Đồng bào dân tộc Mơ Nông ở xã vùng sâu Yang Tao, huyện Lắc (Đắc Lắc) vốn có nghề làm gốm cổ nhưng vài năm gần đây đồng bào không còn sản xuất gốm nữa và làng nghề gốm cổ đang có nguy cơ bị "xóa sổ".
Sản phẩm gốm do đồng bào Mơ Nông ở Yang Tao sản xuất gồm các sản phẩm như bát, chảo, ấm, nồi, niêu, ché rượu... Bà H'Lưm Uông là một trong 4 nghệ nhân còn lại của làng gốm cho biết, trước đây, không chỉ đồng bào Mơ Nông trong vùng sử dụng đồ gốm, mà trong nhiều gia đình đồng bào dân tộc Ê Đê, Gia Rai... ở Tây Nguyên cũng sử dụng đồ gốm do đồng bào Mơ Nông sản xuất trong sinh hoạt hằng ngày.
Người Mơ Nông nung gốm lộ thiên.
Kỹ thuật làm gốm của đồng bào Mơ Nông ở Yang Tao khá độc đáo, nhất là kỹ thuật chế tác. Những sản phẩm đồ gốm ở đây hoàn toàn được làm thủ công, không sử dụng công cụ hỗ trợ như bàn xoay, máy trộn nguyên liệu. Đồng bào sử dụng đất sét nguyên không pha trộn để làm gốm; sản phẩm được nung lộ thiên bằng củi trong vòng 30 phút trở lên, sau đó mới dùng que tre để khắc họa hoa văn lên các sản phẩm gốm. Tuy làm bằng tay hoàn toàn nhưng sản phẩm gốm của đồng bào Mơ Nông rất tinh xảo, bền, đẹp.
Trước đây, Bảo tàng tỉnh Đắc Lắc đã phối hợp với chính quyền địa phương mở một số lớp dạy nghề làm gốm cho thanh thiếu niên trong buôn; đồng thời giới thiệu một số sản phẩm gốm của đồng bào làm ra cho các đơn vị du lịch. Tuy nhiên, do sản phẩm gốm sản xuất ra không tiêu thụ được, khách tham quan thưa dần nên làng nghề truyền thống sản xuất gốm cổ ở Yang Tao dần dần bị mai một.
Bởi vậy, ngoài việc vận động các nghệ nhân sản xuất gốm ở Yang Tao đổi mới mẫu mã, hạ giá thành sản phẩm, các cấp chính quyền trên địa bàn huyện Lắc cần vận động, liên kết với các đơn vị du lịch để đưa du khách đến tham quan, tiêu thụ sản phẩm gốm cho đồng bào. Mặt khác, tỉnh Đắc Lắc cũng cần sớm đưa nghề gốm cổ của đồng bào Mơ Nông vào chương trình phát triển làng nghề nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện cho đồng bào khôi phục, phát triển làng nghề, góp phần bảo tồn văn hóa đặc sắc cho đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ trên địa bàn Tây Nguyên.
Sưu tầm