Như đã có lời giới thiệu trong bài viết “HỘI KÉO SONG Ở HƯƠNG CANH- NGUỒN GỐC VÀ PHÁT TRIỂN” được ghi chép lại vào mùa xuân năm trước. Đầu xuân Quý Tỵ xin gửi tới quý vị bài viết “Góc nhìn khác nhau về nguồn gốc kéo song ở Hương Canh” ở mùa xuân năm nay.
Như những cứ liệu đã khảo cứu về hội kéo song ở Hương Canh trong bài viết HỘI KÉO SONG Ở HƯƠNG CANH- NGUỒN GỐC VÀ PHÁT TRIỂN chúng tôi cho rằng, việc kéo song ở Hương Canh không quan hệ thậm chí mâu thuẫn với những giả thiết được đưa ra như là săn thú, luyện thủy quân trên sông Cà Lồ. Tuy nhiên các tài liệu này được công bố một cách chính thức qua các sách báo tạp chí chính thống.Theo một số ý kiến có đóng góp với chúng tôi thì tât cả các bài viết trên là của cùng một tác giả.
Sách Luận Ngữ có câu: “Danh bất chính, ngôn bất thuận, sự bất thành” . Tuy nhiên dẫu không chút danh phận trên phương diện nghiên cứu cũng như quảng bá văn hóa thì chúng tôi vẫn đưa ý kiến và rất mong sự đóng góp của quý vị độc giả.
Tìm về cứ liệu về nguồn gốc lễ hội kéo song ở Hương Canh, thay vì tìm trên sách báo hôm nay và lời suy đoán của một số cá nhân. Chúng tôi lần tìm những tư liệu trên văn bản, vật tích ở Hương Canh về những lễ hội nơi đây.
Theo bài vè làng Cánh quyển 2 bẳng chữ Nôm của cụ Giáo Phan có niên đại Giáp Thân năm 1884 , có liệt kê các tục lệ lễ hội ở làng Hương Canh xưa. Các lễ hội đã kể đến là:
Hội đấu sào, mùng 4 tháng giêng.
Mồng bốn có hội đấu sào
Ba ngày chuông trống ào ào như lôi
Ngày tế đình rằm tháng 2:
Tháng hai có tiệc chay bàn
Cờ bay phấp phới .quạt che rườm rà
Hội bơi chải tháng 7:
Tháng bảy tiệc ấy cũng to
Đại hồng kê phải chọn .mưa cho cầu
Trên thì tế lễ linh đình
Dưới sông sáu chải dập dìu chải bơi
Ba ngày gắng sức đua tài
Khi thì giải dật, khi bơi giải đào
Lễ Hạ Điền : rắm tháng 10
Hạ điền là tiệc tháng mười
Xôi hơn trăm cỗ, lợn vài mươi con.
Chúng tôi không thấy lễ hội kéo song được liệt kê vào trong những lễ hội của 3 làng. Nếu như nói bài vè đã thống kê thiếu thì ắt hẳn không phải vì từ những lễ tiểu tiết như kỳ an cũng được thống kê đầy đủ thì không có chuyện bỏ qua kéo song được.
Một năm hai tiết kỳ an
Cầu cho vật thịnh dân an một bề
Thanh minh .đoan ngọ .lại thì trung thu
Trong các lễ hội tập trung vào miêu tả lễ hội bơi chải hon cả
Trên thì tế lễ linh đình
Dưới sông sáu chải dập dìu chải bơi
Ba ngày gắng sức đua tài
Khi thì giải dật, khi bơi giải đào
Ba làng, mỗi làng hai chải, bơi trong 3 ngày, thể thức có dải giật và dải đào..
Lần theo những chạm khác ở đình trên điêu khắc đình làng nơi đây về các lễ hội
Sưu tầm