Đến hẹn lại lên, đầu năm xuân mới, vấn đề thưởng Tết lại được dư luận xã hội quan tâm. Bởi tiền thưởng (nhất là dịp Tết Nguyên đán) là vấn đề được người lao động rất mong đợi.
Thưởng Tết – nguồn động viên kịp thời với người lao động
Tiền thưởng Tết 2016 được Lãnh đạo Bộ LĐ,TB&XH dự đoán cao hơn 2015 (Ảnh: HNV)
Xét theo quy định tại Bộ luật Lao động 2012, tiền thưởng tết âm lịch sẽ dựa trên cơ sở thỏa thuận của người sử dụng lao động với người lao động thông qua hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể. Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở. Do đó, việc trả tiền thưởng tết âm lịch không phải là quy định bắt buộc doanh nghiệp phải thực hiện mà chỉ là khuyến khích người sử dụng lao động nên có chế độ đãi ngộ tốt nhất cho người lao động để họ tăng gia sản xuất. Trên tinh thần đó, thời gian để được tính thưởng tết cũng tùy thuộc vào quy định của từng doanh nghiệp, có thể căn cứ vào hợp đồng lao động hoặc có cộng dồn thời gian học việc, thử việc… Đồng thời, theo Bộ luật này, tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh hằng năm và mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Như vậy, việc doanh nghiệp thua lỗ hoặc người lao động không hoàn thành công việc của năm có thể không được nhận tiền thưởng tết.
Có thể thấy, sau một năm lao động vất vả, nhiều người trông đợi vào khoản thưởng Tết để có khoản chi tiêu trong dịp cuối năm. Nhưng đến thời điểm này các doanh nghiệp vẫn khá dè dặt khi nói về thưởng Tết Âm lịch.
Đơn cử như một công ty chuyên phân phối các dự án bất động sản ở Hà Nội cho hay, năm nay, thị trường bất động sản phục hồi, kinh doanh tốt nên quỹ thưởng Tết cho nhân viên sẽ tăng. Theo đó, khoản thưởng Tết của công ty phân chia thành nhiều mức, đối với những nhân viên đạt mức khá trở lên, ngoài việc thanh toán đủ lương sẽ thưởng thêm 10 triệu đồng. Đối với nhân viên làm việc kém hiệu quả thì công ty có chút quà Tết động viên. Đặc biệt, nhân viên vượt chỉ tiêu kinh doanh cả năm, đạt thành tích nổi bật trong việc kinh doanh của công ty sẽ được thưởng tiền mặt và hiện vật lên tới vài chục triệu đồng. Tuy nhiên, công ty này cũng chưa tiết lộ mức thưởng cao nhất với lý do để muốn nhân viên cố gắng hơn nữa trong tháng cuối năm.
Trong khi đó, một công ty may ở Nam Định cho rằng, mặc dù năm 2015 hoạt động kinh doanh khả quan hơn nhưng vẫn chưa bứt ra được khủng hoảng. Cũng theo công ty này, việc thưởng Tết vừa để động viên, khuyến khích tinh thần công nhân, vừa là khoản trang trải trong dịp Tết Nguyên Đán nên nhất thiết phải có.
Theo đại diện một công ty kinh doanh thép khá lớn ở Kinh Môn, Hải Dương thưởng Tết của công ty này sẽ cao hơn năm 2015. Mức cao nhất lên tới gần 50 triệu đồng, còn mức thấp nhất khoảng 5 triệu đồng.
Theo một kết quả khảo sát Bộ Lao động, thương binh và xã hội (LĐ,TB&XH), những năm gần đây thì khối ngân hàng, dịch vụ tài chính có mức thưởng cao, khu vực sản xuất duy trì mức thưởng Tết Âm lịch từ 1-2 tháng lương là phổ biến. Tết Ất Mùi 2015, mức thưởng Tết trung bình là 5 triệu đồng, năm nay, thưởng Tết có thể cao hơn.
Người lao động hy vọng thưởng Tết đúng nghĩa là sự động viên cả vật chất và tinh thần (Ảnh: HNV)
Gần đây nhất, những ngày cuối 2015, Bộ trưởng Bộ LĐ,TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền cho biết: “Bộ đang hướng dẫn địa phương nắm tình hình thưởng Tết cho người lao động tại các doanh nghiệp. Trong khu vực doanh nghiệp, phấn đấu mức thưởng Tết tối thiểu cho người lao động là 1 tháng lương”.
Khảo sát trên cơ sở báo cáo một số địa phương thấy nhiều doanh nghiệp khá quan tâm tới vấn đề này. Tại TP. Hồ Chí Minh, báo cáo của 221 DN về lương, thưởng Tết tại quận Bình Thạnh, mức thưởng thấp nhất là 1 triệu đồng (chưa bao gồm lương tháng 13) và cao nhất là 89,34 triệu đồng.
Tại Quảng Ngãi, Công ty CP Đường Quảng Ngãi đưa ra mức thưởng cao nhất khoảng 120 triệu đồng/người. Công ty TNHH Công nghiệp Doosan Việt Nam (Hàn Quốc) khoảng 110 triệu đồng/người...
Tại TP Cần Thơ, DN cổ phần có vốn nhà nước có mức thưởng Tết Dương lịch 2016 cao nhất là 62 triệu đồng/người và Tết Nguyên đán 186 triệu đồng/người, tương đương năm 2015.
Đối với một số ngân hàng, nhân viên cho hay vẫn chưa được rõ về chính sách, nhưng họ được dự báo thưởng Tết âm lịch 2016 sẽ dao động từ 1 – 5 tháng lương.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn thừa nhận còn khó khăn trong việc lập kế hoạch thưởng Tết do những chính sách lao động bắt đầu từ 1/1/2016. Đáng chú ý, "phong trào" thưởng Tết bằng sản phẩm "cây nhà lá vườn" đã, đang và sẽ được nhiều công ty áp dụng.
Mới đây, Bộ LĐ-TB&XH có văn bản gửi 63 tỉnh thành trong cả nước yêu cầu báo cáo nhanh tình hình tiền lương năm 2015 và kế hoạch thưởng Tết Âm lịch Bính Thân 2016 với mong muốn có những tổng hợp để kịp thời chỉ đạo, điều chỉnh nhằm giúp người lao động yên tâm hơn đón tết.
Thiết nghĩ, dù ít hay nhiều, thưởng Tết đang chứng minh giá trị vật chất và tinh thần đều cần được đáp ứng một cách công bằng để nó thực sự giúp người lao động yên tâm công tác và chào đón năm mới đầy hứng khởi./.
Tết Ất Mùi 2015, thống kê từ 13.000 doanh nghiệp cả nước cho thấy mức thưởng trung bình là 5 triệu đồng, tăng 15% so với năm 2014. Mức thưởng cao nhất dịp Tết Âm lịch thuộc về một doanh nghiệp tại Bình Dương, với 482 triệu đồng. Thưởng thấp nhất là 30.000 đồng, thuộc về một doanh nghiệp tư nhân ở phía Nam.
Theo Lê Nguyễn/ Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam