Đình làng Yên Lạc là nơi tổ chức hội làng đầu xuân của người dân thôn Yên Lạc. Thôn Yên Lạc có tên Nôm là làng Gượm, nay thuộc xã Cần Kiệm, huyện Thạch Thất, cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 25 km. Làng Yên Lạc là một trong nhiều làng quê Bắc Bộ vẫn còn gìn giữ được những truyền thống văn hoá lâu đời của ông cha.
Đình Yên Lạc thờ 3 vị Thành hoàng là Trung Công, Hoằng Công và Dũng Công. Truyền rằng, Trung Công, Hoằng Công là anh em ruột, Dũng Công là em họ vốn quê ở vùng Thiên Trường (Nam Định), đến ngụ cư ở làng Yên Lạc. Lớn lên văn võ song toàn, ba anh em trở thành vị tướng của Tản Viên Sơn Thánh, giúp vua Hùng đời thứ 18 chống giặc bảo vệ bờ cõi đất Văn Lang. Đình còn phụng thờ Nguyễn Kính - một danh thần nổi tiếng ở nhà Mạc, quê ở xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất.
Hội làng Yên Lạc mở vào ngày 12 tháng Giêng hàng năm. Trong ngày hội, dân thôn có tổ chức vật và múa gậy thờ Thành hoàng làng.
Đình Yên Lạc được xây dựng trên một doi đất cao hình hàm hổ, trông ra dòng sông Tích. Trước cửa đình có đôi voi phục chầu vào nhà thánh, làm bằng đá ong - một vật liệu sẵn có ở huyện Thạch Thất. Đây là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc quý hiếm của địa phương, rất hiếm gặp ở các địa phương khác.
Khu di tích đình Yên Lạc có kiến trúc kiểu chữ “Nhị”, gồm nhà Đại bái và Hậu cung. Đại bái gồm 5 gian 2 dĩ với 6 hàng vì, 2 tầng 8 mái. Vì kèo làm kiểu chồng giường con tiện và kẻ bẩy. Lối kiến trúc này tránh sự nặng nề, tạo cho công trình dáng vóc thanh thoát. Nghệ thuật điêu khắc ở Đại bái đình Yên Lạc tập trung thể hiện chủ đề tứ linh, tứ quý mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.
Hậu cung nằm song song với Đại bái, bên trong đặt khám thờ, phía trên treo tấm hoành phi lớn có hàng chữ sơn son thếp vàng: “Thượng đẳng tối linh từ”, điều này chứng tỏ đình Yên Lạc là một quần thể đình và đền liền kề nhau. Khám thờ đặt ba bài vị Thành hoàng của làng, chạm khắc mang phong cách nghệ thuật thời Lê.
Ngoài ra đình Yên Lạc còn bảo lưu được nhiều đồ thờ tạo tác vào thời Nguyễn, như 4 bộ kiệu rước, 2 hương án thờ kép và đơn.
ST