Như một lẽ sống vừa thiêng liêng lại vừa thường tình, việc cầu chúc nhau một năm mới mọi sự tốt lành, thành công, vượng phát đã trở thành phong tục của người Việt ta, nhân dịp tết Nguyên đán. Và mặc nhiên, ý nghĩa này tồn tại trong tâm thức của mỗi người như một sự cầu may, một nguyện vọng thiết thân. Bởi vậy, các vua Nguyễn không thể coi nhẹ một truyền thống đã trở thành trọng thị này của dân tộc, trước hết để tỏ mong muốn phồn thịnh quốc gia, sau đó là ý niệm vươn tới việc củng cố sự yên vị của ngai vàng, và vững tồn của dòng tộc. Cho nên, việc mừng nhà vua nhân dịp tết Nguyên đán được xem là một trong số các lễ tại Ngự tiền.
Theo lệ, trước một ngày, bộ Lễ thân hành hội đồng với Thị vệ khẩn trương xếp đặt vị trí, chuẩn bị phẩm vật một cách chu tất để tổ chức cử hành lễ vào sáng sớm ngày mồng 1 Âm lịch.
Ở điện Thái Hòa:
- Đặt hoàng án trước bảo tọa, tức ngai vàng.
- Đặt 2 châu án ở gian thứ hai bên tả và chái tây.
- Trải chiếu lạy của các thân vương, phiên vương, hoàng thân cùng những quan chức được phép “thượng điện” ở hai gian tả, hữu.
- Đặt phẩm thứ các quan văn võ, tôn tước tam phẩm trở lên ở tả, hữu bệ rồng phẩm thứ các quan tứ phẩm trở xuống ở tả, hữu thềm rồng.
- Treo đồ nhạc ở bệ rồng, riêng đồ đại nhạc được đặt ở thềm rồng.
Ở điện Cần Chánh, tất cả các gian đều trải chiếu sẵn sàng.
Vào đúng canh 5 ngày lễ, sau ba hồi trống và loạt súng lệnh, trên Kỳ Đài kéo cờ vàng lên cùng cờ khánh hỷ các màu đồng thời xa giá, voi, ngựa, cờ súng lập tức dàn bày chực sẵn ở phía nam cầu Kim Thủy.
Tại điện Cần Chánh, các viên quan bộ Lễ kính cẩn bưng hộp biểu mừng của bách quan đặt vào châu án ở gian thứ hai bên tả, hộp biểu mừng của các địa phương vào châu án ở phía chái tây. Trịnh trọng và sẵn sàng, một viên quan truyền chỉ, một viên quan đọc biểu, một viên quan Nội Các dâng hộp biểu mừng đến chực hầu ở chái bên đông 5 quan Nội Các khác lo việc tiếp nhận các hộp biểu mừng của các địa phương đến chực hầu ở chái tây. Các thân công và bách quan trong triều phục vụ theo ban đứng trực. Ty Loan Nghi từ từ đưa xa giá tới thềm điện. Các quan lính cầm nghi trượng, nhã nhạc nghiêm trang bày hàng.
Đến giờ. Sau lời tâu: Trong, ngoài đều đã nghiêm chỉnh của quan bộ Lễ và Đại thần ban võ, nhà vua đội mũ cửa long, mặc áo hoàng bào, đeo đai ngọc, tay cầm hốt trấn khuê từ bên trong điện uy nghi đi ra, đường bệ ngự lên ngai vàng. Hương trầm lập tức đốt lên nghi ngút. Viên quản vệ Loan Giá đội mũ đầu hổ, tay cầm đai vàng truyền cho đội Hộ vệ bày loan giá, đưa xe vua lên thềm điện rồi quỳ tâu: Xin Hoàng đế lên xe. Tức thì, chuông trống rầm rộ gióng lên lầu Ngọ Môn. Xa giá khởi hành qua Đại Cung Môn, tiến về phía bắc điện Thái Hòa. Nhà vua xuống xa, bệ vệ bước lên thềm điện. Đại nhạc trước Đại Cung Môn, chuông trống trên lầu Ngọ Môn và 9 tiếng trống lệnh vừa dứt, vua ngự lên ngai vàng. Đại nhạc nổi lên. Từ phía sau, một viên Thái giám tiến tới đốt lư hương trầm trên hoàng án trước ngai vàng. Đại nhạc ngừng.
Lễ tán xướng: Tấu bài nhạc Lý bình.
Tiểu nhạc nổi lên. Nhạc dứt, bá quan văn võ bày ban theo thứ tự đã định.
Xướng: Tấu bài Lý bình.
Tiểu nhạc nổi: Nhạc dứt, bách quan lạy 5 lạy.
Xướng: Làm lễ Khánh hạ.
Bách quan đồng loạt quỳ xuống.
Xướng: Dâng biểu mừng.
Một viên quan Nội các bước đến gian thứ hai bên tả bưng hộp biểu mừng của bách quan trên châu án đặt vào chiếc hoàng án ở gian giữa. Viên quan tuyên chiếu bước lên thềm điện ở gian giữa, quỳ xuống, mặt hướng về ngai vua, sau đó nhận hộp biểu và mở ra
Xướng: Đọc biểu mừng.
Quan Tuyên chiếu trịnh trọng đọc biểu, đọc xong trao lại cho một quan viên khác bưng đặt lên hoàng án, rồi lui ra. Bách quan phủ phục lạy 5 lạy. tiểu nhạc tấu khúc Khánh bình. Nhạc vừa dứt, bách quan lại lạy 5 lạy rồi chia ban.
Đến lượt, viên quan Tuyên chỉ kính cẩn bước tới thềm gian giữa điện, mặt hướng về ngai vua, quỳ tâu: Xin truyền Chỉ, rồi vái mấy vái, đứng dậy quay mặt về sân Đại Triều Nghi, nóito: Có Chỉ.
Tán lễ xướng: Bày ban.
Bách quan răm rắp quỳ xuống. Quan Tuyên chỉ mở tờ Chỉ đọc to: “Phúc lành đầu năm, các ngươi cùng hưởng, sẽ ban thưởng theo thứ bậc...” Chỉ vừa đọc xong, bách quan phủ phục, nhạc cử bài Di bình. Nhạc dứt, bách quan đồng lạy 5 lạy rồi chia ban. Một viên quan bộ Lễ bước ra khỏi hàng, quỳ tâu: Lễ khánh hạ xong bấy giờ Tán lễ xướng cho đại nhạc cử bài Hòa bình, kết thúc đại lễ tại điện Thái Hòa. Nhà vua rời ngai vàng giữa tiếng nhạc rộn ràng, ngự về điện Cần Chánh. Đến đây, buổi lễ vẫn chưa kết thúc. Nhà vua lại thiết ngự tọa để các thân phiên, hoàng hậu, các quan văn ngũ phẩm, võ tứ phẩm trở lên vào điện chia ban đứng hầu, các Thái giám dẫn các em nhỏ của nhà vua lên thềm điện, bộ Lễ dẫn các công tử vào bày hàng ở sân điện, tất cả cùng lạy vua 5 lạy. Sau đó nhà vua mới rời ngự tọa vào nghỉ ngơi sau nội điện.
Ngoài ra, Ngày mồng 1, vua ban yến cho hoàng thân, hoàng tử, tôn tước, quan văn từ ngũ phẩm, quan võ từ tứ phẩm trở lên ở điện Cần Chánh và nhà Tả vu, Hữu vu.
Ngày mồng 2, vua ban yến cho các quan văn từ lục phẩm, võ từ ngũ phẩm trở xuống. Lại thưởng cho các hoàng thân, hoàng tử mỗi người 20 lạng bạc quan văn – võ chánh nhất phẩm 12 lạng, tòng nhất phẩm 10 lạng, chánh nhị phẩm 8 lạng, tòng nhị phẩm 6 lạng, chánh tam phẩm 5 lạng, tòng tam phẩm 4 lạng v.v...