Ngày mai 6.10, Triển lãm Tôn vinh Làng nghề truyền thống HN và Liên hoan CLB Ca trù 2009 sẽ chính thức khai mạc tại Trung tâm Triển lãm VHNT Việt Nam số 2 – Hoa Lư, Hà Nội.
Như vậy, ngay sau khi vừa được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, các nghệ nhân đến từ các CLB Ca trù trong cả nước lại có dịp mở hội tôn vinh Ca trù và cùng nhau đón tin vui UNESCO.
Những sắc màu Hà Nội
Do Bộ VH, TT&DL phối hợp với UBND TP HN tổ chức từ 6 – 10.10.2009, Triển lãm Tôn vinh Làng nghề truyền thống HN và Liên hoan CLB Ca trù 2009 là một trong những hoạt động chào mừng 999 năm Thăng Long – Hà Nội và chuẩn bị cho việc tổ chức Lễ hội Làng nghề, phố nghề Thăng Long tại Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Với sự tham gia của đông đảo nghệ nhân đến từ nhiều làng nghề khác nhau, Triển lãm Tôn vinh Làng nghề truyền thống HN như một bức tranh nhiều sắc màu về nghề thủ công truyền thống của Thăng Long – Hà Nội xưa và nay.
Nhìn chung, Triển lãm Tôn vinh Làng nghề truyền thống HN “bố cục” theo ba mảng màu chính. Khu trưng bày Sản phẩm thủ công mỹ nghệ của các nghệ nhân HN qua các thời kỳ trưng bày gần 300 sản phẩm được lựa chọn từ các sản phẩm tiêu biểu của các nghệ nhân HN được phong tặng của năm làng nghề thuộc các nghề như: chạm gỗ, gốm, thêu, sơn mài, chạm bạc, đúc đồng, khảm tam khí... Được biết, từ năm 1982 đến nay đã có 106 người HN được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhưng hiện chưa biết số nghệ nhân này còn bao nhiêu người, di sản của họ còn để lại những gì.
Bên cạnh đó là khu trưng bày Cổ vật từ các làng nghề truyền thống với khoảng 300 – 400 cổ vật như cổ vật gốm Bát Tràng, đồ gỗ chạm khảm làng Chương Mỹ, đồ vải lụa thêu làng Vạn Phúc... Đến với triển lãm, công chúng cũng có thể được chiêm ngưỡng các nghệ nhân thao diễn các công đoạn làm nghề để ra lò một sản phẩm thủ công đẹp. Đặc biệt, lần đầu tiên làng Vạn Phúc nổi tiếng bao đời nay sẽ giới thiệu toàn bộ công đoạn làm nghề với sự tham gia trực tiếp của các nghệ nhân, thợ giỏi từ công đoạn guồng tơ đến mắc – hồ - dệt...
 |
Sản phẩm của làng nghề truyền thống trưng bày tại triển lãm. Ảnh: Ngọc Anh |
Ca trù mở hội
Đáng chú ý, chào mừng sự kiện Ca trù vừa được UNESCO vinh danh đưa vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, cũng tại Trung tâm VHNT VN số 2 Hoa Lư – HN, Liên hoan CLB Ca trù 2009 sẽ được tổ chức từ ngày 6 – 8.10.2009. Lần đầu tiên một số nội dung của bản sao Hồ sơ Hát Ca trù đệ trình UNESCO sẽ được công bố, giới thiệu rộng rãi với đông đảo công chúng.
Từ những bản thư tịch cổ về sắc phong, thần phả Ca trù đến trang phục của đào nương, kép đàn và các bài bản Ca trù bằng chữ Hán... sẽ được giới thiệu trong khu trưng bày Ca trù – truyền thống và bản sắc. Đặc biệt, một số tư liệu có trong Hồ sơ Hát Ca trù đệ trình UNESCO như bản đồ điện tử phân bố Ca trù, một số chính sách của Nhà nước để bảo vệ và phát huy Ca trù... cũng sẽ được giới thiệu ít nhiều trong khu trưng bày giới thiệu nghệ thuật Ca trù.
Đáng chú ý hơn cả vẫn là cuộc “tỉ thí” của 22 CLB thuộc 13 tỉnh, thành có Ca trù về tham gia Liên hoan CLB Ca trù 2009. Không giới hạn về độ tuổi, nên thật dễ hiểu nghẹ nhân cao tuổi nhất tham gia Liên hoan lần này cũng đã trên 80 tuổi trong khi đào nương nhí tuổi đời bé nhất vẻn vẹn mới 10 tuổi. Nhạc sĩ – nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan, một trong những thành viên ban soạn thảo Hồ sơ Hát Ca trù đệ trình UNESCO và cũng là Chủ tịch Hội đồng giám khảo Liên hoan này cho biết: “Trong số khoảng 200 nghệ nhân, ca nương, kép đàn tham gia Liên hoan lần này có tới 90% không được hưởng lương từ ngân sách nhà nước”. Họ chính là những người lưu giữ, trao truyền di sản Ca trù đang theo đuổi và cống hiến cho môn nghệ thuật độc đáo của dân tộc này bằng cả tấm lòng. Tham gia Liên hoan, mỗi đào phải trải qua hai bài thi. Bài thi bắt buộc là bài hát nói hoặc mưỡu nói, lời cổ, đủ khổ (11 câu) và một bài tự chọn được mở rộng, là một trong các làn điệu Ca trù (lời cổ hoặc lời mới)...
Ban giám khảo sẽ trao các giải HCV, HCB và giấy khen cho các nghệ nhân tham gia Liên hoan. Các đêm thi cũng được ban tổ chức mở cửa miễn phí cho khán giả vào xem. Chỉ vài ngày sau khi Ca trù chính thức được UNESCO vinh danh, có thể xem đây là cuộc biểu dương lực lượng của giới Ca trù và hy vọng sức nóng từ tin vui của UNESCO sẽ thu hút đông đảo khán giả đến với Liên hoan CLB Ca trù 2009.
Báo Văn Hóa Online