Nạn buôn người đang trở thành một trong những vấn nạn nghiêm trọng, có ảnh hưởng toàn cầu, khi tình trạng đói nghèo, xung đột kéo dài và biến đổi khí hậu khiến hàng triệu người rơi vào cảnh dễ bị lợi dụng. Những đối tượng yếu thế này trở thành “con mồi” của các băng nhóm tội phạm xuyên quốc gia.
Mới đây, Cơ quan Phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) đã đưa ra một báo cáo toàn cầu về nạn buôn người, nhấn mạnh rằng để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ của tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam - một quốc gia đang đóng góp tích cực trong cuộc chiến này.
Thực trạng đáng báo động
Báo cáo của UNODC năm 2024 chỉ ra rằng, trong năm 2022, hơn 69.600 người đã trở thành nạn nhân của tội phạm buôn người trên toàn cầu, tăng 43% so với năm 2020, thời điểm đại dịch COVID-19 khiến số lượng các vụ án giảm đáng kể. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự hồi sinh của tội phạm buôn người sau đại dịch, mà còn cho thấy mức độ nghiêm trọng và lan rộng của vấn đề. Dữ liệu sơ bộ năm 2023 tiếp tục cho thấy xu hướng tăng này.
Công an tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với các đơn vị chức năng tiếp nhận các nạn nhân người Việt Nam từ Đặc khu kinh tế Bò Kẹo ở Tam giác vàng về nước an toàn.
Điều này chứng tỏ rằng, nạn buôn người không chỉ tồn tại ở những khu vực nghèo khó hay chiến tranh, mà đang len lỏi đến mọi ngóc ngách của thế giới, từ các quốc gia phát triển đến những nơi bị ảnh hưởng bởi các cuộc khủng hoảng kinh tế, chính trị và môi trường. Một phần quan trọng trong báo cáo lần này của UNODC là chương về châu Phi, nơi các cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đã khiến hàng triệu người rơi vào tình trạng dễ bị khai thác. Châu Phi từ lâu đã bị bỏ qua trong các nghiên cứu về buôn người do công tác thu thập dữ liệu khó khăn. Tuy nhiên, nhờ sự phối hợp giữa các tổ chức quốc tế, khu vực và chính quyền các quốc gia châu Phi, UNODC đã có thể cung cấp một bức tranh rõ nét hơn về tình trạng buôn người tại đây.
Khu vực phía Nam Sahara của châu Phi chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng số nạn nhân của tội phạm buôn người trên toàn thế giới, lên đến 26%. Phụ nữ và trẻ em gái là nhóm đối tượng bị tội phạm nhắm đến nhiều nhất, tiếp theo là nam giới và trẻ em trai. Tuy nhiên, đáng lo ngại là số lượng trẻ em bị buôn bán đang gia tăng nhanh chóng.
Các nạn nhân của nạn buôn người thường bị cưỡng bức lao động trong các ngành nghề khắc nghiệt như ăn xin, làm việc trong các cơ sở sản xuất trái phép, hoặc tham gia vào các hoạt động lừa đảo trực tuyến. Đặc biệt, phụ nữ và trẻ em gái còn phải đối mặt với nguy cơ bị lạm dụng tình dục và bạo lực giới, làm tăng thêm mức độ nghiêm trọng của tội phạm này.
Theo Giám đốc điều hành UNODC Ghada Waly, điều này không chỉ là vi phạm nhân quyền, mà còn là một thách thức đối với an ninh và trật tự xã hội toàn cầu. Để giảm thiểu và chấm dứt tình trạng buôn người, UNODC đã đưa ra một số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác ngăn chặn. Đầu tiên, các quốc gia cần hoàn thiện hệ thống pháp luật để đối phó với những phương thức ngày càng tinh vi và táo tợn của các băng nhóm buôn người.
Các biện pháp bảo vệ và hỗ trợ trẻ em cũng cần được tích hợp trong các chiến lược chống buôn người, nhằm ngăn chặn lao động trẻ em và bảo vệ trẻ em khỏi mọi hình thức bóc lột. Công tác phòng ngừa là yếu tố then chốt, trong đó cải thiện chất lượng báo cáo về nạn buôn người và nâng cao nhận thức của cộng đồng là những biện pháp thiết yếu. Đặc biệt, các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc bảo vệ sự an toàn và phẩm giá của các nạn nhân là ưu tiên hàng đầu, thay vì đổ lỗi cho họ vì đã nhẹ dạ cả tin.
Sự vào cuộc và vai trò tích cực của Việt Nam
Trong cuộc chiến chống nạn buôn người, Việt Nam đã thể hiện một cam kết mạnh mẽ và quyết tâm không chỉ bằng những biện pháp nội bộ mà còn thông qua việc thúc đẩy hợp tác quốc tế. Những nỗ lực này đã đem lại những kết quả tích cực, khẳng định vai trò của Việt Nam trong cuộc đấu tranh toàn cầu này. Việt Nam đã ban hành một loạt chính sách quan trọng nhằm phòng ngừa và chống nạn buôn người. Một trong những bước đi quan trọng là việc ký kết và thực thi các hiệp định quốc tế về phòng, chống buôn người.
Việt Nam là một trong những quốc gia tham gia và thực hiện cam kết của Hiệp định LHQ về buôn bán người và Hiệp định hợp tác khu vực ASEAN trong việc ngăn chặn các tội phạm xuyên biên giới, trong đó có tội phạm buôn người. Các cam kết này không chỉ giúp Việt Nam tăng cường hợp tác với các quốc gia khác mà còn tạo cơ sở pháp lý vững chắc để xử lý các vụ án liên quan đến buôn người và bảo vệ quyền lợi của nạn nhân.
Bên cạnh các hiệp định quốc tế, Việt Nam cũng đã xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước. Các quy định pháp lý về phòng, chống buôn người liên tục được cải tiến, đồng thời tăng cường xử lý nghiêm minh các đối tượng buôn bán người. Một trong những dấu ấn quan trọng là việc ban hành Bộ luật Hình sự sửa đổi vào năm 2015, trong đó quy định các tội phạm liên quan đến buôn người, giúp nâng cao khả năng điều tra, truy tố và xét xử các vụ án này.
Không chỉ dừng lại ở các hoạt động phòng ngừa, Việt Nam còn triển khai nhiều chiến dịch lớn để đấu tranh với các băng nhóm tội phạm buôn người xuyên biên giới. Các chiến dịch này không chỉ tập trung vào việc bắt giữ tội phạm mà còn chú trọng đến việc giải cứu nạn nhân, bảo vệ họ khỏi những nguy cơ bị khai thác, bóc lột thêm. Những chiến dịch phối hợp với các quốc gia láng giềng như Lào, Campuchia và các quốc gia trong khu vực ASEAN đã giúp làm suy yếu các mạng lưới buôn người quốc tế. Hơn nữa, Việt Nam đặc biệt chú trọng đến việc hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân. Các cơ quan chức năng phối hợp với các tổ chức phi chính phủ và xã hội dân sự trong nước để cung cấp hỗ trợ thiết thực cho những nạn nhân sau khi được giải cứu...
Bên cạnh những biện pháp pháp lý và hành động cụ thể, Việt Nam cũng chú trọng đến việc nâng cao nhận thức cộng đồng về nạn buôn người. Chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự đã tổ chức hàng loạt các chiến dịch tuyên truyền, hội thảo và diễn đàn quốc tế để thu hút sự tham gia của cộng đồng và giới chức các quốc gia. Các hoạt động này nhằm mục tiêu làm tăng hiểu biết của người dân về những phương thức tinh vi của tội phạm buôn người, giúp họ nhận diện những nguy cơ và phòng tránh.
Việt Nam cũng đã tích cực tham gia vào các tổ chức quốc tế như INTERPOL, ASEAN và LHQ để tăng cường hợp tác và chia sẻ thông tin về tội phạm buôn người. Các hội nghị, diễn đàn quốc tế do Việt Nam tổ chức là cơ hội để các chuyên gia và các nhà ngoại giao từ nhiều quốc gia chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi các giải pháp hiệu quả trong công tác phòng, chống buôn người. Qua đó, Việt Nam không chỉ nâng cao vị thế trên trường quốc tế mà còn đóng góp vào việc xây dựng một mạng lưới hợp tác toàn cầu, giúp các quốc gia giải quyết vấn nạn này.
Nhìn chung, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với những biến động lớn, mối lo ngại về sự gia tăng của các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia và số phận của các nạn nhân buôn người càng trở nên cấp bách. Báo cáo của UNODC và các lời kêu gọi từ cộng đồng quốc tế một lần nữa nhấn mạnh rằng, để giải quyết vấn đề này, tất cả các quốc gia phải cùng chung tay hành động. Việc đưa những kẻ đứng đầu các mạng lưới buôn người ra trước pháp luật và giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của vấn nạn này là nhiệm vụ cấp thiết để bảo vệ quyền con người và an ninh toàn cầu. Việt Nam, với các nỗ lực mạnh mẽ trong việc phòng ngừa, đấu tranh và hợp tác quốc tế, đang chứng minh rằng cuộc chiến chống nạn buôn người không thể thiếu sự tham gia của tất cả các quốc gia.
Theo cand.com.vn
https://cand.com.vn/nhan-quyen/viet-nam-tich-cuc-tham-gia-cuoc-chien-toan-cau-chong-nan-buon-nguoi-i754131/