Say tàu xe là một phản ứng bình thường trước những kích thích xảy ra khi đi tàu xe, mà bản thân không thích nghi được. Đây là hiện tượng khá nhiều người gặp phải ở các mức độ khác nhau, nhất là trong mùa du lịch sgây nhiều phiền phức và ảnh hưởng tới sức khỏe
1. Nguyên nhân gây say tàu xe
Như chúng ta đã biết, khi chúng ta di chuyển, não bộ có thể cảm nhận sự chuyển động bằng hệ thần kinh, trong đó bao gồm cả tai, mắt và các mô của cơ thể. Khi cơ thể có chủ ý di chuyển như khi đi bộ, não sẽ có nhiệm vụ điều khiển các hành động bằng cách tổng hợp thông tin về con đường mà người đó đang đi.
Các triệu chứng say tàu xe xuất hiện là do bộ phận nhạy cảm giữ thăng bằng trong tai bị kích thích khác thường, hoặc do não bộ nhận tín hiệu từ mắt nhưng không đồng nhất với tín hiệu từ tai. Ví dụ như nếu ngồi trên thuyền hoặc trong xe ô tô mà mắt không nhìn ra phía ngoài cửa sổ, tai trong gửi tín hiệu rằng cơ thể đang cử động nhưng mắt lại chỉ thấy khung cảnh tĩnh bên trong xe tàu. Vì thế tình trạng say tàu xe được giả thiết là do các tín hiệu mâu thuẫn nhau truyền đến hệ thần kinh gây ra.
Triệu chứng say tàu xe: chóng mặt, nhức đầu
Các triệu chứng say xe thường đến nhanh và đột ngột với các mức độ khác nhau: cơ thể đột nhiên đổ mồ hôi lạnh đến cùng cảm giác buồn nôn. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Chóng mặt, quay cuồng đầu óc
- Miệng nhạt, tăng tiết nước bọt
- Chán ăn, nôn nao buồn nôn
- Da tái nhợt, lạnh
- Đau đầu, thở nông, cảm giác vô cùng mệt mỏi, nôn mửa, vã mồ hôi…
Các triệu chứng này thường dịu đi hoặc hết hẳn khi phương tiện không còn di chuyển nữa. Tuy nhiên nhiều trường hợp cảm giác khó chịu này có thể kéo dài đến vài ngày. Mức độ bị say tàu xe sẽ giảm bớt nếu tần suất di chuyển bằng các phương tiện tăng lên, nghĩa là càng đi nhiều bằng các phương tiện thì cơ thể càng "quen" và sẽ đỡ có cảm giác bị say tàu xe
2. Ai dễ bị say tàu xe?
Bất cứ ai đều có thể bị say tàu xe, tuy nhiên đối tượng phổ biến nhất là người già, người sức khỏe yếu, mắc bệnh tiền đình, trẻ em và phụ nữ có thai. Không giống như cảm lạnh, say tàu xe không phải bệnh lây nhiễm.
3. Khắc phục, phòng tránh say tàu xe
Có thể ngậm lát gừng để giúp tránh cảm giác buồn nôn khi đi tàu xe.
Để khắc phục giảm nhẹ mức độ say tàu xe có thể thực hiện một số cách sau:
Chọn vị trí ngồi trên xe
Đây là việc khá quan trọng để giảm các triệu chứng của say tàu xe. Nên tránh những chỗ ngồi phía phương tiện hoặc ngồi ngược hướng với hướng tàu xe di chuyển. Người bị say tàu xe nên chọn những vị trí ngồi cho mình cảm giác ít chuyển động nhất, ví dụ:
- Trên xe ô tô, xe khách: Nên chọn vị trí ngồi gần về phía đầu xe.
- Trên tàu thuyền: Nên chọn khoang ngồi ở giữa hoặc ở phía đầu thuyền, gần ngang gần với mực nước.
- Trên máy bay: Nên ngồi ở giữa máy bay gần cửa sổ. Chú ý chỉnh luồng thông khí và điều hòa thích hợp.
- Trên tàu hỏa: Nên ngồi gần về đầu tàu, ngồi cùng hướng với hướng tàu di chuyển và nên ngồi cạnh cửa sổ cho thoáng khí.
Mắt luôn nhìn thẳng về phía trước, nên tập trung nhìn vào một vật tĩnh, ví dụ như ra xa, nhìn vào đường chân trời. Tuyệt đối không đọc sách, báo hoặc sử dụng thiết bị điện tử khi đang di chuyển trên tàu xe.
Cần lưu ý:
- Luôn giữ vững đầu, tránh lắc lư, nên thả người tựa nhẹ nhàng vào lưng ghế.
- Không ngồi gần người hút thuốc và không hút thuốc lá
- Tránh tiếp xúc với các mùi mạnh, trước mỗi hành trình nên tránh các thức ăn nhiều gia vị, đồ uống có cồn.
- Có thể sử dụng thuốc kháng histamine không cần đơn uống trước khi khởi hành từ 30-60 phút. Các thuốc khác bao gồm: Cyclizine (Marezine, Marzine, Emoquil); Promethazine (Phenadoz, Phenergan, Promethegan); Meclizine (Antivert, Bonine). Tuy nhiên tác dụng không mong muốn của thuốc là có thể gây khô miệng, buồn ngủ, ngủ gà, mệt mỏi
- Cân nhắc sử dụng scopolamine dưới dạng miếng dán. Trước khi khởi hành vài giờ, nên dán miếng dán sau tai có thể kéo dài tác dụng tới 72 giờ.
- Nên sử dụng gừng: ngậm một lát gừng, uống trà gừng hoặc ăn kẹo gừng có thể giúp phòng tránh cảm giác buồn nôn.
- Có thể ăn nhẹ: ăn một chút bánh, uống chút nước lạnh hoặc uống một chút nước có ga không chứa caffeine,... có thể sẽ mang lại tác dụng bớt say tàu xe ở một số người.
Theo BS. Anh Tuấn/suckhoedoisong.vn
https://suckhoedoisong.vn/cach-chong-say-tau-xe-hieu-qua-cho-chuyen-di-an-toan-169220428101820621.htm