Phó giáo sư-tiến sỹ Trương Văn Món thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết để làng nghề gốm tồn tại trước các yếu tố tác động thì giải pháp tối ưu nhất là xây dựng làng gốm thông qua du lịch, gắn kết với du lịch để lôi cuốn du khách tới tham quan, trải nghiệm, mua sắm, từ đó, nghệ nhân có thêm thu nhập, làng nghề khởi sắc.

Làng Chuôn Ngọ nằm bên bờ sông Nhuệ, xã Chuyên Mỹ, huyện Phú Xuyên (TP Hà Nội) nổi tiếng với nghề khảm trai cổ truyền, có truyền thống gần 1000 năm. Những nghệ nhân nơi đây đang tiếp bước cha ông trên con đường đổi mới, xây dựng phát triển làng văn hóa có nghề truyền thống hấp dẫn, giàu tiềm năng kinh tế và du lịch.

Trong bối cảnh mới, các làng nghề cũng đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức.

Tuần Văn hóa du lịch - thương mại làng nghề Vạn Phúc diễn ra với nhiều hoạt động phong phú, từ trình diễn, giới thiệu nghề dệt, rước kiệu tổ nghề, cho đến các hoạt động văn hóa - văn nghệ, ẩm thực... Chuỗi hoạt động quy mô này do UBND phường Vạn Phúc (quận Hà Đông) phối hợp nhân dân địa phương tổ chức, nhằm quảng bá làng nghề, thu hút khách du lịch. Cách làm của Vạn Phúc cần được nhân rộng ở những địa phương khác.

Từ xưa, làng Ðào Thục, xã Thụy Lâm, huyện Ðông Anh (Hà Nội) vẫn được biết đến là cái nôi của rối nước cổ truyền. Bao năm qua, sân khấu rối nước nơi thủy đình đều đặn "sáng đèn". Những tích trò hấp dẫn, với những con rối uyển chuyển độc đáo đã đưa môn nghệ thuật truyền thống làng Ðào Thục vượt khỏi lũy tre làng.

Nằm trong con ngõ nhỏ, xưởng chạm bạc của nghệ nhân Đinh Quang Thắng với hơn 10 nhân công vẫn hằng ngày tỉ mỉ tạo ra những sản phẩm tinh tế, mang đậm văn hóa của làng Đồng Xâm. Người nghệ nhân ở tuổi lục tuần ấy quyết tâm gìn giữ những giá trị làng nghề của mảnh đất đã đi vào ca khúc nổi tiếng của nhạc sĩ Vĩnh An: Tay em trổ vàng, tay anh chạm bạc…

Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Thương mại và Du lịch Hà Nội (HPA), Hiệp hội Xuất khẩu hàng Thủ công Mỹ nghệ Việt Nam (Vietcraft) – hai đơn vị phối hợp tổ chức Hội chợ Đặc sản vùng miền và Mỗi làng một sản phẩm (OVOP) cho biết, Hội chợ năm nay có nhiều điểm mới và đặc biệt so với các năm trước.

Hà Nội được coi là “thủ phủ” làng nghề của cả nước, trong đó tập trung chủ yếu vào các huyện Phú Xuyên, Thường Tín, Hoài Đức, Ứng Hòa… Do biến đổi của thời gian, nhiều sản phẩm làng nghề nay không còn phù hợp, hoặc bị cạnh tranh nên đã mai một. Vực dậy làng nghề, phát triển các nghề truyền thống, lồng ghép với Chương trình xây dựng Nông thôn mới (NTM), du lịch sẽ là những bước giúp làng nghề vươn xa.

Gốm Chu Đậu (huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương) là một dòng gốm đẹp của Việt Nam, phát triển rực rỡ từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 17. Sau hơn ba thế kỷ bị thất truyền, gốm Chu Đậu đang hồi sinh mạnh mẽ, trở thành mặt hàng thủ công mỹ nghệ có giá trị ở thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu.

Thiếu thương hiệu, sản phẩm chưa phù hợp với thị hiếu người dùng, công nghệ lạc hậu… đang là những rào cản lớn khiến làng nghề khó mở rộng thị trường và thu nhập chưa tương xứng với giá trị làm ra. Vậy đâu là giải pháp để sản phẩm làng nghề vượt qua những điểm yếu này?