Dùng thuốc y học cổ truyền và phương pháp pháp không dùng thuốc (nhĩ châm, xoa bóp, bấm huyệt …) đang được thử nghiệm và cho kết quả khá tốt trong tư vấn, điều trị và cai nghiện thuốc lá. Đây là hai phương pháp mà Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương đang triển khai thử nghiệm trên các bệnh nhân nghiện thuốc lá.
ThS Đào Hữu Minh đang tư vấn và dán nhĩ áp điều trị cho bệnh nhân.
Cai nghiện bằng thuốc y học cổ truyền
Khoảng 15 triệu người Việt Nam hàng ngày vẫn vô tư hút thuốc lá như một thứ không thể thiếu. Trong khói thuốc lá có hơn 4.000 hóa chất trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện , các chất gây độc và 43 loại được biết là nguyên nhân gây ung thư. Hút thuốc làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%, chủ yếu là do các bệnh ung thư (ung thư phổi), bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim gây suy thoái giống nòi do làm giảm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ.… Hơn 90% các ca ung thư phổi, 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do sử dụng thuốc lá gây ra.
Nhằm tăng cường công tác tư vấn cai nghiện thuốc lá, Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá đã hỗ trợ thành lập nhiều trung tâm cai nghiện thuốc lá trong đó có Phòng tư vấn và hỗ trợ cai nghiện thuốc lá tại Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương.
Những năm qua, các bác sĩ của Phòng tư vấn đã tư vấn và hỗ trợ, Bệnh viện Y học cổ truyền T.Ư đã cai nghiện thuốc lá cho gần 150 bệnh nhân đến trực tiếp nhận tư vấn và hỗ trợ tại bệnh viện và khoảng hơn 435 bệnh nhân nhận tư vấn qua điện thoại.
Năm 2016, nhóm nghiên cứu gồm TS. Dương Trọng Nghĩa, BS.CKII. Trương Thị Xuân Hòa, KS Nguyễn Tường Linh và cộng sự đã xây dựng phác đồ nghiên cứu cai nghiện thuốc lá trên cỡ mẫu cho 50 bệnh nhân bước đầu đã đạt được hiệu quả rất khả quan, tới 45,45% đạt loại khá, tốt.
Năm 2017- 2018, Bệnh viện Y học cổ truyền T.Ư đã phát huy dựa trên nền tảng có sẵn, mở rộng cỡ mẫu nghiên cứu lên tới 180 bệnh nhân để tiếp tục phát triển, nghiên cứu chuyên sâu hơn trong việc sử dụng hiệu quả thuốc y học cổ truyền để hỗ trợ, tư vấn và điều trị cai nghiện thuốc lá.
TS Dương Trọng Nghĩa cho biết, chất liệu nghiên cứu bao gồm các vị thuốc Nam rẻ tiền, thông dụng như: bạc hà, cam thảo, gừng được chế thành viên ngậm tại khoa Dược Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương. Thành phần một viên ngậm chứa hoạt chất tương đương 1g bạc hà, 0,5g cam thảo và 1,2g gừng tươi. Liều dùng là 8 viên/ngày trong bảy ngày cho bệnh nhân nghiện thuốc lá ngậm hàng ngày.
“Chúng tôi chọn 180 bệnh nhân được chẩn đoán nghiện thuốc lá theo tiêu chuẩn chấn đoán DSM-IV và có ý chí quyết tâm cai nghiện thuốc lá từ > 7 điểm Q-Mat. Chúng tôi đo nồng độ CO trong hơi thở của bệnh nhân. Tất cả số liệu nghiên cứu được chúng tôi xử lý bằng phần mềm thống kê sinh học SPSS 23.0”, TS Dương Trọng Nghĩa nói.
Theo nhóm nghiên cứu, bước đầu cho thấy bài thuốc Nam có tác dụng tốt khi kết hợp với tư vấn trong hỗ trợ điều trị cai nghiện thuốc lá. Bài thuốc có tác dụng cải thiện các triệu chứng: thèm thuốc, lo lắng, căng thẳng, cáu gắt, chán nản, giảm tập trung, mất ngủ, ho, ngứa họng đồng thời cải thiện triệu chứng đau đầu theo thang điểm VAS. Ngoài ra, bài thuốc còn cải thiện về biểu hiện nghiện thuốc lá và làm giảm hàm lượng CO máu của bệnh nhân trong nhóm nghiên cứu.
“Bài thuốc này hoàn toàn an toàn cho bệnh nhân nhóm nghiên cứu trong thời gian điều trị. Thuốc được bào chế dưới dạng viên ngậm tiện dụng cho sử dụng vì vậy bệnh nhân có thể mang theo bên người bất cứ lúc nào để hạn chế cơn thèm thuốc lá”, nhóm nghiên cứu cho biết.
Phương pháp mới cai nghiện thuốc lá không dùng thuốc.
Không dùng thuốc mà chỉ dùng các biện pháp nhĩ châm, xoa bóp, bấm huyệt… là đề tài đang được Bệnh viện Y học cổ truyền T.Ư nghiên cứu, thử nghiệm đối với các bệnh nhân nghiện thuốc lá.
Năm 2016, Bệnh viện Y học cổ truyền T.Ư đã tiến hành triển khai đề tài: “Nghiên cứu xây dựng phác đồ tư vấn cai nghiện thuốc lá (không dùng thuốc: châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt …) của y học cổ truyền hỗ trợ cho bệnh nhân cai nghiện thuốc lá” trên cỡ mẫu cho 50 bệnh nhân với công thức huyệt áp dụng: thần môn, thận, phế, tâm, tỳ, miệng, dưới vỏ, giao cảm cho kết quả đạt loại tốt là 63,4% và loại khá là 16,6%.
Với kết quả nghiên cứu khả quan của năm 2016, năm 2017-2018, Bệnh viện Y học cổ tryền T.Ư đã tiến thêm một bước tiến mới trong nghiên cứu, mở rộng cỡ mẫu lên 180 bệnh nhân tiếp tục phát triển nghiên cứu chuyên sâu kết hợp thêm xoa bóp bấm huyệt cùng với dán nhĩ áp loa tai để đạt hiệu quả cao hơn nữa.
BS.CKII Trương Thị Xuân Hòa cho biết, châm loa tai (nhĩ châm) là một trong các pháp nghiên cứu mới tác động vào vùng loa tai hai bên nhằm đạt được tác dụng phòng và chữa bệnh. Nghiện thuốc lá cũng là một trạng thái mất cân bằng âm dương trong cơ thể. Khi âm dương mất cân bằng, khí huyết mất điều hòa thì bệnh tật sẽ phát sinh. Và cơ chế tác dụng của nhĩ châm chính là điều hòa lại khí huyết, điều hòa sự mất cân bằng âm dương trong cơ thể để có thể cắt sự phụ thuộc vào thuốc lá cũng như giải quyết các triệu chứng khó chịu do thuốc lá gây ra.
Còn xoa bóp bấm huyệt cai nghiện thuốc lá được thực hiện trên vùng lưng với tác dụng điều hòa khí huyết, điều hòa tạng phủ, kết hợp bấm một số huyệt toàn thân hỗ trợ nhĩ châm tăng cường tác dụng điều trị của thuốc lá.
Chiều ngày 5-9-2017, Hội đồng thông qua đề cương cấp cơ sở Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương cho đề tài “Nghiên cứu lâm sàng trong hỗ trợ cai nghiện thuốc lá bằng phương pháp nhĩ châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt". Đây được coi là công trình nghiên cứu đánh giá một cách đầy đủ và khoa học về tác dụng hỗ trợ cai nghiện thuốc lá của phương pháp nhĩ châm kết hợp xoa bóp bấm huyệt.
ThS Đào Hữu Minh cho biết “Đây mới chỉ là bước đầu đánh giá nhưng đề tài đã chứng minh thuyết phục những tác dụng vượt trội hơn nữa trong nghiên cứu tư vấn điều trị và cai nghiện thuốc lá. Đây sẽ là làn gió mạnh hơn đẩy những làn khói thuốc mù mịt ra khỏi đời sống của chúng ta”.
Theo THIÊN LAM/nhandan.com.vn