Xơ gan hay còn gọi là chai gan, đây là giai đoạn sau của viêm gan mạn tính, là hậu quả của việc bị các tác nhân gây hại cho gan tấn công trong thời gian dài dẫn đến tế bào gan bị hư hại, chết dần và tạo ra các mô sẹo, không phục hồi được làm gan chai cứng dần dần và không thực hiện được những chức năng bình thường của gan.
Xơ gan là một bệnh mạn tính của gan được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Các nguyên nhân thường gây ra xơ gan bao gồm: lạm dụng và nghiện rượu, viêm gan siêu vi B và C và gan nhiễm mỡ.
Trong số những nguyên nhân gây xơ gan thì xơ gan do rượu chiếm hơn một nửa số ca tử vong. Hiện nay rượu và virus viêm gan là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh xơ gan; đồng thời xơ gan gây ra tất nhiều biến chứng, trong đó có khoảng 30% người xơ gan bị biến chứng chảy máu do giãn tĩnh mạch thực quản. Ngoài ra, xơ gan còn gây ra những biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng dịch ổ bụng, bệnh não do gan, ung thư gan...
Hình ảnh gan bị xơ.
Nguyên nhân dẫn đến xơ gan
Rượu: Người nghiện rượu chiếm tỷ lệ bị xơ gan cao nhất. Sở dĩ xơ gan xảy ra ở người uống nhiều rượu là vì bị ngấm các chất độc có trong rượu một cách từ từ, ban đầu gan sẽ bị nhiễm mỡ, rồi gây nên tình trạng viêm gan mạn tính rồi sau đó chuyển thành xơ gan, vì vậy xơ gan xảy ra trong một khoảng thời gian khá dài, có khi đến hàng chục năm sau khi nghiện rượu.
Xơ gan do ứ mật: Là tình trạng mật bị ứ đọng do viêm, do tắc đường mật, cả đường mật và mật sẽ tác động làm ảnh hưởng đến gan, làm tổn thương tế bào gan, dần dần dẫn đến xơ gan.
Xơ gan do viêm gan virus: Khi bị viêm gan do virus có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan, nhất là viêm gan virus B và C.
Xơ gan do ký sinh trùng: Có 3 loại ký sinh trùng thường gặp là amíp, ký sinh trùng sốt rét và sán lá gan làm tổn thương tế bào gan và gây ra bệnh xơ gan.
Xơ gan do ứ đọng máu kéo dài: Là những bệnh lý làm giảm lưu lượng máu như: suy tim, viêm tắc tĩnh mạch trên gan làm tổn thương gan.
Các nguyên nhân khác: Những người có phản ứng bất thường với một vài loại thuốc điều trị bệnh hay do tiếp xúc lâu ngày với chất độc cũng có nguy cơ bị xơ gan.
Một số bất thường do tích tụ chất độc trong gan dẫn đến phá hủy mô và gây xơ gan như ứ đọng chất sắt do hấp thu quá mức chất sắt từ thức ăn rồi dần dà gây nên các bệnh như: viêm khớp, suy tim do chất sắt làm phá hủy cơ tim, hay ứ đọng chất đồng trong bệnh Wilson.
Trẻ sinh ra không có ống dẫn mật do bị teo ống dẫn mật cũng dẫn đến xơ gan.
Biểu hiện gan bị xơ
Trong giai đoạn đầu của bệnh, khi các nguyên nhân âm thầm tấn công lá gan, người bệnh thường không có dấu hiệu gì ngoài một vài biểu hiện như: ăn không ngon, đầy bụng, khó tiêu, mệt mỏi, sụt cân; thậm chí có người lại biểu hiện bằng giảm ham muốn tình dục.
Đến giai đoạn sau, tức là khi bắt đầu có suy gan thì người bệnh có thể có các biểu hiện như: ngứa, da sậm màu, xuất hiện nhiều nốt giãn mạch màu đỏ trên da ngực, lưng, cổ, mặt, cánh tay hay còn gọi là nốt sao mạch; trên lòng bàn tay đỏ rực lên còn gọi là dấu hiệu bàn tay son, nước tiểu sậm màu, dễ bị chảy máu răng, máu mũi, da dễ bị bầm hơn khi va chạm, mắt và da bắt đầu vàng.
Ở giai đoạn nặng khi gan không còn khả năng bù trừ thì sẽ xuất hiện vàng da, vàng mắt, phù, bụng to và màng bụng có nước còn gọi là tràn dịch màng bụng.
Cách phòng ngừa
Để phòng bệnh xơ gan, cần chủ động bảo vệ gan bằng các cách sau: Tiêm phòng vắc-xin viêm gan B cho trẻ em và những người lớn chưa bị bệnh. Có lối sống lành mạnh, không lạm dụng rượu bia. Tránh ăn thức ăn sống, nên ăn chín uống chín để không bị nhiễm ký sinh trùng. Sử dụng thực phẩm sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm để phòng ngừa nhiễm hóa chất, phẩm màu độc hại gây tổn hại gan. Không dùng thuốc làm ảnh hưởng gan.
Đối với những người đã bị viêm gan B hoặc C mạn tính, cần theo dõi định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng một lần để phát hiện và điều trị sớm những trường hợp viêm gan tiến triển, nhằm hạn chế các biến chứng nặng như xơ gan và ung thư gan.
Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý gây viêm gan do các nguyên nhân khác như suy tim, tắc mật...
Theo suckhoedoisong.vn