Sáng 14-4 (giờ Việt Nam), Mỹ cùng các đồng minh Anh và Pháp đã tiến hành không kích vào Syria, với lý do đáp trả vụ tiến công mà Mỹ và phương Tây cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học. Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngay lập tức kêu gọi các bên tránh những hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình và leo thang căng thẳng tại Syria.
Tên lửa bắn vào thủ đô Damascus của Syria. (Ảnh: AP)
Ngay sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tiến hành các vụ tiến công chính xác nhằm vào năng lực vũ khí hóa học của Syria, một vụ nổ lớn xuất hiện tại thủ đô Damascus của quốc gia Trung Đông. Mỹ đã sử dụng các máy bay có người lái và phóng tên lửa hành trình Tomahawk nhằm vào các mục tiêu ở Syria. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis cho biết, trong cuộc không kích lần này, Mỹ sử dụng gấp hai lần số vũ khí so với cuộc tiến công hồi năm 2017. Bộ Quốc phòng Anh cũng cho biết, bốn máy bay chiến đấu Tornado của Không quân Hoàng gia Anh (RAF) đã tham gia chiến dịch tiến công Syria. Anh cũng sử dụng tên lửa Shadow để tiến công các cơ sở quân sự cách thành phố Homs khoảng 24 km về phía tây, được cho là nơi cất giữ vũ khí hóa học của chính quyền Syria.
Hãng thông tấn nhà nước Syria cho biết, các tên lửa do Mỹ, Pháp và Anh phóng vào Syria không đánh trúng tất cả các mục tiêu, do bị hệ thống phòng không Syria đánh chặn. Phủ Tổng thống Syria phát đoạn băng hình cho thấy, Tổng thống Bashar al-Assad đã tới đây làm việc vài giờ sau cuộc tiến công. Theo các nguồn tin Nga, danh sách cơ sở của Syria bị tiến công được ghi nhận gồm các địa điểm ở thủ đô Damascus, trụ sở Lực lượng Vệ binh Cộng hòa, cơ sở phòng không Kasjoon, một số sân bay, trung tâm khoa học và quân sự ở Barza (vùng Damacus), trụ sở của Trung tâm Khoa học tại Jamraya ở ngoại ô TP Damascus và một số cơ sở quân sự. Theo quân đội Nga, các đơn vị phòng không của Syria đánh chặn thành công 71 trong tổng số hơn 100 tên lửa của Mỹ và đồng minh; không tên lửa nào trong tổng số hơn 100 tên lửa không đối đất của Mỹ và đồng minh bắn vào Syria rơi trúng khu vực thuộc trách nhiệm bảo vệ của lực lượng phòng không Nga, tại hai căn cứ quân sự Tartus và Hmeimim.
Bộ Ngoại giao Syria lên án cuộc không kích của liên quân Mỹ - Anh - Pháp nhằm vào Syria là "vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế"; đồng thời cáo buộc chiến dịch này nhằm cản trở tiến trình điều tra vụ tiến công nghi sử dụng vũ khí hóa học hôm 7-4 tại thị trấn Douma, mà chính quyền Damascus cáo buộc là một kế hoạch được dàn dựng của phương Tây. Các cuộc không kích của Mỹ và đồng minh trùng khớp thời điểm Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) dự định bắt đầu điều tra vụ tiến công tại Douma.
Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cho rằng, hành động của Mỹ tại Syria chắc chắn dẫn đến nhiều hậu quả. Bộ Ngoại giao Nga cáo buộc các nước phương Tây đã tiến công thủ đô của một quốc gia có chủ quyền vốn chiến đấu chống chủ nghĩa khủng bố trong nhiều năm qua. Chủ tịch Ủy ban An ninh và Quốc phòng Hội đồng liên bang (Thượng viện) Nga V.Bôn-đa-rép tuyên bố, Nga và cộng đồng quốc tế cần có biện pháp mạnh đối với cuộc tiến công Syria của Mỹ và đồng minh. Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng Douma quốc gia (Hạ viện) Nga A.Sê-rin cho rằng, việc Mỹ tiến công Syria vi phạm tất cả các chuẩn mực quốc tế. Iran cũng cảnh báo chiến dịch không kích của liên quân nhằm vào Syria sẽ gây ra những hậu họa trong khu vực, khi chưa có bằng chứng xác đáng và kết quả điều tra từ OPCW về vụ nghi sử dụng vũ khí hóa học ở Syria.
Tổng Thư ký LHQ Guterres đã ra tuyên bố nhấn mạnh, Hiến chương LHQ nêu rõ rằng, các quốc gia có nghĩa vụ phải tuân thủ Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế nói chung, nhất là khi xử lý các vấn đề hòa bình và an ninh. Ông kêu gọi Hội đồng Bảo an có trách nhiệm chính đối với việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, đồng thời hối thúc tất cả các quốc gia thành viên thể hiện sự kiềm chế trong những hoàn cảnh nguy hiểm này, tránh bất kỳ hành động nào có thể làm leo thang căng thẳng và làm tồi tệ hơn nữa tình cảnh khốn khổ của người dân Syria.
* Nhiều nước trên thế giới lên tiếng chỉ trích cuộc tiến công của Mỹ và đồng minh nhằm vào Syria. Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản đối sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế; kêu gọi các bên tuân thủ luật pháp quốc tế, giải quyết vấn đề Syria thông qua đối thoại. Chính phủ Cuba ra tuyên bố khẳng định cuộc tiến công của Mỹ và đồng minh phương Tây nhằm vào các căn cứ quân sự và dân sự tại Syria, mà không đưa ra được bằng chứng về việc Syria đã sử dụng vũ khí hóa học là hành động đơn phương, vi phạm trắng trợn các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, là hành động chống một nhà nước có chủ quyền. Tổng thống Bolivia Evo Morales cho rằng, Mỹ và đồng minh đã hành động dựa trên một cái cớ bịa đặt.
Chiến dịch không kích Syria cũng vấp phải những cảnh báo mạnh mẽ ngay từ chính nội bộ nước Mỹ. Các nghị sĩ Quốc hội Mỹ yêu cầu chính phủ vạch ra tầm nhìn chiến lược nếu dự định tiến hành thêm một chiến dịch quân sự quy mô lớn hơn nhằm vào Syria và phải được Quốc hội thông qua. Thượng nghị sĩ Tim Kaine cho rằng, Quốc hội Mỹ cần đặt ra giới hạn rõ ràng trước khi một cuộc chiến nổ ra, không chỉ với Syria mà với cả các quốc gia khác.
Tổ chức Ân xá quốc tế cảnh báo: Cần "tránh gây tổn hại cho dân thường" trong các cuộc không kích vào Syria; đồng thời kêu gọi các nước triển khai "tất cả các biện pháp để giảm đến mức thấp nhất những tổn hại với dân thường trong các chiến dịch quân sự".
Thị trường Mỹ đã chứng kiến các mức tăng giá kỷ lục ở các mặt hàng chủ chốt sau khi Mỹ tiến hành không kích Syria. Giá dầu Brent tăng 56 xu, lên mức 72,58 USD/thùng, trong khi dầu thô ngọt nhẹ tăng 32 USD lên 67,39 USD/thùng. Như vậy cả hai loại dầu nêu trên đều tăng 8% trong tuần qua, mức tăng cao nhất kể từ tháng 7-2016. Chốt phiên giao dịch ngày 13-4 (giờ Mỹ), giá vàng tăng 0,7%, lên mức 1.344,40 USD/ao-xơ. Tính chung cả tuần, giá vàng đã tăng gần 1%...
Trước tình hình căng thẳng tại Syria những ngày gần đây, Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) khuyến cáo công dân Việt Nam không nên đến Syria hoặc các khu vực lân cận (có thể bị ảnh hưởng) trong thời gian này cho đến khi tình hình ổn định trở lại để tránh những nguy hiểm, rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra. Trong trường hợp khẩn cấp, công dân có thể liên hệ với Đại sứ quán Việt Nam tại Iran (kiêm nhiệm Syria) theo số điện thoại trực bảo hộ công dân: +98212411670 hoặc người thân tại Việt Nam có thể liên hệ với Tổng đài bảo hộ công dân theo số điện thoại: +84981848484 để được trợ giúp kịp thời.
Theo nhandan.com.vn