Nhiều loại nồi, thau, chảo, mâm làm từ đồ nhôm tái chế được bày bán khắp các chợ, vỉa hè, thôn quê với giá rẻ bất chấp những hiểm họa tiềm ẩn.
Hàm lượng chì có trong sản phẩm nhôm tái chế là 14,62 mg/kg vượt quá tiêu chuẩn quy định cho phép của Bộ Y tế (QĐ 46/2001 BYT là 7 mg/kg).
Nhôm giá rẻ đắt hàng
Không khó khăn khi muốn mua một chiếc chậu thau, hay bộ xoong, nồi, chảo, thìa nhôm tái chế tại các chợ tạm, vỉa hè... với giá vừa rẻ mẫu mã lại sáng loáng, bóng đẹp và cũng dày dặn không thua kém hàng chất lượng cao tại siêu thị.
Bà Trần Thị Thu Hòa (quận Gò Vấp, TPHCM) cho biết, gia đình bà dùng nồi nhôm, ấm nhôm để đun nấu thức ăn đã vài chục năm nay, kinh nghiệm mua đồ nhôm của bà là thấy nồi dày, sáng, bóng là mua dùng chứ của bền tại người. Trong số bộ nồi nhôm bà mua dùng cũng có cái bị đen, xám lại nhưng cọ rửa sạch vẫn dùng bình thường.
Còn bà Đặng Thị Hiền từ miền Bắc vào chăm con dâu sinh cháu, ra mua hàng tại quầy hàng gia dụng ở một chợ tạm (quận 12, TPHCM), đắn đo, lựa chọn hồi lâu giữa hàng nhôm công ty và nhôm tái chế. Cuối cùng, bà quyết định mua chiếc xoong nhỏ bằng nhôm tái chế về để nấu bột cho cháu với giá chỉ 10.000 đ/cái và bộ nồi xong chảo nhôm tổng cộng chỉ mất hơn 100 ngàn đồng có cả bộ cỡ trung bình.
Quầy hàng bán đồ gia dụng của anh Trần Văn Ba ở chợ tạm Thạnh Lộc (quận 12) có đầy đủ cả các loại nồi xoong với nhiều kích cỡ khác nhau, giá cả cũng đủ loại. Hàng nhôm do công ty sản xuất có giá từ 30 - 500 ngàn đ/cái, nhưng hàng nhôm tái chế giá chỉ 8.000 - 10.000 đ/cái, cao nhất cũng chỉ vài chục ngàn đồng. Anh Ba cầm một cầm chiếc tách pha cà phê cho chúng tôi xem và hướng dẫn: Nếu sản phẩm nhôm của công ty sẽ có logo hay tem nhãn và có độ chắc hơn, còn nhôm tái chế nhập ở các cơ sở sản xuất tư nhân không nhãn mác và giá rất rẻ do Chợ Lớn cung cấp.
Hàm lượng chì vượt chuẩn quy định
KH&ĐS đã tiến hành lấy mẫu nồi nhôm tái chế đưa đi phân tích tại Công ty Cổ phần dịch vụ KHCN Sắc ký Hải Đăng. Kết quả cho thấy, hàm lượng chì có trong sản phẩm nhôm tái chế là 14,62mg/kg vượt quá tiêu chuẩn quy định cho phép của Bộ Y tế (QĐ 46/2001 BYT là 7mg/kg). Theo bảng kiểm tra giới hạn kim loại nặng trong dụng cụ chứa đựng, bảo quản và nấu ăn của Bộ Y tế, chì là nguyên nhân làm loãng máu, da xanh, hủy hoại hồng cầu. Ở mức độ nhiều hơn chúng sẽ tích vào trong gan, thận gây ung thư, giảm chức năng gan và nặng nữa thì gây ngộ độc cấp tính...
GS.TSKH Lê Huy Bá - Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý Môi trường (Đại học Công nghệ TPHCM) - cho biết: Nhôm là một kim loại mềm, nhẹ có màu xám bạc vì có một lớp mỏng oxy hóa tạo thành rất nhanh khi nhôm để trần ngoài không khí. Lớp oxy hóa đó bảo vệ nhôm phía trong không tiếp tục bị oxy hóa nên an toàn với người sử dụng.
Nhưng khi tiếp xúc môi trường quá axit hay quá bazơ thì sẽ bị phân hủy, bị oxy hóa khử giải phóng ra ion nhôm 3+. Ion nhôm 3+ nếu đi vào máu sẽ tác động lên hệ thần kinh có thể gây ra tổn hại cho hệ thần kinh như mất ngủ, căng thẳng, giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ. Đối với đồ nhôm được sản xuất đúng công nghệ, kỹ thuật thì đảm bảo sức khoẻ người dùng. Nhưng nếu sản phẩm nhôm tái chế dùng bằng phế liệu, pha tạp thì việc sản phẩm nhôm chứa các chất độc hại vượt quá quy định cho phép đối với sức khoẻ cũng không tránh khỏi.
Theo TS Hoàng Đông Nam (Bộ môn Công nghệ hóa vô cơ, Đại học Bách khoa TPHCM), đối với sản phẩm đồ nhôm tái chế giá rẻ thường sử dụng nguyên liệu không nguyên chất cũng như không qua công đoạn thụ động hóa bề mặt sản phẩm chống được ăn mòn, nên sau vài lần sử dụng bề mặt sản phẩm nổi một lớp bột màu trắng xám. Việc lưu trữ thức ăn trong nồi nhôm kém chất lượng sẽ rất độc hại vì các hóa chất, tạp chất bẩn sẽ hòa tan vào thức ăn. Các thức ăn mặn hay chua đều khiến cho quá trình ăn mòn kim loại xảy ra nhanh hơn, làm cho bề mặt nhôm dễ chuyển màu và bị rỗ nhanh chóng.
Theo Quỳnh Hương/KH & ĐS Online