Cuối tuần này, Tổng thống Obama sẽ chào đón các nhà lãnh đạo của NATO đến thành phố Chicago (Mỹ) để tham dự Hội nghị cấp cao của nhóm.
Cuộc chiến ở Afghanistan chắc chắn sẽ là chủ đề quan trọng nhất được các nguyên thủ quốc gia và hàng nghìn quan chức cao cấp khác của NATO tập trung thảo luận.
Mục tiêu của hội nghị lần này là tìm giải pháp để các nước thành viên có thể chia sẻ trách nhiệm đối với cuộc chiến ở Afghanistan, đồng thời đề ra phương pháp giải quyết các thách thức mà NATO đã, đang và sẽ phải đối mặt.
Có thể khẳng định rằng, Afghanistan sẽ là vấn đề quan trọng hàng đầu tại cuộc họp của các nguyên thủ từ 28 nước thành viên thuộc NATO vào 2 ngày (19 - 20/5) tới. Theo các chuyên gia phân tích chính trị, cuộc họp cấp cao NATO tại Chicago lần này sẽ tái khẳng định kế hoạch của nhóm là sẽ rút hết 130.000 binh sỹ chiến đấu ra khỏi Afghanistan vào cuối năm 2014. Tuy nhiên, NATO sẽ cam kết tiếp tục duy trì quan hệ đối tác dài hạn đối với chính quyền Afghanistan.
Chính vì thế, đầu tháng 5 này, Tổng thống Mỹ Obama đã tuyên bố: Tại cuộc họp ở Chicago, Liên minh NATO sẽ đặt một mục tiêu cho các lực lượng của Afghanistan để đảm nhận vai trò dẫn dắt trong các hoạt động chiến đấu tại quốc gia này vào năm tới. Các binh sỹ quốc tế tiếp tục thực hiện vai trò đào tạo, tư vấn và hỗ trợ đối với Afghanistan, đồng thời sẽ cùng chiến đấu khi cần thiết. Tuy nhiên, NATO sẽ chuyển sang vai trò hỗ trợ khi mà các lực lượng của Afghanistan trưởng thành.
Câu hỏi đặt ra ở đây là NATO sẽ tiến hành rút quân như thế nào để với sự hỗ trợ của khối thì các lực lượng an ninh của Afghanistan có thể tự đảm đương trách nhiệm bảo vệ đất nước. Một nguyên tắc vàng được NATO thống nhất đó là “Cùng nhau đổ quân, và cùng nhau rút quân”, nhưng tại thời điểm hiện nay nguyên tắc này lại trở thành một vấn đề rắc rối, khi mà tân Tổng thống Pháp Francois Hollande, một nguyên thủ thành viên của NATO đã cam kết với cử tri Pháp trong chiến dịch tranh cử rằng ông sẽ rút hết binh sỹ Pháp ra khỏi Afghanistan vào cuối năm nay chứ không phải là năm 2014.
Ông Sean Kay, chuyên gia nghiên cứu về NATO thuộc trường đại học Wesleyan University của Mỹ nhận định, tại cuộc họp ở Chicago sắp tới, các quan chức NATO sẽ phải thuyết phục Tổng thống Pháp Francois Hollande từ bỏ kế hoạch rút 3.300 binhh sỹ ra khỏi Afghanistan vào cuối năm nay, cho dù việc thuyết phục là rất khó. Nếu các nước thành viên cứ tiến hành rút quân theo kế hoạch riêng sẽ gây rắc rối cho những đồng minh còn lại, đặc biệt là Mỹ, nước đã cam kết có trách nhiệm với cuộc chiến của Afghanistan.
Ngoài vấn đề Afghanistan, tại cuộc họp cấp cao của NATO lần này, các nhà lãnh đạo NATO cũng phải bàn bạc để giải quyết những bất đồng và xung đột diễn ra ngay trong nội khối, đồng thời thảo luận về tương lai của NATO.
Hiện NATO đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới trong bối cảnh các nước thành viên đang đối mặt với khủng hoảng kinh tế, và phải thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng cũng như cắt giảm ngân sách quốc phòng.
Ông Philip Gordon, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về các vấn đề châu Âu nhận xét: Xu hướng chi tiêu quốc phòng của châu Âu hiện đang giảm đi và trong dài hạn, nếu nguồn ngân sách này không được duy trì thì khối NATO trong nhiều năm, thậm chí cả vài thập kỷ tới sẽ không có khả năng thực hiện được những việc mà trước đây đã từng làm, ngay cả vụ gần đây nhất như trường hợp của Libya.
Bên cạnh đó, các nước thành viên NATO cũng sẽ thảo luận về khái niệm “Quốc phòng thông minh” của Tổng thư ký Anders Fogh Rasmussen, liên quan tới việc chia sẻ nhiều hơn các nguồn lực trong nội khối.
Một vấn đề quan trọng nữa cũng sẽ được các nhà lãnh đạo đưa ra bàn bạc đó là hệ thống lá chắn tên lửa của Mỹ ở châu Âu. Mặc dù bị Nga phản đối kịch liệt, nhưng Mỹ và NATO vẫn có kế hoạch triển khai hệ thống này.
Tại cuộc họp cấp cao ở Chicago, các nhà lãnh đạo của NATO cũng sẽ phải đánh giá cơ sở hạ tầng quân sự, khả năng hỗ trợ hậu cần, các hoạt động tình báo và do thám của các nước thành viên trong khối để đảm bảo việc tiếp tục duy trì và phát triển khả năng quân sự cần thiết của NATO trong tương lai./.
Theo Minh Hiển/VOV Online