Tết Nguyên đán là ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam. Cùng với sự phát triển của xã hội, Tết Nguyên đán đã có những thay đổi nhất định, đặc biệt là trong suy nghĩ của giới trẻ. Vậy ngày nay người Việt trẻ đón Tết thế nào và quan niệm của họ về ngày Tết truyền thống ra sao?
Tết Nguyên đán là dịp nghỉ lễ dài nhất trong năm, Tết là dịp để gia đình sum vầy, đoàn tụ bên nhau sau một năm vất vả với bộn bề lo toan. Ai đi xa cũng mong đến ngày Tết để được quây quần đầm ấm bên gia đình. Với những người con xa quê, Tết cổ truyền chính là những giây phút được quay trở về với nơi mà mình sinh ra và lớn lên, được trở về với ký ức tuổi thơ, nơi có ông-bà, bố-mẹ.
Giới trẻ ngày nay, mỗi người đều có quan niệm và cách “hưởng thụ” Tết riêng của mình. Nhiều bạn kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống với hiện đại, họ luôn tìm và khám phá cái hay, sự độc đáo, hiện đại làm cho Tết cổ truyền của dân tộc thêm tươi vui, trọn vẹn và ý nghĩa. Nhưng dù theo cách nào thì họ cũng đều hướng về nguồn cội, trân trọng những truyền thống tốt đẹp mà cha ông đã để lại từ ngàn đời nay.
Như bao bạn trẻ khác, khi đặt chân đến Hà Nội để sinh sống và học tập, Nguyễn Thị Phương Anh, sinh viên Trường Đại học Đại Nam (quê ở Tiên Du - Bắc Ninh) luôn trân quý và mong ngóng đến khoảnh khắc được trở về đón Tết cùng gia đình.
Với Phương Anh, Tết là khoảng thời gian dài và ý nghĩa nhất được đoàn tụ đầy đủ với bố, mẹ và các thành viên trong gia đình. Tết cũng là khoảng thời gian đầy cảm xúc, đưa cô trở về hoài niệm của những ngày còn thơ bé (Ảnh: NVCC)
Phương Anh chia sẻ, ngày còn nhỏ, hai chị em thường rất háo hức và mong chờ đến Tết, bởi Tết là được nhận tiền lì xì, được theo bố mẹ đi chơi, chúc Tết anh em, họ hàng. Trong ký ức của cô thường có bánh chưng, có quần áo mới, có hoa đào và bánh kẹo. Hình ảnh bà và mẹ cặm cụi ngồi gói bánh chưng ngoài sân là hình ảnh thật đẹp, thật thân thương, “báo hiệu” Tết đã đến hiên nhà.
“Khi đã lớn và đi học xa nhà, em vẫn rất háo hức và mong chờ Tết đến. Bởi đây là khoảng thời gian dài và ý nghĩa nhất mà em được đoàn tụ đầy đủ với bố, mẹ và các thành viên trong gia đình. Tết cũng là khoảng thời gian đầy cảm xúc, đưa em trở về hoài niệm của những ngày còn thơ bé. Đó là khi được cùng mẹ đi sắm Tết ở chợ quê, đêm 30 Tết được ngồi canh nồi bánh chưng cùng bố mẹ, được háo hức ăn thử miếng bánh đầu tiên của năm mới, háo hức thử những bộ quần áo mới mà mẹ mua cho”, Phương Anh nói.
Ngày Tết trong ký ức của Phương Anh thường có bánh chưng, có quần áo mới, có hoa đào và bánh kẹo, đi mua sắm, đi chợ hoa (Ảnh minh họa)
Phương Anh cho biết thêm, từ nhiều năm nay, cách thức đón Tết của gia đình cô không thay đổi. Vào ngày 29-30 Tết, cô cùng em trai dọn dẹp nhà cửa, mang bàn ghế ra sân để lau chùi, cọ rửa. sáng mùng 1 Tết, cô dậy sớm và vào bếp cùng mẹ nấu bữa cơm đầu tiên của năm mới dâng lên tổ tiên, ông bà, sau đó cả nhà cùng nhau đi chúc Tết người thân, rồi đi chùa để cầu một năm mới may mắn, bình an.
“Điều em thích nhất trong dịp Tết đó là cả gia đình được quây quần đầm ấm bên nhau, ăn bữa cơm đầu năm và nghe những bài hát rộn ràng về mùa xuân; Những ca khúc du xuân hay những món ăn truyền thống khiến em cảm thấy hạnh phúc đong đầy và trong lòng trào dâng một cảm xúc thật khó tả. Em chỉ muốn thời gian trôi đi thật chậm để được ở bên bố mẹ lâu hơn và thưởng thức nhiều hơn hương vị Tết quê nhà”, Phương Anh bộc bạch.
Là người con của đất Kinh Bắc, Phương Anh không có quan niệm về Tết truyền thống hay Tết hiện đại, bởi với cô, Tết nào cũng là Tết, Tết là dịp để mọi thành viên trong gia đình sum vầy đầm ấm bên nhau. Mặc dù theo thời gian, ngày nay, quan niệm về Tết, cách thức đón Tết đã đổi thay nhiều nhưng những nét văn hoá và truyền thống của Tết cổ truyền thì vẫn còn đó. Về quê đón Tết, sum vầy bên gia đình trong ngày Tết vẫn là cách mà Phương Anh lựa chọn.
Niềm hạnh phúc của cô là được theo mẹ đi chợ quê sắm Tết (Ảnh minh họa)
Với Trần Tiến Đức, sinh viên năm 3, khoa Luật Quốc tế, Học viện Ngoại giao Việt Nam, Tết là dịp nghỉ dài nhất trong năm để anh trở quê hương sum vầy cùng gia đình.
Trong ký ức của Đức, Tết là khoảng thời gian thật đẹp, cả làng quê ngập tràn sắc hoa xuân. Tết trong tuổi thơ của chàng trai trẻ là mùi bánh chưng thơm lừng bên bếp lửa, là sắc đỏ rực rỡ của câu đối và những tiếng cười giòn tan của cả gia đình bên mâm cỗ ngày xuân. Đó còn là niềm háo hức khi được nhận lì xì, được mặc áo mới và chạy nhảy tung tăng khắp xóm. Tất cả giản dị mà ấm áp vô cùng.
“Bây giờ, khi đã lớn và phải học xa nhà, em càng háo hức và mong chờ Tết hơn bao giờ hết. Bởi Tết không chỉ là dịp để nghỉ ngơi sau một năm bận rộn, mà còn là thời gian được trở về bên gia đình, quây quần cùng bố mẹ, trở về với những kí ức ấu thơ mà nhịp sống hiện đại đã khiến mình đôi lúc lãng quên và cảm nhận sự ấm áp chỉ có ở quê hương”, Tiến Đức chia sẻ.
Để chuẩn bị đón Tết, về nhà, Đức luôn tranh thủ giúp đỡ bố mẹ làm những công việc như dọn dẹp nhà cửa, lau chùi bàn ghế, sắp xếp mọi thứ gọn gàng để có một không gian tươi mới chào đón năm mới. Ngày Tết thì cùng bố mẹ đi chúc Tết ông - bà, anh em, gửi gắm những lời chúc tốt đẹp đầu xuân và cùng cảm nhận ý nghĩa của Tết đoàn viên ấm áp, trọn vẹn.
“Ngày Tết luôn mang lại cho em nhiều cảm xúc. Những ca khúc về mùa xuân vang lên khắp nơi khiến lòng em tràn ngập niềm vui, đó như một khởi đầu của năm mới với nhiều hy vọng. Bên cạnh đó, những món ăn truyền thống ngày Tết như bánh chưng, dưa hành, mứt Tết luôn gợi lên cảm giác thân thuộc và yêu thương. Mỗi hương vị đều chứa đựng cả tình yêu thương của gia đình, là sợi dây gắn kết mình với ký ức tuổi thơ, quê nhà. Sự hòa quyện giữa âm nhạc, ẩm thực và tình cảm gia đình khiến người Tết trở nên đặc biệt trong trái tim em”, Tiến Đức bày tỏ.
Với Tiến Đức, Tết truyền thống là dịp để trở về với cội nguồn, tôn vinh những giá trị văn hóa gia đình và dân tộc. Đây là thời gian để sum vầy bên người thân, nhớ về tổ tiên qua những mâm cỗ cúng và các phong tục lâu đời (Ảnh: NVCC)
Cũng theo chia sẻ của Tiến Đức, Tết truyền thống là dịp để trở về với cội nguồn, tôn vinh những giá trị văn hóa gia đình và dân tộc. Đây là thời gian để sum vầy bên người thân, nhớ về tổ tiên qua những mâm cỗ cúng và các phong tục lâu đời như gói bánh chưng, trang trí nhà cửa, thăm hỏi ông bà, họ hàng. Tết truyền thống mang lại cảm giác bình yên, ấm cúng và gắn kết.
Tết hiện đại, dù không thể thiếu những yếu tố truyền thống, nhưng lại chịu ảnh hưởng từ nhịp sống hối hả và sự phát triển của xã hội. Tết ngày nay, mọi người có thể tận hưởng kỳ nghỉ dài với các chuyến du lịch, mua sắm hoặc thư giãn theo sở thích cá nhân. Tuy nhiên, dù có sự thay đổi, thì Tết hiện đại không nên quên đi những giá trị cốt lõi của Tết truyền thống, vì đó chính là nền tảng giúp chúng ta hiểu và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Theo Tiến Đức, Tết ngày nay, mặc dù vẫn giữ những nét truyền thống, nhưng sự bận rộn và xu hướng tiêu dùng hiện đại đã giúp việc chuẩn bị cho ngày Tết trở nên nhanh chóng hơn. Người ta dễ dàng mua sắm, du lịch hay sử dụng công nghệ để gửi lời chúc thay vì gặp mặt trực tiếp. Tuy nhiên, gia đình Đức vẫn giữ thói quen đón Tết truyền thống, từ việc chuẩn bị mâm cỗ cúng gia tiên, gói bánh chưng đến việc quây quần bên nhau, cùng nhau chúc Tết và thăm họ hàng. Dù có sự thay đổi, nhưng giá trị gia đình và tình thân vẫn luôn là điều quan trọng nhất trong mỗi dịp Tết.
“Em nghĩ rằng, quan niệm về Tết của mỗi người đều có sự thay đổi, đặc biệt là đối với các bạn trẻ, khi họ muốn tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ, thoát khỏi không khí quen thuộc của những ngày lễ Tết truyền thống. Du lịch trong dịp Tết có thể mang lại cảm giác tự do, thư giãn và khám phá, giúp mọi người thoát khỏi sự bận rộn, căng thẳng trong công việc và là động vực để họ làm việc tốt hơn trong năm mới”, Đức nói.
Tết là khoảng thời gian đong đầy cảm xúc, đưa người ta trở về hoài niệm của những ngày còn thơ bé, có cha mẹ, có ông bà (Ảnh minh họa: KT)
Khác với Phương Anh và Tiến Đức, Thu Hồng (25 tuổi, Hà Nội) lại quan niệm, Tết được nghỉ dài, đây là khoảng thời gian cô dành để sống cho riêng mình. Trong những ngày nghỉ lễ, cô có thể thoải mái nghỉ ngơi, đi du lịch với bạn bè, người thân, hay tận hưởng những ngày nghỉ theo cách dành riêng cho mình. Tuy nhiên, không vì thế mà Hồng lãng quên những phong tục truyền thống, hương vị quen thuộc của Tết cổ truyền của dân tộc với bánh chưng xanh, lì xì, cành đào, cây quất, cô luôn biết dung hòa Tết hiện đại và Tết truyền thống.
Nhiều năm nay, cô thường đi du lịch trong dịp nghỉ Tết. Cô dành 4-5 ngày đi du lịch, mùng 2 hoặc mùng 3 Tết sẽ trở về nhà thăm gia đình và chúc Tết người thân. Với những người ở xa, cô thường nhắn tin chúc Tết qua điện thoại, facebook hay zalo…
Tết truyền thống của người Việt dù có trải qua những biến động của thời gian, nhưng vẫn luôn là dịp để con người ta hướng về cội nguồn, gắn kết với gia đình, bè bạn và cùng nhau đón chào một năm mới an lành, hạnh phúc.
Theo Ths. Nguyễn Phương Linh, không nhất thiết phải đặt nặng chuyện Tết xưa hay Tết nay, vì điều quan trọng nhất vẫn là giữ vững giá trị cốt lõi của Tết - dịp để gia đình sum vầy, tưởng nhớ tổ tiên, trao đi yêu thương và chào đón khởi đầu mới (Ảnh; NVCC)
Các chuyên gia tâm lý cho rằng, xu hướng đón Tết của giới trẻ ngày nay rõ ràng có những đặc trưng riêng, hiện đại và nhẹ nhàng hơn nhưng vẫn không làm mất đi những giá trị truyền thống của Tết cổ truyền.
Theo Ths. Nguyễn Phương Linh – Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững, không nhất thiết phải đặt nặng chuyện Tết xưa hay Tết nay, vì điều quan trọng nhất vẫn là giữ vững giá trị cốt lõi của Tết - dịp để gia đình sum vầy, tưởng nhớ tổ tiên, trao đi yêu thương và chào đón khởi đầu mới. Dù cuộc sống hiện đại hay công nghệ tân tiến đến đâu, chúng ta vẫn nên thích ứng linh hoạt: vừa tận dụng những tiện ích như mạng xã hội, mua sắm online, vừa trân trọng những phong tục truyền thống như cùng nhau đón giao thừa, ăn bánh chưng, lì xì hay thăm hỏi họ hàng.
“Tết còn là lúc sum họp gia đình, dù đôi khi ai cũng bận rộn hoặc thậm chí mệt mỏi với việc di chuyển hay tổ chức tiệc tùng, nhưng việc gắn kết gia đình theo tôi là rất quan trọng. Các gia đình có thể cùng nhau thảo luận để giảm tải lễ nghi, hình thức mà quan tâm đến việc dành thời gian chất lượng cho nhau bằng cách này hay cách khác để gắn kết tình cảm hơn. Chỉ cần một buổi trò chuyện chân thành, một bữa cơm đông đủ, hay vài lời hỏi han, cũng giúp mọi người thấu hiểu nhau hơn. Quan trọng là sự chia sẻ và sự tự nguyện dành thời gian cho nhau, vì hiểu rằng Tết không chỉ là những ngày nghỉ, mà còn là cơ hội để chúng ta tái kết nối, gắn bó với gia đình và bạn bè. Tết cũng không phải chỉ của ông bà, bố mẹ mà còn của trẻ em, gen Z, đừng để khoảng cách thế hệ tạo nên những khoảng cách trong dịp Tết”, bà Nguyễn Phương Linh chia sẻ.
Cũng theo Ths. Nguyễn Phương Linh, trong bối cảnh số hóa, hiện đại hóa, mỗi người sẽ có quan điểm khác nhau về Tết, có người thích giữ lại những nét xưa, có người cởi mở để đón nhận những thay đổi mới. Để hài hòa “hòa nhập nhưng không hòa tan”, trước hết chúng ta cần trân trọng và hiểu rõ nét đẹp văn hóa: đó là tình thân, lòng biết ơn, niềm hy vọng cho năm mới. Bằng cách này, ta vẫn hòa nhập vào nhịp sống bận rộn mà không đánh mất “hồn Tết” đã vun đắp qua bao thế hệ. Quan trọng nhất là giá trị gắn kết, để rồi dù ở đâu hay làm gì, ta vẫn tạo ra một cái Tết ấm áp, ý nghĩa, nơi mọi người tự nguyện chia sẻ niềm vui và bình an.
Theo Chung Thủy/VOV.VN
https://vov.vn/xa-hoi/tet-truyen-thong-trong-quan-niem-cua-nguoi-viet-tre-post1149088.vov