Đông y gọi bệnh áp-xe tuyến vú là chứng “nhũ ung” hay ”nhũ nham”, là bệnh thường gặp ở các sản phụ thời kỳ cho con bú, hay gặp nhất là khi nhũ nhi 1-2 tháng tuổi.
Hình ảnh áp-xe vú.
Biểu hiện tuyến vú bị tắc nghẽn, sữa ứ đọng cộng thêm điều kiện vệ sinh thiếu sạch sẽ hoặc do trẻ bú làm tổn thương đầu vú. Bệnh tiến triển nhanh kèm theo phát nóng, phát sốt, bầu vú sưng to, sờ nắn thấy có cục kết rắn, sưng, nóng, đỏ, đau và sau có thể mưng mủ. Nguyên nhân do can khí uất kết, vị khí ủng trệ, nhiệt độc tích đọng lại hoặc do cảm nhiễm ngoại tà mà sinh ra. Dưới đây, chúng tôi xin giới thiệu một số cách chữa bệnh đơn giản để bạn đọc tham khảo và áp dụng:
Trường hợp tắc sữa
Dùng 1 trong 2 bài thuốc sau kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng nơi bầu vú, nặn sữa ra cho chóng thông:
Bài 1: bối mẫu sao vàng tán thành bột, uống mỗi lần 4g, ngày 3 lần hoà với nước sôi.
Bài 2: bồ hoàng cả cây, cả lá giã nát đắp lên vú kết hợp sắc lá lấy nước uống.
Trường hợp nhọt vú mới phát
Bài 1: trích cam thảo 12g sắc đặc uống, kết hợp với hút sữa nơi núm vú bị đau.
Bài 2: bồ công anh 40g, dây kim ngân 80g, bỏ vào ấm đất đun lấy 1 bát nước thật đặc rồi uống.
Bài 3: bồ công anh, thiên hoa phấn, liên kiều, bối mẫu đồng lượng 4g, thanh bì 6g, sắc uống.
Khi nhọt mọc ở vú sưng đau
Thuốc bôi trực tiếp vào đầu vú
Bài 1: đan sâm 80g, thược dược 80g, tán thành bột rồi ngâm dấm một đêm, dùng 200g mỡ lợn đổ thuốc vào nấu thành cao, lọc bỏ bã. Dùng cao thuốc này bôi vào vú ngày 2-3 lần.
Bài 2: chi ma (hạt vừng) sao đen, nghiền nhỏ trộn với dầu hoả thành bột nhão, bôi vào vú.
Bài 3: xạ can, huyền thảo bằng lượng tán thành bột hoà thêm một ít mật, bôi vào chỗ đau.
Bài 4: hoàng liên 10g, binh lang (hạt cau) 10g, hai thứ đem tán bột, trộn với lòng trắng trứng gà, bôi vào nơi vú sưng đau, ngày 2-3 lần, liên tục vài ngày.
Thuốc uống trong
Bài 1: hải kim sa (bòng bong) 20g, sắc khoảng 1 bát với 1 phần nước, 1 phần rượu lấy khoảng nửa bát đem uống.
Bài 2: thảo quyết minh 30-100g tuỳ theo mức độ nặng nhẹ, sản phụ khoẻ hay yếu dùng lượng phù hợp, sắc uống, ngày 1 thang liên tục 3-5 thang.
Nếu nhọt vú đã vỡ mủ
Bài 1: ngân hoa 15g, bạch chỉ 12g, lệ chi hạch 15g, đương quy 15g, liên kiều 10g, quất hạch 15g, bồ công anh 15g, lộc giác sương 15g, tạo giác thích 30g, sắc uống nóng ngày 1 thang, chia nhiều lần.
Bài 2: bồ công anh 15g, ngân hoa 10g, xuyên sơn giáp 10g, ngưu bàng 10g, xích thược 5g, vương bất lưu hành 15g, liên kiều 10g, sài hồ 5g, sinh địa 10g, cam thảo 5g. Sắc uống ngày 1 thang liên tục 3-5 thang. Nếu người bệnh khí hư gia đảng sâm, hoàng kỳ mỗi thứ 10g. Đau nhiều gia nhũ hương 5g, một dược 5g. Nóng nhiều, khát nước thêm hoàng cầm 10g, thiên hoa phấn 10g, chi tử 10g.
Trường hợp mưng mủ lâu không khỏi
Bài thuốc: toàn qua lâu (vỏ và hạt quả) 30g, thiên hoa phấn, hoàng cầm, liên kiều, thanh bì, tạo giác thích, ngưu bàng tử, sài hồ, chi tử, trần bì mỗi thứ 9g, kim ngân hoa 30g, bồ công anh 25g, xích thược 10g, sinh cam thảo 5g. Sắc uống, ngày 1 thang, chia 3 lần.
DSCKI. Phạm Hinh
Theo suckhoedoisong.vn