Bắt đầu từ tờ mờ sáng. Ta đã nghe thấy tiếng vó ngựa khua xa lắm những cũng có lúc rất gần. Tiếng vó ngựa lúc lắc một bản nhạc không lời của một miền cao nguyên tuy xa nhưng không lạ.
Chợ phiên Cán Cấu, Si Ma Cai - Lào Cai-ảnh: Bùi Thị Thu Huyền
Dừng bên bờ suối, rửa mặt, sửa lại cái khăn. Người con gái Mông soi gương, sửa lại mái tóc. Tóc bay bay theo chiều gió. Tóc muốn nói gì hôm nay.
Từ một góc chợ, tiếng leng keng kênh kênh vang xa. Từng hạt sáng xanh đang bay nhảy nhịp nhàng trên đe, bay nhảy một niềm vui nối kết mùa màng về với lưỡi cuốc lưỡi dao vùng cao. Lò rèn góc chợ Bắc Hà rực lửa.
Âm thanh đều đều, như một động cơ của đoàn tàu chuyển động, tiếng bễ thổi đan xen tiếng búa, trông xa, người thợ rèn như đang luyện công, đang tập thể hình. Trong góc khuất của khu chợ lại ánh lên tiếng cười. Điếu cày chuyền tay nhau rít lên đánh roát, khói bay bay xoay xoay lan tỏa niềm vui bên chảo thắng cố, bên dãy hàng bán nước, chén trà chuyền tay, chiếc điếu chuyền tay, cứ gặp nhau lại mời. Thế đấy, người vùng cao là vậy.
Tôi muốn thu gọn âm thanh trong mình, muốn ghi lại cái âm thanh cuộc sống giục giã mà cháy bỏng.
Dãy hàng tạp hóa hôm nay chật ních. Hàng đại hạ giá tràn ngập trên sạp. Tấm ni nông trải rộng, loa phóng thanh trên tay, người bán người thuyết minh, người mua, tất cả hối hả và háo hức, tất cả là nhẹ nhàng trong từng cử chỉ. Chất thân thiện hiện rõ trên từng khuôn mặt ánh mắt và lòng người hân hoan.
Góc khuất, phía giáp gian hàng mái nhọn hàng gỗ hàng khèn la liệt người vắt chân chữ ngũ, kẻ vắt chân chữ bát cứ ngả người thổi điệu Pí lè. Trai gái đứng túm tụm, lơ đãng, thỉnh thoảng lại cười ré lên. Từng câu hát dân ca không đầu không cuối cứ ngân nga ngân nga. Bên cạnh hàng đàn môi, đám thanh niên trổ tài, quay mặt, lau khèn. Tiếng đàn lại vút lên trong không trung . Tiếng đàn chạm vào lòng trắc ẩn, khơi dậy những câu hát tình yêu. Và thế là kia kìa con trai con gái xa dần, xa dần và mất hút bên chiếc ô che nghiêng.
Âm thanh đan cài trên dãy hàng tạp hóa. Tiếng đàn môi chen vào đám đông. Tiếng đàn lửng lơ hững hờ và bỗng chốc im bặt. Thay vào đó là câu hát giao duyên . Mấy cô gái đang túm năm tụm ba bên hàng tạp hóa, họ mở những cuốn sổ màu đỏ, tay kia cầm cái gương soi, sửa lại cái tóc mai rồi lại lẩn khuất cùng dòng người.
Hàng dao và thớt cạnh nhau. Lưỡi cày nằm nghiêng trên nền đá. Dao vùng cao nằm cạnh với búa và liềm, con nào con nấy sáng láng , dài hơn kích thước bình thường , lưỡi tôi ngọt sắc. Người thanh niên vừa thử xong, tay này cầm dao, tay kia cầm cuốc gõ vào nhau kênh kênh kênh ,vang xa vang xa. Mỉm cười , anh ta đang đi về phía hàng thắng cố .
Thời tiết chuyển mùa. Nắng về rất nhanh và mưa đến cũng chóng vánh. Cứ ào một cái. Mưa đổ bộ trên sân , mưa hắt lên trên hè. Nhìn trên mặt đường mưa đang nhảy múa, mưa như cuốn chiếu chạy theo gió, gió luồn trong mưa. Mưa đỏng đảnh bay nhảy trên những tán ô che. Cô gái người Mông một tay cầm khăn một tay cầm ô đứng bên hè chợ cười khúc khích. Chỉ nhìn ánh mắt các cô là niềm vui đến không bến không bờ.
Âm thanh vùng cao, sắc màu vùng cao cứ đan cài nhau. Nó như các lóng để dệt nên trảng vải. Những trảng vải lanh xanh xanh màu đá, tiếng suối chảy róc rách và những khoảng sáng bên rừng thông .Những con đường đầy âm thanh và ánh sáng đã nuôi dưỡng tâm hồn , nuôi dưỡng tình yêu cao nguyên. Mảnh đất với nhiều sắc màu đẹp như sắc màu thổ cẩm. Có những lúc tưng bừng và quyết liệt nhưng cũng có khi lặng lẽ như ánh trăng treo trên ngọn cây, lặng lẽ như bông đào nở muộn bên kia dòng. Tiếng ngựa leng keng, lộc cộc, âm thanh như gieo vào lòng du khách, nó mặn mà thủy chung một sắc thái vùng cao.
Tiếng leng keng của khánh nhạc, tiếng kênh kênh của quai búa xen kẽ tiếng cười rộn rã của đám thanh niên hẹn hò. Thấp thoáng bóng ô, bóng người mất hút cùng dòng người. Điệu kèn pí lè vút cao trên không trung, lửng lơ trên mái đầu... Tiếng người nói chộn rộn. Đan cài vào nhau là điệu hát dân ca Mông, theo sau là tiếng sáo và đàn môi. Tất cả vừa đi vừa thổi, gợi cho ta nhớ đến lễ hội đường phố tổ chức tại Sa Pa dịp nào.
Chợ tan, xốc lại sinh hàng. Tiếng ngựa lại leng keng reo vang trên con đường. Chuông đền Bắc Hà binh boong, lúc lắc, ngân nga, ngân nga báo hiệu thời khắc báo hiệu chiều muộn đã về .
Sưu tầm