Sau gần 2 năm thực hiện Thông tư số 04/ 2023 của Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý, thu, chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội, đã góp phần minh bạch hóa hoạt động quản lý, thu chi tài chính đối với tiền công đức tại các cơ sở thờ tự, tín ngưỡng tôn giáo ở các địa phương.
Theo Thông tư 04, khi tiếp nhận tiền công đức, đơn vị tiếp nhận phải mở một tài khoản ở Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại. Với việc tiếp nhận tiền công đức bằng tiền mặt, cần thực hiện ghi chép số tiền đã nhận, kiểm đếm và báo cáo tổng số tiền nhận được định kỳ. Các khoản tiền tạm thời chưa sử dụng sẽ được gửi vào Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại để đảm bảo quản lý an toàn, minh bạch. Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 1.300 di tích văn hóa, lịch sử, trong đó trên 500 di tích đã được xếp hạng với 4 di tích - cụm di tích quốc gia đặc biệt, 65 di tích quốc gia và hơn 400 di tích cấp tỉnh. Đây không chỉ đơn thuần là nơi thờ tự mà còn là địa điểm du lịch, trải nghiệm của đông đảo Nhân dân và du khách thập phương. Việc đảm bảo công khai, minh bạch trong quản lý tiền công đức tại các di tích, sẽ tạo niềm tin cho phật tử phát tâm công đức, góp phần tích cực trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của các di tích.
Theo thống kê, năm 2024 số tiền do Nhân dân, du khách thập phương công đức tại di tích quốc gia đặc biệt Khu danh thắng Tây Thiên, huyện Tam Đảo đạt hơn 11 tỷ đồng. Dịp Tết Nguyên đán vừa qua, ước tính có hàng trăm nghìn lượt du khách trên khắp mọi miền của Tổ quốc đã tới hành hương, thăm quan, vãn cảnh. Dự tính số tiền do Nhân dân, du khách thập phương công đức tại di tích này sẽ cao năm hơn trước. Để quản lý và minh bạch tiền công đức, hằng ngày Ban Quản lý Khu danh thắng Tây Thiên đều bố trí nhiều cán bộ ghi sổ sách tiền công đức của du khách. Việc mở, kiểm đếm các hòm công đức hằng tuần, hằng tháng cũng được thực hiện công khai, dân chủ, đúng theo Thông tư số 04 của Bộ Tài chính về cách quản lý, thu chi các khoản đóng góp tiền công đức tại các di tích.
Việc triển khai Thông tư số 04 của Bộ Tài chính về cách quản lý, thu chi các khoản đóng góp tiền công đức tại các di tích đã góp phần minh bạch hóa tiền công đức tại các cơ sở thờ tự. Để quản lý hiệu quả tiền công đức, tài trợ tại các di tích lịch sử văn hóa cần tiến hành song song với công tác kiểm tra, giám sát, trong đó, sự tham gia của các tầng lớp Nhân dân là rất quan trọng. Sự đồng thuận, ủng hộ của người dân sẽ giúp nguồn tiền công đức được công khai, minh bạch, hiệu quả, sử dụng đúng mục đích. Từ xưa tới nay, việc “phát tâm công đức, giọt dầu” là nét đẹp văn hóa, là thói quen của nhiều người dân mỗi khi tới các cơ sở thờ tự, tín ngưỡng. Các khoản công đức được sử dụng vào mục đích tốt đẹp, đó là lan tỏa tính hướng thiện cho con người, mang lại giá trị hữu ích cho cộng đồng và xã hội. Minh bạch nguồn tiền công đức, tài trợ thu được tại các di tích lịch sử, văn hóa giúp cho việc tu bổ, tôn tạo di tích cũng như tổ chức lễ hội được hiệu quả hơn, tăng sức hấp dẫn với du khách và tính thuyết phục với người dân.
Lưu Trường