Báo Hong Kong dự đoán Trung Quốc đã lựa chọn thời điểm thuận lợi để tiến hành cải tạo bãi Scarborough và thách thức phán quyết của Tòa trọng tài.

Nhật báo Đông Phương của Hong Kong ngày 14/8 đưa tin quan hệ hai bờ Eo biển Đài Loan xấu đi do Chính quyền Thái Anh Văn của Đảng Dân tiến Đài Loan không thừa nhận “Nhận thức chung 1992,” theo đó lực lượng chủ lực tác chiến hướng Eo biển Đài Loan của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đang cải tiến phương thức chuẩn bị chiến tranh, đẩy nhanh tốc độ tác chiến. 

Ngày 12/8, Phó Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nhật Bản Masato Ohtaka cho biết nước này và Philippines đã bắt đầu đàm phán về tiến trình Tokyo bàn giao 2 tàu bảo vệ bờ biển cho Manila nhằm hỗ trợ công tác tuần tra ở Biển Đông. 

Theo phóng viên TTXVN tại Pháp, Hội đồng đại diện các hội đoàn Pháp-Việt (CRAFV) có trụ sở tại Pháp vừa ra Kiến nghị “Vì sự tôn trọng phán quyết ngày 12/7/2016 của Tòa Trọng tài liên quan tranh chấp ở Biển Đông.”

Theo Reuters, Cựu Tổng thống đồng thời là Đặc phái viên của Philippines, ông Fidel Ramos ngày 12/8 cho biết Manila muốn xúc tiến các cuộc thảo luận chính thức với Trung Quốc để thăm dò lộ trình hướng tới hòa bình và hợp tác.

Theo tờ The Philippine Star, Philippines có thể xúc tiến một vụ kiện mới đối với Trung Quốc tại Tòa Trọng tài ở La Hay (Hà Lan) vì những hư hại do phá hủy môi trường biển ở Biển Đông. 

Theo Kyodo và Reuters, ngày 11/8, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay và Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã kêu gọi Trung Quốc từ bỏ sự đe dọa và tuân thủ pháp trị ở những vùng biển tranh chấp, nơi Bắc Kinh đang coi thường phán quyết của Tòa trọng tài bác bỏ những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên phần lớn Biển Đông.

Mỹ mới đây đã có những tuyên bố cứng rắn về sự gia tăng hoạt động của tàu Trung Quốc xâm phạm vùng biển quanh đảo Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản kiểm soát và đề xuất hợp tác chặt chẽ hơn với Tokyo tại khu vực này.

Ngày 12/8, báo chí Australia dẫn lời cựu cố vấn an ninh quốc gia Australia Andrew Shearer cho rằng những nhà chứa máy bay tiêm kích của Trung Quốc xuất hiện trên hình ảnh vệ tinh mới đây sẽ cho phép Bắc Kinh nhanh chóng thay đổi sức mạnh quân sự trên các hòn đảo nhân tạo để kiểm soát các tuyến đường biển quan trọng ở Biển Đông. 

Để trở thành một “nước lớn được tôn trọng”, Trung Quốc cần phải hành xử như “một nước lớn có trách nhiệm”, tuy nhiên điều này không hề dễ dàng.