Quần thể danh lam thắng cảnh Pusamcap nằm trên bản Gia Khâu I, xã Nậm Loỏng, thị xã Lai Châu.
Trước năm 1945 có tên gọi là Khó Chua Tsứ - nghĩa là Hang Thủng thuộc hệ thống núi Pusamcap có độ cao từ 1.300m - 1.700m so với mực nước biển, chạy dài theo hướng Tây Bắc - Đông Nam, là địa giới giữa thị xã Lai Châu, huyện Tam Đường với huyện Sìn Hồ, trên tỉnh lộ 129 nối thị xã Lai Châu với huyện Sìn Hồ. Đây là dãy núi đất và đá vôi, catster, sườn núi thoai thoải từ 200 - 300 về hướng Nam và dốc đứng, chia cắt về hướng Bắc. Chính kiến tạo địa chất này đã tạo nên ở phía Bắc dãy núi cả một hệ thống hàng chục hang động, suối ngầm kéo dài từ xã Nùng Nàng qua Nậm Loỏng đến xã Lản Nhì Thàng.
Hang động trong quần thể Pusamcap ở những độ cao khác nhau. Các hang động có diện tích khoảng 500m2 - 15.000m2, đặc biệt một số hang có hệ thống sông suối ngầm. Hiện nay tại quần thể Pusamcap còn lại hệ thống hang động gồm 4 động: Thiên Môn, Thiên Đường, Hang Nước, Động Đài Sen, trong đó có rất nhiều nhũ đá đẹp với hình thù khác nhau… đan xen giữa các hang động là khu rừng nguyên sinh với nhiều thảm thực vật phong phú, không khí trong lành, mát mẻ tạo cho con người một sự thoải mái mỗi khi đến nơi đây.
Năm 2011 Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã xếp hạng quần thể danh lam thắng cảnh Pusamcap là di tích cấp quốc gia.
Yêu mến vẻ đẹp thiên nhiên, người dân địa phương từ bao đời đã vẽ nên truyền thuyết tình yêu nói lên tình cảm của một mối tình trai gái yêu nhau.... sống mãi với thời gian. Trong tương lai không xa, quần thể danh lam - thắng cảnh Pusamcap sẽ được mở rộng đầu tư các hạng mục: bảo tồn khu rừng móc, xây dựng sân golf, khu khách sạn và dịch vụ tổng hợp, công viên caster, lầu vọng cảnh, xây dựng các bản văn hoá du lịch nhân văn các dân tộc thiểu số trong vùng,... Đây là hướng đi phù hợp với các điều kiện tự nhiên và xã hội của tỉnh Lai Châu nhằm khai thác tối đa lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội.
Sưu tầm