Quần thể danh thắng Tràng An thuộc tỉnh Ninh Bình gồm 3 khu vực: Khu di tích lịch sử Cố đô Hoa Lư, danh thắng Tam Cốc - Bích Động và khu sinh thái Tràng An. Hồ sơ Khu di tích quốc gia đặc biệt này vừa được Việt Nam gửi sang Paris đệ trình Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên Hợp Quốc (UNESCO) công nhận là Di sản Thế giới. Trong đó, vùng đề cử di sản là toàn bộ hệ thống hang động, cảnh quan núi đá vôi, di tích khảo cổ học trong quần thể danh thắng Tràng An.
Được ví như một "bảo tàng địa chất ngoài trời", khu vực Tràng An được bao bọc bởi các dãy núi đá vôi hình cánh cung giữa vùng nước mênh mông.
Với tổng diện tích trải dài trên hơn 2.000 ha, khu du lịch sinh thái Tràng An được cấu tạo bởi những dải núi đá vôi với hang, động, thung lũng, sông hồ, suối hòa quyện với thiên nhiên tạo nên một không gian huyền ảo, thơ mộng. Vùng non nước hữu tình ở đồng bằng Bắc bộ này cũng là nơi quần hội nhiều danh lam thắng cảnh độc đáo, đa dạng, giàu tiềm năng về du lịch.
Không có gì thú vị hơn khi được phiêu du trên những con thuyền nhỏ lướt nhẹ trên làn nước trong xanh do những cô lái đò dẻo dai, khỏe khoắn chèo để trải nghiệm và đắm mình với thiên nhiên tuyệt đẹp của khu du lịch sinh thái Tràng An. Tách khỏi công việc bận rộn, tới đây bạn được tận hưởng một không gian hoang sơ, được thấy những hình ảnh bình dị: những chú dê trắng hiền lành đang gặm cỏ ở triền núi, những con chim le le tung tăng bơi lội và bay là là mặt nước, lắng nghe tiếng hót trong trẻo của những chú chim và thi thoảng may mắn sẽ bắt gặp chim phượng hoàng đất. Trên sông, những vạt hoa súng bừng sắc đỏ chen với màu xanh tươi của cỏ cây, sông nước và trời xanh biếc thật đẹp gợi cho ta cảm giác thư thái, thanh bình…
Có lẽ khó có nơi nào trên thế giới có được cảnh quan của một “Vịnh Hạ Long trên cạn” như ở Tràng An. Trong lịch sử hình thành, khu Tràng An chịu tác động của quá trình biển tiến, biển thoái cách đây vài ngàn năm. Đó là các núi, đảo phổ biến dạng địa hình karst mang trên mình nhiều dấu ấn của biển như các clif, các ngấn nước trên vách đá vôi ngang với các ngấn nước Vịnh Hạ Long, các thềm mài mòn cùng hệ thống động cạn, hang xuyên thủy.
Hiện chưa có con số chính xác số lượng hang động ở đây. Chỉ riêng số hang xuyên thủy đã được đo khảo sát là 48 hang với tổng chiều dài 12.226m, trong đó có nhiều hang dài hơn 1.000m. Hệ thống hang động ở nơi này vô cùng đa dạng về hình thái và chủng loại. Mỗi một hang có vẻ đẹp, sắc thái riêng với những tên gọi rất đỗi bình dị: hang tối, hang sáng, địa linh, nấu rượu, ba giọt... Trong các hang động, những khối thạch nhũ muôn màu, muôn vẻ rủ xuống thật kỳ ảo. Ngay cả những hồ trong lòng động cũng huyền bí mà con người chưa được khám phá hết. Chỉ riêng điều này đã đủ chinh phục những người ưa phiêu lưu, khám phá.
Quần thể danh thắng Tràng An còn được coi là “Bảo tàng địa chất ngoài trời” nổi tiếng với nhiều giá trị về cảnh quan, địa chất, địa mạo, đa dạng sinh học, văn hóa, xã hội, lịch sử. Nơi đây còn lưu giữ nhiều di vật, dấu tích của người tiền sử từ 5.000-30.000 năm trước trong các hang Búi, hang Trống, hang núi Thung Bình… Dấu tích của các triều đại, đền, phủ mang dấu ấn lịch sử cũng được bảo tồn khá nguyên vẹn. Cùng với hệ sinh thái đa dạng, phong phú với rất nhiều loài động vật quý hiếm được ghi vào sách đỏ Việt Nam, càng khiến cho danh thắng Tràng An trở thành điểm hẹn của những người yêu thiên nhiên, ưa du lịch.
GS. Richard Engelhardt, Hội đồng Quốc tế về Di tích và Di chỉ (ICOMOS - UNESCO) trong cuộc hội thảo quốc tế về Tràng An nhận định: “Tràng An như một khối nam châm khổng lồ giữa đất trời Ninh Bình. Tôi nghĩ các bạn hãy đánh thức những giá trị ngoại hạng của khu danh thắng này để hút mọi người về với nó”.
Khối nam châm khổng lồ Tràng An đang được tỉnh Ninh Bình nói riêng và Việt Nam gìn giữ và đánh thức những vẻ đẹp được thiên nhiên ban tặng để thu hút du khách gần xa tới chiêm ngưỡng, thưởng ngoạn.
Theo VOV.VN