Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton đánh giá lệnh trừng phạt mới của LHQ đối với chương trình hạt nhân Iran là nghiêm khắc hơn bao giờ hết.Tuyên bố trên đưa ra một ngày trước khi Hội đồng Bảo an dự kiến sẽ bỏ phiếu thông qua vào hôm nay (09/6).
Ngoại trưởng Mỹ Clinton phát biểu với báo giới tại thủ đô của Ecuador rằng, nhiều quốc gia ủng hộ mạnh mẽ nghị quyết trừng phạt Iran lần thứ tư vì quốc gia này từ chối chứng minh chương trình hạt nhân sử dụng cho mục đích hòa bình và không tuân thủ yêu cầu quốc tế tạm ngưng chương trình làm giàu uranium.
“Công bằng mà nói đây là lệnh trừng phạt cứng rắn nhất mà Iran phải đối mặt. Số lượng các quốc gia ủng hộ lệnh trừng phạt là rất quan trọng”, bà Clinton phát biểu trong cuộc họp báo với Tổng thống Ecuador.
Tuy nhiên, bà Clinton từ chối đưa ra kết quả dự đoán trong cuộc bỏ phiếu của 15 thành viên trong Hội đồng Bảo an LHQ. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates phát biểu tại London rằng, lệnh trừng phạt sẽ được thông qua và mở đường cho các biện pháp bổ sung cứng rắn hơn của Mỹ và đồng minh.
“Chiến lược ở đây là sự kết hợp giữa ngoại giao và áp lực nhằm thuyết phục giới lãnh đạo Iran rằng họ đang đi sai hướng trong lĩnh vực bảo đảm an ninh, rằng chính họ sẽ hủy hoại nền an ninh của mình bằng việc theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân, chứ không phải là tăng cường an ninh bằng điều đó”, ông Gates cho biết.
Trong bản nghị quyết cuối cùng của Liên Hợp Quốc, lệnh trừng phạt mới sẽ cứng rắn hơn so với các hình phạt trước đó nhưng vẫn chưa thể làm tê liệt kinh tế hoặc cấm vận về dầu mỏ đối với Iran.
Các lệnh trừng phạt sẽ cấm Iran theo đuổi “bất kỳ hoạt động nào liên quan đến tên lửa đạn đạo có khả năng mang vũ khí hạt nhân”; cấm Iran đầu tư vào các hoạt động có liên quan, như khai thác mỏ uranium; và ngăn cấm Iran mua các loại vũ khí hạng nặng bao gồm cả máy bay trực thăng tấn công và tên lửa.
Phụ lục của nghị quyết nhất trí hôm thứ Ba (08/6), nhắm tới mục tiêu gồm 40 công ty hoặc các tổ chức mới của Iran, trong đó có 15 công ty hoặc tổ chức liên quan tới lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran.
Ngoài ra, trong danh sách 40 người bị phong tỏa tài sản còn có Javad Rahiqi - Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran, Trung tâm Công nghệ hạt nhân Esfahan.
Chưa hết, danh sách trong lệnh trừng phạt cũng bao gồm 22 công ty, tổ chức liên quan tới các hoạt động hạt nhân hoặc tên lửa đạn đạo và ba tổ chức liên quan tới Hãng vận tải biển của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran. Nếu nghị quyết được thông qua, số tổ chức phải chịu lệnh trừng phạt sẽ tăng hơn gấp đôi từ con số 35 hiện nay lên đến 75.
Đại sứ Mexico tại LHQ Claude Heller, hiện là Chủ tịch Hội đồng Bảo an, phát biểu với báo giới rằng Hội đồng Bảo an sẽ tiến hành bỏ phiếu lúc 10:00 ngày thứ Tư (09/6).
Trước đó, chiều ngày 08/6, Hội đồng Bảo an đã tổ chức cuộc họp riêng về Iran nhằm giải tỏa một số quan ngại của Brazil và Thổ Nhĩ Kỳ, những quốc gia kêu gọi “cuộc tranh luận chính trị” mở rộng về vấn đề hạt nhân Iran.
Được biết, cả Brazil và Thổ Nhĩ Kỳ đều không phải là một trong 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an có quyền phủ quyết, mặc dù cả hai nước hiện đang là thành viên không thường trực của HĐBA LHQ với 15 quốc gia thành viên. Gần đây, 2 nước đã công bố một thỏa thuận trao đổi nhiên liệu với Iran nhằm giải quyết mối lo ngại rằng Iran có thể làm giàu uranium để sản xuất vũ khí hạt nhân.
Sau cuộc họp của Hội đồng Bảo an chiều thứ Ba, Đại sứ Mỹ Susan Rice cho biết nghị quyết được thông qua sẽ “rất cứng rắn”.
“Đó sẽ là một nghị quyết mạnh mẽ và rộng rãi hơn áp đặt các lệnh trừng phạt mới có ý nghĩa và quan trọng đối với Iran. Mục tiêu của chúng ta là nhằm thuyết phục Iran ngừng chương trình hạt nhân và đàm phán mang tính xây dựng với cộng đồng quốc tế”, bà Susan Rice nói.
Trong khi đó, Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân hoàn toàn vì mục đích hòa bình, sản xuất năng lượng hạt nhân và chất đồng vị y tế. Tuy nhiên, Mỹ và các đồng minh phương Tây cho rằng mục tiêu thực sự của Tehran là để sản xuất vũ khí nguyên tử.
Sau cuộc gặp của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Gates với tân Bộ trưởng Quốc phòng Anh Liam Fox hôm thứ Ba tại London, hai quan chức này cảnh báo rằng chương trình vũ khí hạt nhân của Iran sẽ khởi nguồn cho cuộc chạy đua vũ trang tại Trung Đông.
Theo Vitinfo