Bệnh nhân 36 tuổi (ở Hải Phòng) nhập viện do bị đau đầu nhiều, không co giật. Sau khi được làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, người bệnh được chẩn đoán mắc u não hiếm gặp Hypothalamic Hamartoma (u mô thừa vùng dưới đồi). Vậy, những dấu hiệu và triệu chứng nào cảnh báo bệnh u não người dân có thể nhận biết sớm?
U não có nhiều loại, trong số đó có những khối u ác tính và những khối u não lành tính. Một khối u não ác tính bắt nguồn từ não được gọi là u (ung thư) não nguyên phát. Một khối u não do một ung thư từ nơi khác của cơ thể di chuyển vào não được gọi là ung thư não thứ phát, hay còn gọi là di căn não.
Có rất nhiều triệu chứng tiềm tàng của các khối u não, nhưng không phải người bệnh nào cũng có đầy đủ tất cả các triệu chứng ấy. Các triệu chứng này thường biểu hiện khác nhau đối với mỗi người bệnh, tùy thuộc vào vị trí khối u, loại u, kích thước và tốc độ phát triển của nó.
Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp của các u não
Đau đầu
Đau đầu trầm trọng là triệu trứng phổ biến, có thể bắt gặp ở khoảng 50% số bệnh nhân u não. Một khối u não có thể tác động đến các mạch máu và sợi thần kinh nhạy cảm trong não. Điều này dẫn đến biểu hiện đau đầu của người bệnh, có thể kiểu đau này không giống với các cơn đau đầu trước đây của họ:
-
Họ có thể đau dai dẳng, không như chứng đau nửa đầu (Migraine);
-
Đau nhiều hơn vào buổi sáng khi thức dậy;
-
Kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn hoặc các triệu chứng thần kinh khu trú khác;
-
Đau tăng khi ho, tập thể dục hay khi thay đổi tư thế, vị trí;
-
Các thuốc giảm đau thông thường không làm dịu cơn đau.
Tuy nhiên, nếu như bạn đang bị đau đầu, cảm thấy tồi tệ hơn những cơn đau trước đây thì không có nghĩa là bạn đang bị u não. Sở dĩ là vì đau đầu có nhiều nguyên nhân, có thể do ngộ độc thức ăn, do mất ngủ, sang chấn hay do đột quỵ não…
Đau đầu trầm trọng là triệu trứng phổ biến, có thể bắt gặp ở khoảng 50% số bệnh nhân u não.
Động kinh
Các khối u có thể đè đẩy vào các tế bào thần kinh não, tác động và làm biến đổi các tín hiệu điện từ trong não, gây ra các cơn động kinh.
Cơn động kinh đôi khi là dấu hiệu đầu tiên của một khối u não, nó cũng có thể gặp ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh. Khoảng 50% người bệnh bị u não trải qua ít nhất một cơn động kinh. Tuy nhiên, động kinh không phải lúc nào cũng đến từ một khối u não.
Các nguyên nhân gây co giật động kinh khác bao gồm: dị dạng mạch máu não, sau đột quỵ não, sau chấn thương não, viêm nhiễm ký sinh trùng trong não…
Những biến đổi về tính cách và tâm trạng
Các khối u não có thể phá hủy chức năng của não, làm ảnh hưởng đến những tính cách và hành vi của bạn. Chúng cũng gây ra những biến đổi tâm trạng một cách bất thường mà không thể lý giải được. Chẳng hạn như trước đây bạn là người hòa đồng nhưng tự nhiễn dễ nổi cáu với mọi người; từng là người chủ động trong mọi việc nhưng giờ trở nên bị động; hay có khi đang cảm thấy thoải mái và vui vẻ cùng mọi người nhưng chỉ một phút sau đã xảy ra tranh cãi vì những lý do không đáng có…
Những triệu chứng này là do khối u nằm ở phần nào đó của não, thùy trán, thùy thái dương… Các biến đổi đó có thể xuất hiện sớm khi mắc bệnh nhưng cũng có thể bắt nguồn từ việc hóa trị liệu và các phương pháp điều trị ung thư khác.
Trí nhớ kém và lẫn lộn
Vấn đề về trí nhớ có thể do một khối u não ở thùy trán và thùy thái dương. Các khối u ở thùy trán và thùy đỉnh cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng lập luận và việc đưa ra các quyết định của bạn. Ví dụ như thấy khó tập trung, dễ lẫn lộn ngay cả những vấn đề đơn giản, không thể phối hợp làm nhiều việc và gặp khó khăn khi lập kế hoạch cho bất cứ việc gì, hay có vấn đề về trí nhớ ngắn hạn.
Điều này có thể xảy ra với một khối u não ở bất kỳ giai đoạn nào của bệnh. Nó cũng có thể là do tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị hoặc các phương pháp điều trị ung thư khác. Ngoài ra, các vấn đề về nhận thức mức độ nhẹ cũng có thể vì nhiều lý do khác ngoài u não: sự thiếu hụt vitamin, thuốc hoặc do các rối loạn cảm xúc…
Buồn nôn và nôn
Bệnh nhân u não có thể buồn nôn và nôn ở những giai đoạn sớm của bệnh do khối u gây nên sự mất cân bằng hormone. Nôn và buồn nôn cũng có thể là tác dụng phụ gặp phải trong quá trình điều trị. Tuy nhiên, cũng có thể gặp phải triệu chứng này do ngộ độc thực phẩm, cảm cúm, có thai…
Yếu liệt và tê bì
Cảm giác yếu liệt, tê bì, cảm giác kiến bò ở bàn tay, bàn chân. Tê, yếu thường có xu hướng một bên thân người. Cần phân biệt với tê yếu trong các bệnh: đa xơ cứng, bệnh thần kinh tiểu đường, hội chứng Guillain – Barre…
Mệt mỏi
Trầm cảm là một triệu chứng phổ biến ở những bệnh nhân u não.
Mệt mỏi có thể là do một khối u não ác tính nhưng cũng có thể là do tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư. Các tình trạng khác cũng gây ra mệt mỏi như: các bệnh tự miễn, các rối loạn thần kinh, thiếu máu…
Một số dấu hiệu cho thấy bạn đang cảm thấy mệt mỏi thực sự: cảm thấy yếu toàn bộ cơ thể, chân tay bạn cảm thấy nặng nề. Thường buồn ngủ vào giữa ngày. Mất khả năng tập trung. Dễ cáu kỉnh và cảm thấy khó chịu
Trầm cảm
Trầm cảm là một triệu chứng phổ biến ở những bệnh nhân u não. Một số dấu hiệu nhận biết trầm cảm như sau:
-
Cảm giác buồn chán kéo dài hơn mức bình thường.
-
Mất hứng thú với những thứ mà bạn từng thích thú.
-
Thiếu năng lượng, khó ngủ, mất ngủ.
-
Có ý nghĩ tự làm hại mình hoặc tự tử.
-
Cảm giác tội lỗi hoặc vô dụng.
Tóm lại: Nếu thấy xuất hiện một số dấu hiệu trên thì không có nghĩa là bạn đã bị u não bởi vì các triệu chứng ấy có thể gặp ở nhiều loại bệnh khác nhau. Điều quan trọng là cần phải gặp bác sĩ sớm để được chẩn đoán chính xác và tìm ra phương án điều trị phù hợp, mang lại kết quả tốt nhất.
Theo BS. Nguyễn Xuân Tùng/suckhoedoisong.vn - 13/09/2023
https://suckhoedoisong.vn/8-bieu-hien-cua-benh-u-nao-can-canh-giac-169230912162852898.htm