Chỉ mới 34 tuổi, bệnh nhân Nguyễn Văn S đã mang một khối u khổng lồ ước chừng 40-45 kg, to hơn cả phần cơ thể còn lại của bệnh nhân, khiến bệnh nhân phải gần như bò để vận động. Ngày 18-5, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã phẫu thuật thành công, loại bỏ khối u nặng 23 kg cho nam thanh niên này.
Kíp phẫu thuật mất tám tiếng để loại bỏ 23 kg khối u trên cơ thể bệnh nhân.
Từng suýt tử vong vì khối u khổng lồ
Các bác sĩ tại Khoa Phẫu thuật Hàm mặt – Tạo hình – Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, khi nhập viện, bệnh nhân có khối u khổng lồ chiếm toàn bộ phần lưng mông và gần như toàn bộ đùi và cẳng chân bên trái.
Được biết, S là con thứ hai trong một gia đình nghèo vùng quê miền núi Nghệ An. Từ bé cậu đã mắc khối u vùng lưng, đùi và ngày càng phát triển với sự trưởng thành của S. Mặc dù rất thương con, nhưng vì nhà nghèo nên gia đình không đưa con đi chạy chữa. “Có lúc khối u to quá đã vỡ ra ngoài khiến S chảy máu đến ngất đi, gia đình tưởng S không thể qua khỏi”, người nhà bệnh nhân cho biết. Sau đó, gia đình cố gắng vay mượn để đưa con xuống Hà Nội chữa trị.
Khi S đến khám tại Bệnh viện Việt Đức thì khối u khổng lồ đã phát triển hết toàn bộ vùng lưng, mông và toàn bộ đùi gối trái, chiếm quá nửa cơ thể. Chỗ khối u bị vỡ để lại một vết loét sâu to hơn bàn tay hàng năm trời vẫn chưa liền.
Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật - Tạo hình - Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, bệnh nhân vào viện trong tình trạng nhợt nhạt, suy kiệt, thiếu máu nặng do mất máu mạn tính. Bệnh nhân đi lại rất khó khăn, gần như phải bò xuống đường hoặc ngồi xe lăn vì không đủ sức vác khối u. Cả cổ xương đùi bên trái cũng đã biến dạng và gãy gục vì phải vác một khối u quá to trong nhiều năm. Nhiệt độ khối u cũng nóng hơn bình thường 1 đến 2 độ chứng tỏ trong khối u có sự tăng sinh mạch máu rất lớn dẫn đến nguy cơ chảy máu cao trong mổ.
Thăm khám lâm sàng, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị chứng bệnh u xơ thần kinh. Bệnh nhân được chỉ định làm xét nghiệm cận lâm sàng, chụp chiếu chẩn đoán hình ảnh đánh giá mức độ tình hình khối u và sức khỏe bệnh nhân. Các kỹ thuật viên cũng rất kinh ngạc khi thấy u to đến nỗi không thể đưa bệnh nhân vào lồng chụp cộng hưởng từ, do đó không phân biệt được đâu là khối u và đâu là dây thần kinh.
Tám giờ đồng hồ phẫu thuật căng thẳng
PGS.TS Nguyễn Hồng Hà cho biết, trước khi tiến hành cuộc phẫu thuật này, các bác sĩ phải đối mặt với nhiều khó khăn. Đầu tiên khối u quá to chiếm quá nửa cơ thể của bệnh nhân, riêng trọng lượng khối u có thể lên đến 40-45 kg nên nếu cố gắng cắt hết u trong một lần phẫu thuật có thể bệnh nhân sẽ không qua khỏi, thậm chí là tử vong trên bàn mổ.
“Chúng tôi đã quyết định phải tiến hành phẫu thuật theo nhiều giai đoạn, ít nhất là hai lần. Lần đầu lấy tối đa khối u vùng lưng và mông của bệnh nhân. Nếu như bệnh nhân có thể bình phục được sau lần mổ thứ nhất thì sẽ tiến hành cắt tiếp khối u vùng đùi gối bên trái, thậm chí có thể phải tháo bỏ khớp háng bên trái nếu chảy máu quá nhiều”, BS Hà nói.
Khối u nặng gần 45 kg của bệnh nhân.
Bên cạnh đó, do bệnh nhân mang khối u quá to, không thể chụp cộng hưởng từ, khó cho các bác sĩ phân biệt được giữa khối u và các dây thần kinh vận động cho hai chân. Vì vậy sẽ rất nguy hiểm trong lúc mổ bóc khối u, rất dễ gây tổn thương vào thần kinh hông khoeo dẫn đến liệt hai chi dưới.
“Một khó khăn nữa với chúng tôi là khối u tăng sinh mạch máu rất nhiều, chảy máu dữ dội trong mổ. Vì vậy, các bác sĩ đã phải dùng đến hai dao siêu âm cực lớn vốn chỉ được dùng cầm máu trong cắt gan để vừa mổ vừa hàn mạch, giảm nguy cơ chảy máu”, BS Hà cho biết thêm.
Xác định nhiều khó khăn trước mắt, Ban Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã tổ chức hội chẩn liên chuyên khoa trong toàn bệnh viện gồm hàng chục chuyên gia từ các chuyên khoa như Huyết học, Truyền máu, Thận lọc máu, Chẩn đoán hình ảnh, Gây mê hồi sức, Chấn thương chỉnh hình … phối hợp các bác sĩ Phẫu thuật - Tạo hình - Thẩm mỹ thăm khám kỹ càng và đề ra phương án điều trị lâu dài cho người bệnh.
Kíp phẫu thuật huy động hơn 10 phẫu thuật viên và 20 nhân viên, bác sĩ khu mổ và gây mê hồi sức. Sau tám giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã cắt gần hết khối u vùng lưng và mông khoảng 23 kg (Phần u lớn đùi và gối trái không thể phẫu thuật cùng lúc nên phải để chờ phẫu thuật tiếp theo). Tổng lượng máu phải truyền cho bệnh nhân là hơn 5 lít.
TS Đào Văn Giang, một thành viên của kíp mổ cho biết, hiện bệnh nhân đã qua giai đoạn hồi sức tích cực nhưng vẫn còn trong tình trạng phải theo dõi sát chức năng tim phổi, thận, gan có thể hồi phục như thế nào sau một ca mổ kéo dài và rất lớn này.
“Bệnh nhân đang được điều trị kháng sinh tốt để chống nhiễm trùng. Chúng tôi tiếp tục truyền máu, truyền đạm nâng cao thể trạng và giúp cho quá trình liền vết thương của bệnh nhân nhanh hơn. Về lâu dài, nếu tình trạng bệnh nhân ổn định sau lần mổ đầu tiên thì có thể tính đến phẫu thuật tiếp để lấy bớt khối u vùng đùi và gối trái, giúp giảm nhẹ gánh nặng cho bệnh nhân và phòng ngừa nguy cơ ung thư hóa”, TS Giang nói.
Theo Th.S Trần Thị Thanh Huyền, Khoa Phẫu thuật - Tạo hình - Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, u xơ thần kinh (Neurofibromatosis NF) thường có ba tuýp, trong đó, tuýp 1 (NF1) là hay gặp nhất. Nó còn được gọi là bệnh Von Recklinghausen hay u xơ thần kinh biểu hiện ở da. Theo y văn thế giới, tỷ lệ di truyền của bệnh này là 50/50.
Bệnh NF1 thường biểu hiện ra da và thần kinh ngoại biên. Những triệu chứng đầu tiên được phát hiện từ khi còn nhỏ như: những vết café sữa trên da, da có nhiều tàn nhang hay gặp ở vùng nách hay bẹn, khối u vùng mi mắt, những khối u xơ thần kinh lớn nửa mặt, đầu, gáy (bờm ngựa), chi trên (tay gấu) chi dưới (chân voi) hoặc u khổng lồ toàn bộ vùng lưng, mông của bệnh nhân, Ngoài ra u còn có thể có ở một số vị trí khác như trong não, u tuyến thượng thận, gan to, u dây thần kinh thị giác, xương (có thể gây ngắn hoặc khuyết xương).
Các bác sĩ cho biết, để chẩn đoán bệnh, chủ yếu dựa vào bệnh cảnh lâm sàng và tiền sử gia đình. Một số biến thể của u xơ thần kinh phát triển ác tính chiếm 8-12% số ca. Cần có xét nghiệm để kiểm tra như: sinh thiết lấy u phía trong cơ thể, làm giải phẫu bệnh khối u trên da. Chẩn đoán hình ảnh thường dùng là MRI hoặc CT Scanner.
U xơ thần kinh rất dễ tiến triển thành ung thư nên phải thường xuyên kiểm tra giải phẫu bệnh các khối u. Đây là bệnh lý do biến đổi gen nên nếu bệnh nhân có khối u xơ thần kinh cần xin ý kiến chuyên gia di truyền về khả năng truyền bệnh trước khi có con. Để điều trị, các bác sĩ khuyến cáo phẫu thuật cắt bỏ u tận gốc chỗ ra của dây thần kinh bị bệnh, xạ trị, hóa chất và phẫu thuật tạo hình.
Theo THIÊN LAM/nhandan.com.vn