Ngày 20/6, Tiếp tục ngày làm việc thứ 24, kỳ họp thứ 3, QH khóa XIII. Dưới sự chủ trì của Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng và các Phó chủ tịch QH, Các ĐBQH đã thảo luận tại Hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Luật điện lực và biểu quyết thông qua một số dự Luật quan trọng.
Quan tâm tới chống độc quyền trong ngành điện, có ĐBQH cho rằng Việt Nam đã gia nhập tổ chức Thương mại thế giới mà vẫn tồn tại tình trạng độc quyền của ngành điện là bất bình đẳng. Việc sửa đổi Luật Điện lực là cần thiết vì đây là hàng hoá đặc biệt và là dịp điều chỉnh những bất cập của ngành Điện trong thực tiễn. Trong lộ trình đề xuất của Chính phủ, đến năm 2022 mới tính đến khả năng cạnh tranh giá bán lẻ điện là quá muộn bởi càng sớm thực hiện cạnh tranh bao nhiêu người dân được hưởng lợi bấy nhiêu. Còn nếu chỉ có một đơn vị duy nhất bán lẻ, không có cạnh tranh sẽ dẫn đến nhiều sự bất bình đẳng và thiếu minh bạch. Hiện hao hụt trong truyền tải điện hơn 10% nhưng người dân lại đang phải chịu chi phí là chưa thực sự tính tới lợi ích của người tiêu dùng. Nhấn mạnh điện lực là loại hàng hóa đặc biệt, có ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống người dân, ý kiến các ĐBQH thống nhất với nội dung trong dự thảo là giá bán điện thực hiện theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước và đề nghị cần làm rõ khái niệm sự điều tiết của Nhà nước không có nghĩa là duy trì sự độc quyền của ngành điện như hiện nay. Nhiều ĐBQH cho rằng giá điện bán lẻ là quan trọng nhất, liên quan trực tiếp tới nhiều người dân, thời gian qua tình trạng độc quyền trong cung cấp điện đã gây bức xúc trong dư luận. Để chống độc quyền cần công khai, minh bạch giá điện trên cơ sở giá phải bảo đảm tính đúng, tính đủ giá trị. Để có thị trường điện cạnh tranh cần tái cơ cấu ngành điện, đồng thời khuyến khích, mở rộng các thành phần tham gia đầu tư, làm tăng nguồn điện cung ứng cần đa dạng hóa các nguồn đầu tư của tư nhân; bổ sung quy định cho các tổ chức kinh tế tham gia sản xuất cung ứng điện; khuyến khích phát triển điện cạnh tranh cho các thành phần kinh tế khác nhau. Liên quan tới giá điện, các ý kiến đề xuất quy định về giá điện cần phù hợp với Luật giá. Việc tính giá điện chưa tính hết các yếu tố, thấp hơn giá trị thực tế sản xuất nên chưa tạo được động lực khuyến khích sản xuất kinh doanh điện và khiến người sử dụng chưa có ý thức tiết kiệm điện. Dự thảo cần làm rõ các loại giá và phí vì khi chuyển phí thành giá sẽ khiến giá bán lẻ điện bị đẩy lên rất cao, về bản chất kinh tế thì kết cấu đó không hợp lý. Có ĐBQH cho rằng để bảo đảm quyền bình đẳng giữa người mua điện và bán điện, khi không bảo đảm nguồn cung cấp điện, bên cung cấp phải chịu trách nhiệm và luật cần có cơ chế để quy định về vấn đề này. Có ĐBQH đề nghị phát triển bền vững ngành điện cần dựa trên cơ sở kết hợp hợp lý các mục tiêu phát triển KTXH, an ninh - quốc phòng. Quy hoạch cần bảo đảm tính kết nối, tái tạo nguồn năng lượng, chú trọng các nguồn năng lượng mới. năng lượng tái tạo. Để bắt kịp nhu cầu phát triển, QH cần sớm soạn thảo Luật năng lượng mới và năng lượng tái tạo, trong đó quy hoạch mới ngành điện phải gắn chặt chẽ với quy hoạch của các nguồn năng lượng sơ cấp như dầu, khí, và xu hướng gia tăng cơ cấu nguồn nhiệt điện, bảo đảm kết nối với các quy hoạch khác như quy hoạch tổng thể xây dựng; quy hoạch công nghiệp; thuỷ lợi; giao thông; du lịch; dịch vụ - thương mại; khu đô thị.
Buổi chiều cùng ngày, Các ĐBQH biểu quyết thông qua 5 dự án Luật là Luật giá, Luật công đoàn sửa đổi; Luật giám định tư pháp, Luật phổ biến giáo dục pháp luật và Luật xử lí vi phạm hành chính./.
Ngọc Anh