Bộ NN-PTNT vừa tổ chức hội nghị trực tuyến sơ kết SX vụ đông, triển khai kế hoạch vụ ĐX 2009-2010 các tỉnh phía Bắc. Vụ ĐX năm nay miền Bắc sẽ phải đối mặt với hạn hán, giá giống tăng cao và loại virus mới - lùn sọc đen có nguy cơ bùng phát…
Theo Cục Trồng trọt, vụ ĐX 2009-2010 dự kiến các tỉnh phía Bắc gieo cấy 1.135.000 ha lúa, giảm 9.000 ha so với vụ ĐX trước; trong đó ĐBSH giảm khoảng 3.000 ha, Bắc Trung bộ giảm 5.000 ha; phấn đấu năng suất bình quân 60,6 tạ/ha, tăng 1,4 tạ/ha so với vụ ĐX trước; sản lượng thóc đạt 7 triệu tấn. Tuy nhiên, theo dự báo của TT KTTV TƯ, vụ ĐX 2009-2010 miền Bắc tiếp tục bị ảnh hưởng của El Nino, thời tiết ấm và hạn hơn TBNN. Cục Thuỷ lợi cũng cho biết, từ đầu tháng 9 đến nay các hồ chứa chỉ đạt 82% thiết kế.
Vì vậy Cục Trồng trọt đề xuất toàn miền Bắc chuyển khoảng 30.000 ha ruộng cao, không đủ nước sang trồng các cây trồng cạn. Ngoài khó khăn về nước tưới, vụ ĐX năm nay giá giống lúa lai NK khá cao, làm ảnh hưởng đến việc mở rộng diện tích lúa lai. Bệnh VL-LXL, lùn sọc đen xuất hiện ở nhiều nơi, nếu không có biện pháp phòng trừ triệt để ngay từ đầu thì nguy cơ lây lan và bùng phát dễ xảy ra trên diện rộng.
Về cơ cấu trà lúa, mở tối đa diện tích trà xuân muộn (90-95% diện tích), nơi không có ruộng trũng có thể chuyển 100% diện tích gieo trà muộn; trà sớm chỉ gieo cấy ở các chân ruộng trũng với diện tích khoảng 5-10%, cắt hẳn trà xuân trung để tránh rủi ro về thời tiết ở giai đoạn mạ và lúa trỗ. Đồng thời mở rộng tối đa diện tích lúa lai, phấn đấu đạt khoảng 40% diện tích bằng các giống năng suất cao, ít nhiễm rầy, đạo ôn, tiếp tục mở rộng các giống lúa thuần chất lượng tốt.
Ông Phan Huy Thông, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cho hay, năm nay thời điểm Lập xuân trước Tết Nguyên đán (21 tháng Chạp). Tết Nguyên đán đúng vào dịp miền Bắc gieo cấy lúa xuân tập trung, do đó cần chỉ đạo chặt chẽ lịch thời vụ, kiên quyết khắc phục tình trạng gieo cấy sớm, dễ dẫn đến mạ già, lúa trỗ sớm.
Về trà xuân sớm (các giống dài ngày), vùng BTB cần bố trí thời vụ gieo cấy để lúa trỗ bông từ 15-20/4, tránh gặp gió nóng. Vùng ĐBSH và MNPB bố trí lịch gieo cấy để lúa trỗ từ 25/4-5/5, kịp thu hoạch tránh lũ Tiểu mãn. Trà xuân muộn (các giống ngắn ngày), vùng BTB tuỳ giống và chân đất mà bố trí thời điểm gieo cấy, sạ để lúa trỗ từ 20/4-5/5 tránh gặp gió nóng, kịp thu hoạch để gieo sạ lúa hè thu; vùng ĐBSH và BTB gieo mạ có che phủ nilon hoặc gieo thẳng từ sau tiết Lập xuân (từ 4-15/2), cấy mạ không quá 4 lá, để lúa trỗ tập trung từ 5-15/5. Chân vàn thấp có thể lấy nước đổ ải sớm (trước 15/2) gieo tập trung vào đầu khung lịch. Chân vàn cao phải lấy nước muộn (sau 20/2) thì gieo tập trung vào cuối khung lịch, tránh tình trạng mạ chờ ruộng cấy bị già.
Ông Phan Xuân Hào, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu ngô cho biết, mặc dù giá giống ngô NK tăng cao, song Viện vẫn giữ giá bán chỉ 42.000-45.000đ/kg, giá giống ngô nếp lai chỉ bằng 60% giống NK. Ông Trịnh Khắc Quang, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả cho biết, năm nay “cháy” giống hoa lyly, Viện chỉ đáp ứng 50% lượng giống so với nhu cầu. Vụ ĐX thời tiết ấm nên việc xử lí hoa lyly nở khó, đòi hỏi phải xử lí chuẩn xác hoa mới nở đúng vào dịp Tết.
Đại diện Sở NN-PTNT Nghệ An cho biết, vụ ĐX năm nay lo nhất là hạn hán, bởi các hồ chứa nước trong tỉnh mới đạt 70% thiết kế. Về bệnh lùn sọc đen trên ngô, lúa vụ hè thu, Nghệ An đã xử lý tiêu huỷ triệt để 20.000 ha. Vụ ĐX sẽ tăng cường biện pháp phòng chống lùn sọc đen như không gieo thẳng, che phủ mạ nilon có phun thuốc, trang bị hệ thống bẫy đèn cho địa phương xử lí môi giới truyền bệnh…
GĐ Sở NN-PTNT Thanh Hoá Nguyễn Đình Xứng đề nghị Bộ NN-PTNT cho lập dự án SX 500 ha hạt lai F1 ngay vụ xuân 2010, để đảm bảo việc hình thành làng nghề SX lúa giống ở Thanh Hoá.
Đối với cây ngô, diện tích ngô vụ xuân và xuân hè dự kiến khoảng 430.000 ha, tăng khoảng 60.000 ha so với vụ xuân trước; trong đó chuyển khoảng 25.000 ha đất ruộng cao, thiếu nước ở ĐBSH, BTB để trồng các loại ngô thực phẩm, chăn nuôi hoặc SX ngô giống…
Về các giải pháp kỹ thuật, theo ông Thông, các địa phương nên học tập kinh nghiệm làm mạ xuân tập trung của Ninh Bình để dễ kiểm soát về thời vụ, kỹ thuật, sâu bệnh, tuổi mạ khi cấy và tiết kiệm chi phí. Đối với mạ xuân phải quản lý phòng trừ rầy nâu, rầy lưng trắng triệt để ngay từ đầu để ngăn ngừa lan truyền virus VL-LXL và lùn sọc đen trên lúa. Các vùng đã xuất hiện VL-LXL vụ mùa, hè thu không áp dụng biện pháp gieo thẳng mà gieo mạ tập trung có che phủ nilon để kiểm soát chặt chẽ rầy ngay từ khâu mạ. Đặc biệt thực hiện tốt biện pháp tưới tiết kiệm kể cả khâu đổ ải, dưỡng lúa, phấn đấu tiết kiệm 20-30% lượng nước tưới bình quân/ha lúa…
Cục Trồng trọt cũng yêu cầu các địa phương chỉ đạo chặt chẽ khâu điều tiết nước phục vụ cấy và dưỡng lúa xuân, tiếp tục duy trì hoạt động của BCĐ chống hạn vụ ĐX. Từng địa phương thành lập BCĐ SX lúa ĐX, thường xuyên giao ban để thống nhất phương án, cơ chế chính sách giải quyết khó khăn vướng mắc trong quá trình SX, tập huấn khuyến nông…
Theo Báo NNVN