Mới đây, Ấn Độ và Mỹ đã tổ chức cuộc Đối thoại chiến lược về an ninh hàng hải lần đầu tiên. 

Báo Japan Times số ra ngày 15/5 đưa tin tại Hội nghị thượng đỉnh G-7, dự kiến diễn ra vào cuối tháng 5 này, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ nỗ lực thuyết phục các đối tác thành lập một mặt trận thống nhất chống lại các hành động “gây hấn” của Trung Quốc trên Biển Đông. 

Mới đây, Lầu Năm Góc cho biết, Trung Quốc dự kiến tăng cường đáng kể cơ sở hạ tầng quân sự trên các đảo nhân tạo mà họ bồi đắp trái phép ở Biển Đông.

Mỹ lựa chọn Đá Chữ Thập để thực hiện quyền tự do đi lại, thách thức yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông khiến nhiều người bất ngờ.

Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull cho biết, Mỹ và Australia đều khẳng định cam kết mạnh mẽ đối với tự do hàng hải ở Biển Đông.

Bình luận về việc tàu khu trục USS William P. Lawrence (DDG 110) ngày 10/5 đã thực thi quyền qua lại vô hại trong khu vực 12 hải lý xung quanh Đá Chữ Thập ở Biển Đông nhằm thách thức những đòi hỏi hàng hải quá mức của một số nước, trong đó có Trung Quốc, tờ The Wall Street Journal của Mỹ dẫn ý kiến của Ian Storey, chuyên gia Đông Nam Á thuộc viện ISEAS Yusof Ishak (Singapore), cho biết Đá Chữ Thập là một khu vực nhạy cảm.

Reuters đưa tin ngày 10/5, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ Bill Urban cho biết tàu USS William P.Lawrence của Hải quân Mỹ đã tiến sát một bãi đá tranh chấp ở Biển Đông.

Từ ngày 2-12/5, cuộc tập trận an ninh hàng hải và chống khủng bố theo cơ chế của Hội nghị Bộ trưởng quốc phòng của các nước ASEAN mở rộng (ADMM+), do Các lực lượng vũ trang Hoàng gia Brunei (RBAF) và Các lực lượng vũ trang Singapore (SAF) đồng tổ chức, đã diễn ra tại Singapore và Brunei.

Vừa qua, các nghị sỹ Mỹ đã hối thúc Chính quyền Tổng thống Barack Obama tăng cường đảm bảo an ninh hàng hải tại Biển Đông thông qua việc triển khai nhiều hơn các hoạt động tuần tra gần các đảo tranh chấp tại đây. 

Theo Đài RFI, Nguyên Tư lệnh Hải quân Mỹ, Đô đốc Jonathan Greenert mới đây đã kêu gọi hải quân Mỹ và Nhật Bản xem xét khả năng cùng hành động tại Biển Đông. Ngoài ra, cựu Tư lệnh Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ cũng hối thúc các quốc gia Đông Nam Á cân nhắc khả năng hành động chung với Mỹ để đối phó một cách hiệu quả hơn với các vấn đề hàng hải.