Việc Trung Quốc đưa cảng nước sâu ở Campuchia vào hoạt động, Việt Nam sẽ gặp thêm bất lợi khi năng lực cạnh tranh không tốt.
Liên quan đến cảng nước sâu (khoảng trên 11m) do Tập đoàn Trung Quốc xây dựng sắp hoàn thành tại tỉnh Koh Kong của Campuchia với hệ thống sân bay quốc tế, các bệnh viện, trường quốc tế, khách sạn và khu nghỉ dưỡng 5 sao, trao đổi với Đất Việt, Ths Hoàng Việt, giảng viên Đại học Luật TP.HCM, thành viên Quỹ Nghiên cứu Biển Đông cho rằng đây là kế hoạch nằm trong toan tính lâu dài của Trung Quốc.
Theo Ths Hoàng Việt, Trung Quốc không chỉ làm cảng nước sâu ở Campuchia mà còn ở những nơi khác, trong đó có Châu Phi, Pakistan và một số quốc gia khác ở châu Á như: Thái Lan, Myanmar, Indonesia. Đây là việc nằm trong chiến lược của Trung Quốc trở thành cường quốc biển, vươn sức mạnh của mình ra nhiều phía và chi phối nhiều nơi.
Ảnh minh họa
“Cảng nước sâu ở Campuchia có 1 số điểm đáng lưu ý. Thứ nhất nó nằm sâu trong vịnh Thái Lan và nơi này là một phần trong biển Đông. Thứ hai trong bối cảnh gần đây, khi quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN căng thẳng, đặc biệt là cách ứng xử của Campuchia với ASEAN và Trung Quốc trái ngược nhau thì cho thấy chiến lược sử dụng sức mạnh của Trung Quốc bắt đầu có hiệu quả.
Đó là chiến lược “một vành đai, 1 con đường”. Và đương nhiên chiến lược này cũng nhằm mục đích là làm sao để Trung Quốc trở thành cường quốc biển. Và để đạt được điều đó thì bước quan trọng đầu tiên đó là Trung Quốc phải làm chủ được biển Đông”, Ths Việt phân tích.
Giảng viên Đại học Luật TP.HCM nhấn mạnh, trong tương lai tất cả các nền kinh tế phát triển phải phụ thuộc vào biển rất nhiều. Không những biển mang lại nguồn tài nguyên lớn mà nó còn là đường giao thông tiện lợi nhất và rẻ nhất. Chính vì thế mục đích lớn nhất của Trung Quốc khi xây dựng các cảng nước sâu ở nhiều khu vực là nằm kiểm soát việc vận chuyển hàng hóa thương mại.
“Trung Quốc là công xưởng sản xuất của thế giới nhưng việc vận chuyển hàng hóa còn yếu. Nếu hệ thống các cảng biển của Trung Quốc kết nối với nhau từ Á sang Phi, từ Đông sang Tây, từ Bắc xuống Nam thì họ sẽ phân phối và đưa các sản phẩm đi khắp nơi.
Đặc biệt là sức mạnh hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc sẽ đe dọa tất cả các nước khác trong nền kinh tế cạnh tranh. Chính vì vậy khi họ kết nối thành công như vậy thì sẽ trở thành cường quốc biển thực sự. Với những lợi thế về vốn, tiềm lực như hiện nay chắc chắn trong tương lai Trung Quố sẽ làm được như vậy”, Ths Việt khẳng định.
Khó cạnh tranh với cảng Singapore
Trước ý kiến cho rằng việc đưa cảng nước sâu tại Campuchia vào hoạt động Trung Quốc đang thể hiện tham vọng thay thế cảng bốc dỡ, trung chuyển hàng hóa hiện tại ở Singapore, Ths Hoàng Việt nhận định, điều này sẽ khó có khả năng xảy ra.
Vị chuyên gia phân tích: “Khả năng cảng nước sâu của Campuchia cạnh tranh với Singapore tôi cho rằng rất khó. Bởi vì cảng biển của Singapore nằm ở vị trí hoàn toàn khác, thuận lợi hơn nhiều. Nó nằm ở eo biển Malacca và ở khu vực đi lại rất nhộn nhịp. Hơn nữa công nghệ về cảng biển của Singapore đã có từ lâu, dịch vụ của họ cũng tốt. Vì thế trong một sớm một chiều để Trung Quốc cạnh tranh thì sẽ rất khó. Cho nên việc thay thế Singapore vào lúc này tôi nghĩ là không thể được”.
Theo Ths Việt, cùng với việc xây cảng nước sâu tại Campuchia, thời gian qua, Trung Quốc cũng đang tìm cách thúc đẩy dự án kênh đào Kra cắt ngang qua Thái Lan để kết nối Vịnh Thái Lan với Ấn Độ Dương. Tuy nhiên dù đã được nhắc đến hơn 20 năm qua, nhưng dự án vẫn bế tắc và đang nằm trên giấy.
“Trong trường hợp Trung Quốc hỗ trợ Thái Lan xây được kênh đào Kra thì sẽ là chuyện khác. khi đó cảng biển của Singapore sẽ bị lu mờ trước Thái Lan và Campuchia. Bởi vì con đường đi qua Kra ngắn hơn và an toàn hơn đi qua eo biển Malacca. Tuy nhiên việc xây dựng này vẫn nằm trong giả định. Việc này đã tiến hành trong 20 năm rồi nhưng kênh đào Kra vẫn chưa thể khởi động được và chưa có bước tiến gì vượt trội cả.
Thực tế để làm được điều này thì tiềm lực kinh tế phải rất mạnh và cần phải thật sự quyết tâm. Nhưng mà Thái Lan hiện cũng tồn tại nhiều vấn đề, trong đó có việc nền chính trị chưa ổn định nên họ chưa dám làm”, Ths Việt đánh giá.
Ngoài ra, Ths Việt cũng lưu ý các nước đang được Trung Quốc mời chào cho vay vốn để thực hiện dự án cảng biển kết nối, nhằm cụ thể hóa kế hoạch “một vành đai, một con đường”. Có 2 yếu tố mà vị chuyên gia nhắc đến, đó là về khoản vay vốn kéo dài với lãi suất cao và công nghệ lạc hậu, không đảm bảo chất lượng công trình.
Theo baodatviet.vn