Cùng với áo dài, áo yếm cũng là một trong những trang phục truyền thống của người phụ nữ Bắc Kỳ xưa kia. Hãy cùng chúng tôi khám phá nhé.
1. Vài nét khái quát về áo yếm
Trang phục áo yếm xưa của người phụ nữ có từ bao giờ thì không ai biết, chỉ biết rằng áo yếu có mặt trong mọi tầng lớp từ địa chủ đến dân cày ở thời kì bao cấp ngày xưa.
Một chiếc áo yếm vào khoảng thế kỉ 18, 19 nó có hình vuông vắt chéo trước ngực, góc trên khoét tròn để làm cổ và đình vào đó một mẩu dây để buộc ra phía sau gáy. Nó có rất nhiều kiểu dáng và tên gọi khác nhau như : yếm đáy chữ V được gọi là yếm cổ nhạn, cổ yếm nhọn đầu hình chữ V gọi là yếm cỗ xe, yếm cổ tròn được gọi là yếm cổ xây, tất cả đều có hai dây ở hai bên góc để buộc ra sau lưng.
Trang phục truyền thống áo yếm của người Việt xưa
Sang đầu thế kỉ 20 trang phục này càng được sử dụng rộng rãi với nhiều kiểu dáng khác nhau, với những người nông dân nghèo thì mặc những chiếc yếm có màu nâu và được dệt bằng vải khô. Những người lớn tuổi thì nên mặc yếm màu sẫm, với những người con gái trong một gia đình gia giáo thì áo yếm sẽ có nhiều màu, trang nhã và kín đáo. Trong giai đoạn này, áo yếm được cách tân rất nhiều với kiểu dáng và mẫu mã khác nhau.
2. Nét độc đáo vốn có của áo yếm
Đây là một loại trang phục được sử dụng rất phổ biến trong đời sống hàng ngày họ thường mặc chiếc áo yếm trắng hay xám bên ngoài khoác một chiếc áo nâu giản dị đơn sơ, còn trong những ngày lễ hội lớn tươi vui như hội hè, đình đám thì những cô gái trẻ mới được khoác lên mình những chiếc yếm đào, yếm hồng bên ngoài bên khoác chiếc áo tứ thân hoặc áo dài mớ ba mớ bảy.
Áo yếm là một trong những trang phục dân tộc được các nhà nghiên cứu không ngớt lời khen ngợi, nó cũng là công cụ nhằm tôn vinh vẻ đẹp của cái lưng long, nét đẹp vốn có của người phụ nữ Việt Nam. Mà theo quan niệm xưa của người Việt cái lưng ong không chỉ mang vẻ đẹp về thân thể mà còn có đầy đủ đức hạnh của một người mẹ, người vợ.
Một hình ảnh thường thấy nhất trong thời kì đó chính là hình ảnh người phụ nữ trong mặc áo yếm, ngoài khoác thêm chiếc áo dài, váy lĩnh, dải lụa đào thắt ngang lưng, và bộ đồ nghề để ăn trầu ở cạnh sườn, chân mang dép. Thêm hai chiếc khăn đội đầu là khăn nhiễu và khăn mỏ quạ, còn trong các dịp lễ hội lớn thì các cô gái tóc được vấn cao cài lược, đội một chiếc nón quai thao.
Ngày nay, áo yếm vẫn được sử dụng nhưng nó được cải tiến rất nhiều và người sử dụng ở đây chính là những em gái trong độ tuổi mới lớn, nó có kiểu dáng đeo lên vai thay vì buộc cổ và sau lưng như trước đây.
Áo yếm còn được cải biên rất nhiều, nhưng nó chỉ được dùng làm trang phục khi trưng diện, khi biểu diễn văn nghệ và rất hiếm khi thấy có ai diện nó ra đường bởi loại áo này không được kín đáo cho lắm, nó cũng không còn phù hợp với truyền thống của người Việt.
Thay vào đó là những trang phục từ phương tây mang phong cách hiện đại như ngày nay, bởi áo yếm không được sử dụng rộng rãi như các thời kì trước. Xã hội càng phát triển thì trang phục cũng được phát triển theo, đáng kể đến như chiếc áo dài của dân tộc ta mà không nơi nào có được, cùng với áo yếm và các loại áo khác tạo nên nền văn hóa về trang phục dân gian truyền thống lâu đời.
ST