Cơ quan khí tượng thủy văn khuyến cáo người dân đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh gây rét đậm, rét hại trên diện rộng, băng giá, sương muối ở vùng núi phía Bắc từ nay đến tháng 3/2025.
Cần đề phòng xuất hiện các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh gây rét đậm, rét hại trên diện rộng, băng giá, sương muối ở vùng núi phía Bắc. (Nguồn ảnh: TTXVN)
Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường), tình hình không khí lạnh dự báo sẽ còn kéo dài đến tháng Ba, trong đó rét đậm, rét hại tập trung chủ yếu vào thời điểm tháng Hai; hiện tượng nắng nóng trong năm 2025 có khả năng xuất hiện tương đương so với trung bình nhiều năm, song không gây gắt và kéo dài như năm 2024.
Đề phòng rét đậm, mưa trái mùa cục bộ
Thông tin cụ thể tại Hội thảo “Thông tin báo chí dự báo xu thế tình hình khí tượng thủy văn năm 2025” do Tổng cục Khí tượng Thủy văn tổ chức sáng 17/1, chuyên gia Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết hiện tại, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực xích đạo trung tâm Thái Bình Dương (SSTA Nino 3.4) đang ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm -0,7 độ C. Dự báo hiện tượng này còn duy trì trong tháng Một với xác suất gần 90%.
Từ tháng 2-4/2025, SSTA Nino 3.4 tiếp tục duy trì ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm dưới 0,5 độ C với xác suất khoảng 55-65%. Sau đó, hiện tượng ENSO (chữ viết tắt để chỉ hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt - El Nino và hiện tượng lạnh dị thường của lớp nước biển bề mặt - La Nina) có khả năng trở lại trạng thái trung tính với xác suất từ 55-65% trong khoảng từ tháng 3-5/2025 và nhiều khả năng sẽ duy trì trạng thái trung tính trong những tháng còn lại của năm 2025.
“Như vậy hiện tượng ENSO ở trong điều kiện La Nina có thể tồn tại trong thời gian ngắn (có thể chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, chưa đủ dài để đạt chỉ tiêu về thời gian duy trì để xác định một chu kỳ La Nina), sau đó khả năng cao sẽ dần trở lại trạng thái trung tính,” ông Lâm nhấn mạnh.
Với xu thế khí hậu trên, ông Lâm lưu ý trong điều kiện La Nina, ở khu vực Thái Bình Dương gió tín phong sẽ mạnh hơn trung bình, hoạt động đối lưu sẽ suy giảm ở khu vực gần Trung tâm Thái Bình Dương và gia tăng trên phần phía Tây Thái Bình Dương. Điều này sẽ khiến khu vực Đông Nam Á, đặc biệt khu vực Indonesia (trong đó gồm cả khu vực phía Nam của Việt Nam mưa) sẽ có xu hướng cao hơn trung bình trong những tháng đầu năm 2025 (có khả năng khu vực phía Nam Việt Nam xuất hiện mưa trái mùa cục bộ trong những tháng mùa khô).
Về hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới, trên khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện tương đương so với trung bình nhiều năm. Số lượng bão, áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền có khả năng ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm (trên Biển Đông có khoảng 11-13 cơn, ảnh hưởng đến đất liền 5-6 cơn).
Đối với không khí lạnh, ông Lâm cho hay hoạt động của không khí lạnh dự báo tương đương trung bình nhiều năm nên có khả năng xảy ra rét đậm, rét hại trong giai đoạn từ tháng 1-3/2025; cần đề phòng xuất hiện các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh gây rét đậm, rét hại trên diện rộng, băng giá, sương muối ở vùng núi phía Bắc.
Về nắng nóng, ông Lâm cho biết hiện tượng nắng nóng có khả năng xuất hiện tương đương so với trung bình nhiều năm. Trong đó, nắng nóng có khả năng bắt đầu xuất hiện tại khu vực Nam Bộ và Tây Nguyên vào khoảng nửa đầu tháng Ba; khu vực Tây Bắc Bắc Bộ, vùng núi phía Tây Bắc Trung Bộ vào khoảng tháng Tư và phía Đông Bắc Bộ, khu vực ven biển Trung Bộ từ khoảng tháng Năm trở đi.
“Tuy nhiên với xu thế khí hậu trên, nhiều khả năng nắng nóng trong năm 2025 sẽ không gây gắt và kéo dài như năm 2024,” ông Lâm nhấn mạnh.
Ông Lâm cũng dự báo trong năm 2025 số đợt mưa lớn diện rộng xảy ra trên toàn quốc và ở mức xấp xỉ với trung bình nhiều năm (khoảng 20 đợt). Các đợt mưa lớn diện rộng có khả năng bắt đầu từ tháng Sáu ở khu vực Bắc Bộ, sau đó chuyển dần về phía nam và kết thúc vào khoảng tháng 12 ở các tỉnh Trung Bộ.
Triều cường tại ven biển phía Đông Nam Bộ có 6 đợt triều cường cao (vào các ngày 1-6/3, 28/3-3/4, 27/4-3/5, 7-13/10, 4-10/11 và 4-10/12). Trong đó, đợt triều ngày 4-10/11 và 4-10/12, mực nước trạm Vũng Tàu có thể đạt trên 4,3m.
Trong mùa khô đầu năm 2025, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Từ tháng 2-4/2025, xâm nhập mặn tăng cao gây ảnh hưởng đến dân sinh, nông nghiệp tại các địa phương, tuy nhiên tình trạng xâm nhập mặn không nghiêm trọng như mùa khô năm 2015-2016 và 2019-2020.
“Từ tháng 3-7/2025, tình hình khô hạn thiếu nước cục bộ ngoài vùng cấp nước của các công trình thủy lợi có khả năng xảy ra tại các tỉnh Phú Yên đến Bình Thuận, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk,” ông Lâm lưu ý.
Chuyên gia Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Chú trọng công tác dự báo, cảnh báo sớm
Trước xu thế khí hậu, thiên tai nêu trên, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Hoàng Phúc Lâm cho biết Tổng cục Khí tượng Thủy văn đã chỉ đạo các đơn vị chức năng tăng cường công tác theo dõi, giám sát diễn biến của trạng thái khí quyển - đại dương và phát tin cảnh báo, thông báo về các thiên tai khí tượng thủy văn khi số liệu quan trắc và dự báo đạt ngưỡng chỉ tiêu theo quy định.
Đặc biệt, các cơ quan chuyên môn về khí tượng thủy văn tập trung quan tâm đối với các khu vực chịu ảnh hưởng của mỗi đợt thiên tai có nguy cơ gây tác động lớn (như bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, ngập lụt diện rộng, hạn hán).
Tổng cục Khí tượng Thủy văn cũng yêu cầu các đơn vị chức năng chủ động có công văn gửi thông tin nhận định sớm đến Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương để cung cấp thông tin phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành; chủ động bổ sung các dự báo chuyên đề, dự báo từ sớm, từ xa; thường xuyên cập nhật thông tin dự báo, cảnh báo trên các trang thông tin điện tử, hệ thống cảnh báo lũ quét, sạt lở đất theo thời gian thực tại địa chỉ: http://luquetsatlo.nchmf.gov.vn; hệ thống cảnh báo sớm dông sét, mưa lũ tại địa chỉ: https://iweather.gov.vn và mạng xã hội,... để chính quyền và người dân địa phương biết, để chủ động trong phòng, chống.
Bên cạnh đó, để nâng cao năng lực dự báo và cảnh báo sớm thiên tai, nhằm giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ cộng đồng, ngành khí tượng thủy văn cũng đã, đang và sẽ tiếp tục tăng cường số lượng và chất lượng các trạm quan trắc khí tượng, thủy văn, hải văn đặc biệt ở các khu vực trọng điểm, trên biển và các khu vực có nguy cơ cao xảy ra thiên tai theo hướng hiện đại hóa, tự động hóa; tăng cường các quan trắc hiện đại như ra đa thời tiết, ra đa biển, ứng dụng ảnh mây vệ tinh…
Cùng với đó, ngành khí tượng thủy văn cũng chú trọng phát triển các công nghệ dự báo, cảnh báo hiện đại tiệm cận với các nước phát triển về khí tượng thủy văn (như mô hình số phân giải cao dự báo bão, dự báo mưa, lũ, cảnh báo lũ quét, sạt lở đất); tích hợp các tác động của biến đổi khí hậu đến diễn biến thiên tai vào các phương án dự báo khí tượng thủy văn; nghiên cứu ứng dụng AI trong dự báo, cảnh báo thiên tai, trước mắt là đối với dự báo bão, mưa và các hiện tượng nguy hiểm ít xảy ra.
“Việc sử dụng AI sẽ giúp cải thiện khả năng phân tích dữ liệu lớn (quan trắc, radar, vệ tinh, mô hình số...) và sử dụng hiệu quả nhất trong dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn,” ông Lâm nhấn mạnh.
Ngoài ra, ngành cũng tăng cường hợp tác quốc tế trong trao đổi thông tin dữ liệu, đặc biệt là trên biển đối với bão và ở thượng nguồn các dòng sông chảy vào Việt Nam cũng tiếp nhận, phát triển các công nghệ, quy trình dự báo tiên tiến, hiện đại của các nước thông qua hợp tác song phương và đa phương./.
Theo (Vietnam+)
https://www.vietnamplus.vn/nhan-dinh-xu-the-ret-dam-ret-hai-mua-trai-mua-va-nang-nong-trong-nam-2025-post1007946.vnp