Miếu Tam Thánh còn gọi là miếu Ba Vị hoặc miếu Dốc Dinh, thuộc xóm Xuôi Ngành, làng Nội Phật, xã Tam Hợp, huyện Bình Xuyên. Miếu thờ bà Trần Ả Dưỡng và hai em trai là Bạch Thiên Sách và Bình Sơn, có công giúp Hai Bà Trưng đánh giặc Hán. Miếu được xây dựng vào thời Nguyễn, đời Vua Gia Long (1813). Đến nay, miếu vẫn giữ được nguyên trạng, chưa có sự trùng tu, thay đổi nào đáng kể.
Ảnh minh họa
Hai góc mái cong vút, gắn hai con rồng bằng đất nung thành hai đầu đao uốn vào trong. Đầu rồng chạm khắc rất tinh tế, sinh động, đỏ và nhẵn. Mái lợp ngói kiểu vẩy rồng.
Hai đầu đốc xây gạch bìa 30 x 18 cm. Nóc tường hồi xây một hàng gạch lá chìa ra 5 cm để che mưa và làm bệ tì cho dầm ngang chạy suốt nóc vẩy và 4 vì kèo. Mái vẩy rộng 1,5 m; dài 7 m giữ khô ráo cho tất cả hệ thống tường hồi, dầm, yếm và kèo. Trên mái vẩy là đầu hồi, cấu tạo hình tam giác cân áp sát vào nóc miếu, được bịt kín bằng 4 tấm gỗ bắt mép vào nhau, tụt sâu vào 40 cm để nóc phủ lên che chắn nước mưa. Tường hậu hình chuôi vồ, chia 9,5 m chiều ngang thành ba phần đều nhau. Phần lồi ra phía sau 2,5 m tạo thành hậu cung, đặt khám thờ bên trong.
Toàn miếu có 16 cột lim, đường kính 40 cm. Các cột giữa đều phủ sơn ta rồi sơn son thếp vàng. Các cột cạnh để mộc, đầu kèo chìa ra hiên, hàng cột xung quanh một nửa lộ ra hiên, một nửa trong miếu. Nhìn chung, với hệ thống cột gỗ lim, xà, kèo và hệ thống đai, giằng cùng với tường gạch cổ đã làm cho miếu Tam Thánh trở thành một công trình kiến trúc bền vững, còn giữ gần như nguyên vẹn đến tận ngày nay.
ST