Chanh - loại cây được trồng từ lâu đời có mặt khắp mọi miền đất nước ta và cho quả quanh năm. Quả và lá chanh là gia vị hết sức thân quen của nhiều dân tộc.
Quả và lá chanh là gia vị rất quen thuộc, các bộ phận của cây chanh đều được dùng làm thuốc.
Mọi bộ phận của cây chanh đều được dùng chữa bệnh, đặc biệt là quả chanh. Trong dịch chanh chứa nhiều vitamin C, PP, caroten, protid, glucid, acid citric, các chất khoáng Ca, K…
Theo Đông y, quả chanh vị chua, tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt, tiêu thực, chống viêm. Ngày dùng từ 30-100g bằng cách pha nước uống, làm gia vị. Chanh dùng tốt nhất vào mùa hè - thu. Vỏ chanh vị the, cay, tính ấm, vào 3 kinh can, tỳ, phế. Có tác dụng lý khí tiêu thực, hóa đờm, chữa những chứng ăn không tiêu, bụng đau đầy trướng, nôn. Sau đây là một số cách dùng quả chanh chữa bệnh.
Chữa cảm cúm viêm họng: nước chanh cô mật ong hòa nước nóng uống.
Chữa đau đầu, khàn tiếng: cắt lát chanh với một ít vôi dán vào hai thái dương (đau đầu) và trước cổ khi họng bị khô đau rát.
Ho ra máu: chanh 3 quả, mật mía 30ml, nước 750ml sắc còn khoảng 250ml. Lấy chanh ra thái nhỏ cho vào nước sắc trộn. Uống nước ngày 1 lần, uống 3 ngày liền, ăn bã.
Côn trùng đốt: rỏ hay đắp nước cốt chanh lên chỗ bị đốt.
Đau nhức mỏi chân: xoa xát nhẹ chanh vào nơi nhức.
Loét niêm mạc lưỡi, miệng: chanh 1 quả, bột sắn dây 12g, đường 20g, nước đun sôi để ấm 150ml. Uống 1-2lần/ngày.
Chín mé: lấy 1 quả chanh, khoét lỗ vừa ngón tay hay chân, cho ít muối nướng cho nóng, để ấm cho ngón tay hay chân vào rồi băng lại.
Lợm giọng đầy hơi: Quả chanh vắt hết nước thái miếng nhào mật. Ăn ngày 3 quả.
Gội đầu bằng chanh thơm mướt tóc, sạch gầu. Rửa mặt bằng nước pha loãng chanh sẽ trắng, cho vào bồn ngâm tắm sạch thơm da, khử độc. Mùa hè tắm nước chanh rất tốt cho trẻ, trừ rôm sẩy.
Mặt nạ trị da nhờn: 2 thìa canh cám gạo, 2 thìa canh bột kiều mạch, 2-3 giọt chanh, nước ấm đủ làm nhão. Hoặc nghiền nhuyễn hạt hạnh nhân, quả dưa chuột, với 2-3 giọt chanh cho quánh. Trước khi đắp mặt nạ rửa sạch mặt. Đắp khoảng 15-30 phút. Sau đó rửa lại nước mát cho sạch.
Dị ứng phấn trang điểm: hạt chanh tươi nghiền mịn hoà với nước đun sôi để nguội xoa lên mặt cho đến khi khỏi.
Lưu ý: Chanh có vị cực toan, nên mỗi lần không dùng nhiều. Không ăn chanh để giảm béo. Theo Đông y không dùng khi đang sốt vì chanh vị chua có tĩnh liễm vào trong. Dịch quả chanh có tính hàn nên tránh dùng cho người đang bị cảm hàn.
BS. Phó Thuần Hương
Theo suckhoedoisong.vn