Làn sóng M-Commerce (thương mại di động) đang dâng cao và tạo ra động lực thúc đẩy sự phát triển của các hình thức thanh toán di động.
Làn sóng thương mại di động đang dâng cao. (Ảnh minh họa: Internet)
Hàng loạt các giải pháp thanh toán trên thiết bị di động được ra đời và liên tục được cập nhật, đổi mới, nâng cấp nhằm đáp ứng nhu cầu càng ngày càng tăng của người dùng.
Trong sự kiện Vietnam Mobile Day 2016 được diễn ra tại Hà Nội vào ngày 25/6 vừa qua, những số liệu được đưa ra cho thấy thương mại di động (M-Commerce) đang “bùng nổ” trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Theo đó, ông Nguyễn Hữu Tuấn – Trưởng phòng quản lý hoạt động thương mại điện tử – Cục TMĐT & CNTT – cho biết, trên thế giới hiện có 7,4 tỷ thiết bị di động, trong đó có 2,6 tỷ người dùng smartphone. Ở Việt Nam, con số cũng vô cùng ấn tượng với 3,5 triệu người dùng smartphone, chiếm hơn 30% dân số cả nước.
Theo khảo sát trong Ngày mua sắm trực tuyến của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) thì có đến 40% người dùng smartphone sử dụng điện thoại thông minh để mua sắm. Như vậy, thói quen mua sắm của người tiêu dùng đang thay đổi, và để đón đầu xu thế, các hình thức thanh toán trên nền tảng di động cũng đang được tăng lên cả về số lượng và chất lượng. Nếu như trước đây chỉ có một hình thức thanh toán không dùng tiền mặt duy nhất đó là quẹt thẻ (POS) thì cho đến thời điểm hiện tại đã có rất nhiều hình thức thanh toán online, đặc biệt là thanh toán trên di động. Bạn không cần mang theo ví tiền nhưng vẫn có thể thanh toán mọi lúc, mọi nơi chỉ với chiếc smartphone của mình.
Sự phát triển của các hình thức thanh toán
Từ giữa những năm 90, thị trường đã bắt đầu xuất hiện những hình thức thanh toán mới ngoài quẹt thẻ. Khi đó, các hình thức thanh toán online bao gồm cổng thanh toán và ví điện tử, sau này phát triển thêm các hình thức thanh toán trên nền tảng website như Alipay, Braintree, Paymentwall…, về thanh toán offline thì vẫn có POS. Cả 2 hình thức thanh toán trên chủ yếu hướng tới đối tượng khách hàng mua sắm online.
Tuy nhiên, từ năm 2010 trở lại đây, thanh toán đã xóa nhòa ranh giới giữa online và offline, tức là khách hàng có thể sử dụng các phương thức thanh toán hiện đại để chi trả cho những giao dịch trực tuyến cũng như tại các cửa hàng, trung tâm mua sắm… Các hình thức thanh toán tăng lên với tốc độ chóng mặt, về offline thì ngoài Visa, Master Card, Paypal còn có các hình thức mới áp dụng công nghệ như QR Code, NFC và mPOS; về online thì có Internet Banking và Mobile Web Payment.
Đặc biệt, xu thế mới nhất trong những năm gần đây đó là thanh toán bằng thiết bị đeo tay như đồng hồ, vòng tay, nhẫn thông minh hay bằng công nghệ sinh trắc học như thanh toán bằng dấu vân tay… Theo ông Nguyễn Đăng Hùng – Phó Tổng giám đốc Napas – đánh giá trong phiên hội thảo về M-Commerce tại sự kiện Vietnam Mobile Day 2016: “Di động đã trở thành một vỏ bọc mới cho các phương tiện thanh toán truyền thống, giúp xóa nhòa ranh giới giữa online - offline và công nghệ chính là yếu tố tạo nên sự đột phá.”
Người dùng Việt Nam chưa sẵn sàng thay đổi
Mặc dù có tỷ lệ sử dụng smartphone rất lớn nhưng người dùng Việt Nam lại chưa hưởng ứng xu thế thanh toán mới. Theo đó, các phương tiện thanh toán phổ biến nhất hiện nay tại Việt Nam là tiền mặt, quẹt thẻ, tài khoản ngân hàng, tài khoản airtime và ví điện tử. Đáng nói là tiền mặt vẫn chiếm tỷ lệ chủ đạo trong thanh toán với 65% tổng phương thức thanh toán (2015). Theo khảo sát đầu năm 2016 do nền tảng bán hàng online Bizweb thực hiện trên 2000 chủ shop, website kinh doanh online, chỉ có 19% thường xuyên sử dụng thanh toán qua thẻ trực tuyến, con số này là 10% đối với hình thức ví điện tử.
Điều này đặt ra một thách thức không nhỏ cho các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán di động. Từ thanh toán bằng tiền mặt chuyển sang thanh toán bằng thẻ đã là bước một bước tiến lớn, và để người dùng quen với việc sử dụng di động để thanh toán cũng cần phải có chiến lược và sự phối hợp giữa nhiều bên. Bên cạnh đó, các giải pháp kỹ thuật và nền tảng thanh toán trung gian phức tạp cũng là một rào cản cho việc phổ biến thanh toán di động tại Việt Nam. Trao đổi với ông Trần Trọng Tuyến – CEO DKT – đơn vị cung cấp Bizweb, về mặt công nghệ hoặc hạ tầng kỹ thuật thì các dịch vụ thanh toán của Việt Nam đã đáp ứng khá tốt. Nhưng vấn đề hiện nay là bài toán "con gà - quả trứng" giữa người mua và chủ shop (merchant).
Để bước đầu hình thành thói quen cho người tiêu dùng trong việc thanh toán di động, các chủ doanh nghiệp, chủ shop nên áp dụng các hình thức thanh toán thuận tiện như QR Code. Đây là một hình thức thanh toán đơn giản, không cần đầu tư nhiều cho cơ sở hạ tầng ban đầu, có thể dễ dàng triển khai đại trà, nhanh chóng với chi phí thấp và ứng dụng rất đa dạng trong đời sống như thanh toán tại quầy, thanh toán trên hóa đơn, thanh toán trên website, COD… Ngoài ra, thanh toán di động rất an toàn và bảo mật với các giao dịch cá nhân.
Như vậy, các giải pháp thanh toán di động đã mở đường cho các doanh nghiệp có một bước chuyển mình lớn trong việc thay đổi phương thức thanh toán của người tiêu dùng. Với những ưu điểm vượt trội cộng với sự phát triển không ngừng của thương mại di động, “hội tụ thanh toán” trên thiết bị di động sẽ trở thành xu hướng phát triển tất yếu tại Việt Nam./.
Theo CTV Việt Nam/VOV.VN