Ngày 13/6, tiếp tục ngày làm việc thứ 19 - kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII. Dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và các Phó Chủ tịch Quốc hội, Các đại biểu Quốc hội đã chất vấn và nghe trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Nội dung chất vấn bao gồm những nội dung về những vấn đề liên quan quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng; các vấn đề về chính sách đất đai, môi trường, làng nghề, dòng sông, thủy điện liên quan đến môi trường; quản lý, phân bổ đầu tư công, sự chậm trễ trong việc phân bổ nguồn vốn mục tiêu quốc gia 2012.
Trả lời nội dung chất vấn về phương hướng và tiến độ để giải quyết các vấn đề liên quan đến đất đai nhưng tập trung vào những vụ mà cả nước quan tâm như vụ Tiên Lãng - Hải Phòng, Văn Giang - Hưng Yên, Vụ Bản - Nam Định, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho rằng các vụ việc phải được giải quyết trên cơ sở của pháp luật. Trách nhiệm của cơ quan nhà nước, trách nhiệm người sử dụng đất, tổ chức cá nhân sử dụng đất phải được làm rõ. Trả lời ý kiến chất vấn về nội dung: Tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tất cả các loại đất còn chậm, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang nhấn mạnh đến nguyên nhân: do giấy tờ không hợp lệ, nguồn gốc phức tạp, có vi phạm trong xây dựng công trình hay liên quan đến quy hoạch nên việc cấp giấy bị kéo dài. Hệ thống văn phòng cấp giấy chứng nhận của các địa phương thiếu cán bộ chuyên môn so với yêu cầu. Về nội dung: công tác đền bù hỗ trợ tái định cư và đời sống của người dân tại các vùng triển khai dự án thủy điện đang là vấn đề gây nhiều bức xúc, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho rằng việc xây dựng công trình thủy điện để đảm bảo an ninh năng lượng, liên quan tổng sơ đồ của ngành điện, rất quan trọng đối với đất nước. Về ô nhiễm từ nhà máy thủy điện, vấn đề xả nước để đảm bảo lưu vực các dòng sông, đảm bảo đời sống người dân là những vấn đề cần phải quan tâm, trong đó, có trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc thẩm tra đánh giá tác động môi trường. Về nội dung: Trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc thực hiện dự án kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề. Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang giải trình: hiện nước ta có trên 3000 làng nghề, trong đó có 1200 làng nghề đã được công nhận. Các làng nghề trong quá trình sản xuất còn mang tính tự phát. Mặc dù Nhà nước có hỗ trợ, nhưng vấn đề xử lý nước thải, chất thải làng nghề vẫn trở nên bức xúc, do vậy cần phát huy nhiệm của các bộ ngành liên quan, trách nhiệm của chính quyền địa phương, trực tiếp là cấp xã. Về nội dung: Năm 2013, là năm cuối cùng của 20 năm giao đất ổn định theo Luật Đất đai năm 2003. Thời gian qua việc thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng rất nhiều bức xúc. Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho rằng đây là vấn đề bức bách hiện nay. Trong cơ chế thị trường, vấn đề đất đai là khá phức tạp, đặc biệt khi thu hồi và đền bù tái định cư. Nguyên nhân dẫn đến những bức xúc trong việc thu hồi và đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư là do việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư ở một số dự án chưa đảm bảo được dân chủ, công khai, công bằng. Ngoài ra, giá đất bồi thường còn thấp, chưa có quy định bắt buộc xây khu tái định cư, tạo việc làm mới cho người dân bị thu hồi đất; năng lực cán bộ thực hiện công việc này có hạn chế nhất định. Liên quan đến vấn đề khiếu kiện, tố cáo trong lĩnh vực đất đai rất phức tạp, chiếm đến 70% các vụ khiếu kiện, cụ thể là đền bù và giải phóng mặt bằng. Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang nhấn mạnh: Bộ cũng đang tích cực phối hợp với các địa phương để giải quyết. Về câu hỏi của ĐBQH: hiện nay trên cả nước có nhiều dự án đã có quyết định giao đất từ các cấp có thẩm quyền mà chậm, không triển khai, gây lãng phí trong việc sử dụng đất thì thu hồi theo Điều 38 của Luật Đất đai 2003, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho rằng về thu hồi đất đã có quy định cụ thể. Hiện nay Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tổng hợp tình hình từ các địa phương, sau đó có tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ có biện pháp xử lý.
Buổi chiều cùng ngày, Bộ Trưởng Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội tại Hội trường về các nội dung liên quan đến vấn đề quản lý, phân bổ đầu tư công, sự chậm trễ trong việc phân bổ nguồn vốn mục tiêu quốc gia 2012.
Ngọc Anh