đến xương bánh chè, dây chằng, đầu dưới khớp đùi... đều có nguy cơ bị thoái hóa khớp gối sớm do sụn bị tổn thương nghiêm trọng. Nếu không điều trị dứt điểm ngay từ đầu tình trạng thoái hóa có thể diễn ra vô cùng nhanh chóng và gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
- Nguyên nhân do luyện tập sai cách
Vận động thường xuyên rất tốt cho sức khỏe nói chung và sức khỏe xương khớp nói riêng. Tuy nhiên, vận động không đúng cách, vận động làm việc quá mức có thể dẫn đến quá trình thoái hóa nhanh hơn. Ngược lại nếu quá ít vận động, lười vận động cũng có thể gây ra tình trạng thoái hóa khớp gối.
Giải thích vấn đề này các nhà nghiên cứu cho rằng, nếu người thừa cân vận động đi bộ quá nhiều, làm việc tay chân quá nhiều thì sức nặng tì đè lến khớp gối nhanh hơn. Ngược lại nếu lười tập thể dục, thiếu vận động sẽ làm cho các cơ trở nên lỏng lẻo, thiếu độ linh hoạt dẫn đến các cấu trúc cơ, xương, gân , dây chằng rất dễ bị sai lệch. Vì vậy, việc tập luyện thế nào cho phù hợp vô cùng quan trọng. Có thể thay vì đi bộ thì có thể đạp xe, bơi lội, làm việc vừa sức để không quá ảnh hưởng đến khớp gối.
- Nguyên nhân do tính chất công việc
Tính chất công việc cũng ảnh hưởng đến thoái hóa khớp gối nhanh hay chậm. Nếu người thường xuyên làm việc nặng quá sức, vận động mạnh khiến quá trình ma sát diễn ra nhiều nên sụn gối nhanh chóng bị bào mòn thoái hóa hơn. Tình trạng này thường xảy ra ở những người làm các công việc chân tay, vận động mang vác nhiều.
Ngoài ra phụ nữ làm những công việc phải đi giao tiếp nhiều, đi bằng giày cao gót cũng làm đẩy nhanh quá trình thoái hóa khớp gối hơn hẳn những người thường đi giày bệt. Những người làm các công việc lễ tân phải đi giày cao gót cũng dễ mắc bệnh này hơn.
- Một số nguyên nhân khác
Một số nguyên nhân khác cũng có thể liên quan đến tình trạng thoái hóa khớp gối trong đó thường gặp nhất hiện nay là chế độ dinh dưỡng không hợp lý, sinh hoạt sai tư thế, lạm dụng thuốc nhất là thuốc corticoid.
Các nghiên cứu cho thấy tình trạng lạm dụng corticoid ngày càng nhiều dẫn tới tình trạng thoái hóa khớp gối nhanh hơn. Đây là nhóm thuốc thường được dùng trong điều trị các bệnh dị ứng có tác dụng kháng viêm hay ức chế hệ miễn dịch…
Bên cạnh đó dinh dưỡng cũng là vấn đề đáng bàn hiện nay, khi cuộc sống bận rộn nhiều người sử dụng các thức ăn nhanh, uống rượu bia nhiều dẫn đến tình trạng không cân đối đinh dưỡng, thiếu hoặc không hấp thụ được canxi có thể làm xương sụn trở nên yếu và dễ bị thoái hóa hơn. Ngoài ra việc ăn uống thiếu chất và uống nhiều rượu bia cũng làm giảm tiết chất nhờn cho sụn và khiến cơ quan này bị phá hủy nghiêm trọng hơn.
Cuối cùng là những người bị một số bệnh lý như gút, đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp hay các hội chứng rối loạn chuyển hóa cũng có xu hướng dễ thoái hóa sụn khớp hơn.
Tóm lại: Thoái hóa khớp gối là vấn đề thường gặp. Tình trạng toái hóa khớp gối gây hạn chế vận động và có thể làm mất hẳn đi khả năng vận động của bệnh nhân. Chính vì vậy, người bệnh cần được điều trị theo chỉ định của các bác sĩ kết hợp thực hiện các biện pháp thay đổi lối sống, sinh hoạt, phục hồi chức năng.
Để phát hiện sớm tình trạng thoái hóa khớp, kiểm soát những cơn đau và hạn chế quá trình tiến triển của bệnh khi có biểu hiện thoái hóa khớp gối người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn điều trị.
Thoái hóa khớp gối là khi sụn bọc hai đầu xương của khớp gối bị mòn, dẫn đến lệch trục, gây vẹo khớp, biến dạng khớp gối. Thoái hóa khớp gối thường gặp ở người cao tuổi (từ 60 – 80 tuổi). Theo thống kê của hội Cơ xương khớp Việt Nam, có 30% người trên 35 tuổi gặp tình trạng thoái hóa khớp và 60% người trên 65 tuổi mắc bệnh lý này.
Theo BS. Nguyễn Mạnh Hữu/suckhoedoisong.vn
https://suckhoedoisong.vn/nguyen-nhan-thoai-hoa-khop-goi-va-ai-la-doi-tuong-nguy-co-16922120612485142.htm