Gan nhiễm mỡ còn gọi là thoái hóa mỡ gan ngày càng có xu hướng gia tăng. Bệnh có thể dẫn đến xơ gan, thậm chí ung thư gan, vì vậy, không nên xem thường.
Gan được ví như nhà máy tổng hợp nên các chất cần thiết cho cơ thể: dự trữ đường, tổng hợp lipid, protein, các yếu tố đông máu... Tổn thương gan do bất kì nguyên nhân gì đều có thể dẫn đến tình trạng viêm rồi sau đó xơ hóa gan. Khi xơ gan, cơ thể sẽ suy kiệt vì thiếu dưỡng chất, rối loạn đông máu, cổ trướng, giãn vỡ tĩnh mạch thực quản... lúc này các biện pháp điều trị thường ít kết quả. Một trong những nguyên nhân gây tổn thương gan thường gặp hiện nay là gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ được chia làm 2 nhóm: gan nhiễm mỡ do rượu và không do rượu. Ở cả 2 nhóm người ta đều nhận thấy các tế bào gan chứa đầy các hạt mỡ. Gan nhiễm mỡ do rượu là một giai đoạn trong quá trình tiến triển của bệnh gan do rượu. Nếu không điều trị tốt sẽ dẫn đến viêm và xơ gan rượu. Do đó bài này chỉ đề cập đến gan nhiễm mỡ không do rượu, một rối loạn với tỉ lệ mắc ngày càng nhiều và liên quan nhiều đến lối sống hiện nay.
Nguyên nhân gan nhiễm mỡ không do rượu thường do các rối loạn chuyển hóa: béo phì, thừa cân; tình trạng kháng insulin; tăng đường máu; rối loạn lipid máu.
Người bị gan nhiễm mỡ hầu như không có triệu chứng gì.
Biểu hiện của gan nhiễm mỡ
Người bị gan nhiễm mỡ hầu như không có triệu chứng gì. Một số bệnh nhân cảm thấy hơi mệt mỏi và suy nhược, hoặc có cảm giác hơi tưng tức ở vùng dưới hạ sườn phải. Do vậy, bệnh thường được phát hiện tình cờ sau một xét nghiệm máu thường quy (thấy men gan tăng) hoặc sau khi được siêu âm; hoặc xác định bởi một bệnh khác thấy men gan SGOT, SGPT, GGT tăng cao hoặc sau khi được siêu âm thấy gan nhiễm mỡ. Những người bị gan nhiễm mỡ đa số không có triệu chứng gì, vì hiện tượng này xảy ra từ từ nên các biểu hiện của nó cũng khó cảm nhận được. Chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, nhiều làm cho thể tích gan to ra, lúc đó bao gan sẽ căng ra và người bệnh mới có cảm giác đau tức hoặc nặng ở vùng gan. Một số trường hợp gan nhiễm mỡ nặng, có thể có triệu chứng vàng da, đau bụng, buồn nôn, nôn và gan to nhẹ.
Để biết gan nhiễm mỡ cần xét nghiệm chức năng gan, mỡ máu (triglycerit, cholesterol), siêu âm gan. Để có kết quả chính xác, có thể chụp gan bằng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT), tốt hơn nữa là chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc sinh thiết gan khi thật cần thiết.
Bệnh nguy hiểm thế nào?
Những trường hợp gan nhiễm mỡ không kèm viêm gan thường có một giai đoạn lâm sàng lành tính từ 10 - 15 năm, sau đó mới có thể xơ gan, nhưng nếu gan nhiễm mỡ ở người có tiền sử mắc bệnh viêm gan (viêm gan do virus), có đến 25% tiến triển đến xơ gan, thậm chí là ung thư gan với thời gian nhanh hơn. Nếu uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài, sẽ vượt quá khả năng xử lý chất độc của rượu làm cho gan bị nhiễm độc và dẫn đến gan nhiễm mỡ, từ đó có thể đưa đến xơ gan - một bệnh còn gặp nhiều khó khăn trong điều trị.
Cần làm gì?
Không có thuốc hay biện pháp nào làm hết ngay tình trạng gan nhiễm mỡ, nhưng nó có thể cải thiện dần dần nếu thay đổi lối sống kịp thời kết hợp với điều trị các bệnh lý đi kèm.
Giảm cân: sẽ làm giảm sự tổn thương gan, cải thiện sự đề kháng insulin, là điều bắt buộc phải thực hiện. Mục tiêu giảm từ 0,5-1kg cân nặng mỗi tuần. Đối với những người không thể đạt mục tiêu cân nặng trong 6 tháng và có tình trạng gan nhiễm mỡ, có thể cần phải phẫu thuật cắt một phần dạ dày và nối thông dạ dày - ruột (nối vị tràng).
Vitamin E: có thể cải thiện tình trạng viêm ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ mà không có đái tháo đường qua một số nghiên cứu. Vì đối tượng của các nghiên cứu này không bao gồm những bệnh nhân đái đường và xơ gan mất bù cho nên vitamin E chưa chứng minh được lợi ích cho những bệnh nhân này. Ngoài ra không nên sử dụng vitamin E cho bệnh nhân nam - những người có tiền sử hoặc tiền sử gia đình ung thư tiền liệt tuyến, vì nó làm tăng nguy cơ ung thư này ở nam giới. Cũng không nên sử dụng vitamin E liều cao quá 800UI/ ngày.
Gan nhiễm mỡ kèm tiểu đường có thể sử dụng một số thuốc theo chỉ định của bác sĩ để cải thiện được tình trạng viêm và xơ hóa ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ.
Omega-3: một số nghiên cứu cho thấy acid béo omega-3 có thể cải thiện được tình trạng viêm gan nhiễm mỡ, tuy nhiên vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa.
Kiểm soát các rối loạn lipid máu: nên sử dụng các statin mà không chuyển hóa kéo dài qua gan như rosuvastatin hay pravastatin.
Phòng bệnh gan nhiễm mỡ cần duy trì chế độ ăn lành mạnh: nhiều rau xanh, hoa quả, ít mỡ động vật thay bằng dầu thực vật; tập luyện thể dục thường xuyên: ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần; giảm cân nếu thừa cân; không uống rượu bia; tiêm phòng viêm gan B.
Theo suckhoedoisong.vn - Ngày 20/4/2021
https://suckhoedoisong.vn/nhan-dien-va-phong-ngua-gan-nhiem-mo-n190297.html