Lễ hội Tây Thiên là một trong nhiều lễ hội mùa xuân có ý nghĩa giáo dục truyền thống về lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam trên quê hương Vĩnh Phúc. Bên cạnh đó, tổ chức Lễ hội Tây Thiên còn nhằm động viên Đảng bộ và nhân dân các dân tộc phấn đấu thi đua lao động sản xuất, hoàn thành chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2017; góp phần bảo tồn, kế thừa và phát huy những giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể đậm đà bản sắc dân tộc, bản sắc văn hóa vùng núi Tam Đảo.
Tổ chức Lễ hội Tây Thiên còn có ý nghĩa giới thiệu với du khách thập phương các giá trị văn hóa của di tích Quốc gia đặc biệt, khu di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Tây Thiên, qua đó, tiếp tục động viên các tầng lớp nhân dân công đức, tôn tạo, xây dựng Tây Thiên sớm trở thành khu du lịch trọng điểm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Để Lễ hội Tây Thiên năm 2017 diễn ra trang trọng, đúng truyền thống và thu hút đông đảo du khách thập phương đến tham dự, UBND huyện Tam Đảo đã thành lập Ban Tổ chức lễ hội do đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban, có nhiệm vụ chỉ huy, điều hành toàn bộ công tác tổ chức Lễ hội Tây Thiên năm 2017; chỉ đạo điều hành chung hoạt động của các Tiểu ban phục vụ lễ hội. Thành viên Ban Tổ chức là thủ trưởng các cơ quan chuyên môn, ban, ngành, đoàn thể của huyện và Chủ tịch các xã, thị trấn.
Theo kế hoạch, Lễ hội Tây Thiên năm 2017 được tổ chức từ ngày 12 - 14/3/2017 (tức ngày 15 - 17/2 năm Đinh Dậu) tại xã Đại Đình, huyện Tam Đảo. Lễ hội diễn ra nhiều hoạt động văn hóa dân gian phong phú, độc đáo. Phần lễ năm nay gồm 4 phần: Lễ cáo, lễ rước kiệu, lễ dâng hương và lễ tạ. Lễ rước kiệu được xem là phần quan trọng nhất của lễ hội, được tổ chức vào ngày chính hội (sáng 15/2 âm lịch), gồm có 3 đoàn rước: Kiệu Văn đền Mẫu Sinh, kiệu rước nước đền Mẫu Hóa, kiệu Bát Cống đền Ngò. Đường hành rước từ đền Mẫu Sinh đến đền Thỏng. Lễ dâng hương được tổ chức tại 3 địa điểm là đền Thỏng, chùa Thượng và đền Thượng nhằm tưởng nhớ công ơn to lớn của Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, người có công giúp vua dẹp giặc, mở mang bờ cõi, thống nhất giang sơn, dạy dân trồng lúa. Ngày cuối hội 17/2 sẽ có lễ tạ tại khu đền Thỏng.
Bên cạnh các nghi thức trang nghiêm của phần lễ, phần hội năm nay hứa hẹn sẽ tổ chức nhiều trò chơi, trò diễn của cư dân nông nghiệp trồng lúa nước từ buổi đầu sơ khai thời các vua Hùng dựng nước, gắn với các làn điệu dân ca của người Việt và người dân tộc Sán Dìu định cư ở chân núi Tam Đảo. Cũng với đó, sẽ kết hợp thêm nhiều môn thể thao truyền thống, hiện đại, góp phần tạo nên nét đặc sắc cho mùa lễ hội. Để tạo nét riêng cho phần hội năm nay, Ban Tổ chức đã chuẩn bị kế hoạch cụ thể, chi tiết, trong đó, có nhiều điểm mới, đặc sắc hơn so với những năm trước. Điển hình như tổ chức hoạt động cắm trại. Nếu trước đây, hoạt động cắm trại dành cho thanh niên đảm nhận, với nhiều trại thanh niên của các xã, thị trấn, các đơn vị trường học thực hiện, thì năm nay, Ban Tổ chức sẽ tổ chức cắm trại văn hóa do các xã, thị trấn, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện phụ trách. Theo đó, mỗi trại của các đơn vị sẽ được dựng, trang trí theo phong cách riêng, thể hiện được nét văn hóa đặc trưng của từng địa phương. Hình thức đốt lửa trại năm nay cũng được Ban Tổ chức thay đổi, thay vì chỉ đơn thuần đốt và múa hát quanh đống lửa như những năm trước, năm nay, Ban Tổ chức sẽ xây dựng kịch bản kể về nguồn gốc, ý nghĩa của lửa, cách lấy lửa để phục vụ đời sống con người...
Lễ hội Tây Thiên năm 2017 còn tổ chức nhiều hội thi như: Thi làm bánh chưng - bánh gio - bánh dày, thi nấu cơm... Trước đây, thi làm bánh, nấu cơm được giao cho Hội Phụ nữ và Đoàn Thanh niên đảm nhiệm, nhưng năm nay, Chủ tịch UBND các xã, thị trấn sẽ chịu trách nhiệm chung. Vì thế, công tác chuẩn bị được các đơn vị phân công cụ thể cho từng bộ phận đảm nhiệm công đoạn khác nhau, nên hội thi hứa hẹn đem lại nhiều thú vị cho người dân và du khách thập phương tham gia lễ hội.
Đến với Lễ hội Tây Thiên năm 2017, du khách không những được cảm nhận nhiều nét mới lạ, hấp dẫn như xem múa xênh tiền, nghe hát Soọng cô, tham gia hoạt động giao lưu văn nghệ hát chèo, hát chầu văn... mà còn có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của núi rừng Tây Thiên trên độ cao hàng trăm mét với hệ thống cáp treo hiện đại. Năm nay, Khu danh thắng Tây Thiên được đầu tư, chỉnh trang, sạch đẹp hơn. Bãi đỗ xe được quy hoạch bài bản, khoa học. Chợ tạm đã được dỡ bỏ, tập trung vào khu dịch vụ. Hàng quán được xây dựng, bán hàng hoá đúng giá quy định, không để xảy ra tình trạng chèo kéo, gây khó chịu cho du khách... Đặc biệt, để phục vụ du khách đến hành hương, vãn cảnh được thuận tiện, năm nay, Công ty cổ phần Lạc Hồng Tây Thiên đầu tư thêm 20 xe điện từ cổng Tam Quan vào đền Thỏng, đảm bảo đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của du khách. Tại các điểm di tích đều được tăng cường lực lượng hướng dẫn, đảm bảo an toàn cho du khách khi hành hương. Ngoài ra, du khách sẽ được cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích như: Dịch vụ vận chuyển đồ; dịch vụ lưu trú thiết kế theo phong cách địa phương và phong cách tôn giáo; quà tặng lưu niệm từ vật liệu địa phương và những món quà mang đậm hương vị của núi rừng Tây Thiên như rau su su, măng vầu đắng…
Sưu tầm