Tin học hóa hay vi tính hóa nền nông nghiệp được coi là cuộc cách mạng xanh trong thế kỷ 21 nhằm nuôi sống nhân loại. Trong nền nông nghiệp chính xác đó IT không chỉ là phương tiện hỗ trợ mà trở thành lực lượng lao động trung tâm, gọi là ITA với 3 thành phần là các chuyên gia, hệ thống đồng bộ trang bị tin học, và các phần mềm chuyên dụng.
40 năm nữa dân số thế giới lên đến 9 tỷ người. Khí hậu biến đổi, trái đất nóng lên, thời tiết cực đoan, mùa vụ ngắn lại, và nhiều dòng cây hiện nay không kịp thích ứng. Trong khi nhu cầu lương thực tăng cao cộng thêm nhu cầu đất ở mở rộng và đất trồng cây nhiên liệu thay thế dầu mỏ, thì diện tích sử dụng đất trên toàn thế giới không được vượt quá 15% so với mức 12% hiện nay, và lượng nước sử dụng cũng không được quá 4.000km3 mỗi năm so với 2.600km3 hiện tại.
Tài nguyên trái đất đang cạn kiệt, và con đường sống của nhân loại là sử dụng chúng một cách hợp lý và hiệu quả. Thông qua nhiều nghiên cứu thực nghiệm và cả kinh nghiệm, các giải pháp cho bài toán đều dẫn đến nhu cầu triển khai một nền nông nghiệp chính xác (precision agriculture) từ khâu tiếp nhận tín hiệu đồng ruộng, xử lý thông tin, ra lệnh triển khai, thực hiện công việc, và kiểm tra phản hồi.
Từ đầu thế kỷ 21 nền nông nghiệp thế giới đã chuyển biến mạnh với việc áp dụng kỹ thuật chính xác để khai thác sa mạc, canh tác các dòng lương thực siêu sản, chuyển qua tưới nhỏ giọt (drip feed) thay cho hệ thống mương máng tưới tiêu (irrigation), và nhất là sẽ thay thế việc bón rải phân hóa học bằng các bộ phân của khoảng 300 loài vi khuẩn bón theo đường nước. Mỗi một quyết định trong đó đều cần kết quả từ việc xử lý trên các máy vi tính.
Vấn đề tin học hóa nền nông nghiệp không chỉ áp dụng cho vài dự án chuyên biệt mà nhắm đến cộng đồng nông dân ở nước giàu cũng như nước nghèo, tạo nên một mạng kỹ thuật nông nghiệp và an ninh lương thực chung cho cả thế giới. Hệ thống INFITA được hình thành trong bối cảnh đó với AFITA (Asian Federation of Information Technology in Agriculture) là một thành viên khu vực mà cuộc hội thảo khoa học lần thứ 7 của tổ chức này, được diễn ra từ 4-7 tháng 10 năm nay tại Bogor (Indonesia), sẽ đề cập các vấn đề cụ thể.
Bốn mối quan tâm hàng đầu hiện nay của cộng đồng chuyên gia tin học nông nghiệp, thường gọi là ITA (Information Technology in Agriculture) gồm:
Xử lý tín hiệu tự động truyền về từ các điểm đo khí tượng – thủy văn đặt rải rác trong một khu vực lớn hay nhỏ với thông tin thời tiết của các trạm mặt đất và trạm không gian, rồi chuyển ngay kết quả vào một chương trình điều hành đã được lập trình.
Thiết lập hệ thống cảm biến đặt giữa các ruộng để theo dõi độ dinh dưỡng của đất, lượng vi khuẩn trong đất, nước ngầm dưới mặt ruộng, tình trạng tăng trưởng của cây trồng, mật độ và chủng loại sâu bệnh… Tất cả tín hiệu được xử lý thành thông tin rồi chuyển ngay vào chương trình điều hành.
Lập trình các chương trình điều hành thích hợp để sau khi tiếp nhận thông tin thì xử lý, chọn lựa và chuyển thành lệnh thực hiện các công việc đồng áng: Lúc nào phải cày, lúc nào phải tưới và tưới bao nhiêu nước, loại phân bón nào phải bón và bón bao nhiêu vào lúc nào… Các hệ thống thử nghiệm cho thấy mức chi phí IT cho 1 hecta vào khoảng 2.000-3.000USD nhưng đã tiết kiệm hàng năm được trên dưới 15.000USD lượng thừa phân bón và nước, cùng với sản lượng tăng cao và giảm bớt chi phí vận chuyển, xây dựng mương máng thủy lợi.
Như một thỏa ước tương lai về an ninh lương thực, hệ thống tin học nông nghiệp cung cấp tức thời qua mạng về tình hình mùa vụ ở mỗi một vùng trên thế giới, sản lượng thu hoạch, nhu cầu tiêu thụ, vùng cần điều hòa lương thực để tránh nạn đói và cả khuyến cáo nông dân ở những vùng nhất định nên trồng cây gì vụ tới để có giá cao do sẽ thiếu hụt. Việc minh bạch hóa nền nông nghiệp thế giới không chỉ là quan tâm của giới ITA mà cả của các tổ chức Liên Hợp Quốc và các chính phủ.
Quá trình tin học hóa nông nghiệp sẽ nhanh hay chậm tùy độ quan tâm của mỗi chính phủ, tuy nhiên hiện nay có rất nhiều khoản tài trợ có thể vận động như của Bill Gates để triển khai những công việc hoặc dự án cụ thể. Trong chuyến thăm một trang trại 1.500 hecta ở bang Iowa tôi được biết Phó giám đốc điều hành là một chuyên viên ITA người Việt, 26 tuổi, hưởng lương 16.000USD/tháng, là người chịu trách nhiệm chính về chất lượng và sản lượng nông phẩm của doanh nghiệp.
Theo Bao NNVN