Giải thưởng Sunthorn Phu trao cho các nhà thơ Đông Nam Á có những cống hiến xuất sắc trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.
Sunthorn Phu (สุนทรภู่, 1786–1855) là nhà thơ vĩ đại Thái Lan, danh nhân văn hoá thế giới. Tác phẩm lớn nhất của ông là sử thi Phra Aphai Mani. Cùng với tác phẩm đồ sộ này là hàng ngàn bài thơ đã đi vào đời sống tinh thần của nhân dân Thái Lan suốt mấy trăm năm nay.
Là một thường dân, Sunthorn Phu đã phá bỏ lối thơ tháp ngà của nhiều thi sĩ trước đó bằng cách viết dung dị với ngôn ngữ bình dân cùng các chủ đề gần gũi với đời sống bình thường của người dân Thái lam lũ.
Sinh thời, Sunthorn Phu có số phận rất lận đận. Ông nhiều lần vào tù ra tội, vì là hạng thường dân mà lại yêu con gái dòng dõi Hoàng Tộc, rồi lại cả gan chê Vua, chữa thơ của Vua trước mặt các quần thần.
Nhưng rồi thời gian qua đi, các tác phẩm của ông càng ngày càng toả sáng và có ảnh hưởng rất sâu rộng trong đời sống nhân dân. Đặc biệt sử thi Phra Aphai Mani là bách khoa toàn thư của đời sống nhân dân Thái Lan.
Từ hàng trăm năm nay, ngày 26/6 ngày sinh của ông đã thành ngày lễ hội tinh thần của nhân dân tỉnh Rayong, quê hương của ông.
Và bắt đầu từ tháng 6 năm 2013, tại Thái Lan sẽ có Giải thưởng Sunthorn Phu trao cho các nhà thơ Đông Nam Á có những cống hiến xuất sắc trong lĩnh vực văn học nghệ thuật.
Năm nay 10 nhà thơ thuộc các nước ASEAN đã được trao giải. Người mở đầu cho các nhà thơ Việt Nam là thi sĩ Trần Đăng Khoa.
Trước khi trao giải, các nhà thơ giao lưu với công chúng Thái Lan, dự các cuộc hội thảo về Sunthorn Phu và ghi lưu bút. Sau lễ trao giải, các nhà thơ về tỉnh Rayong, dự đêm hội tưởng nhớ Sunthorn Phu. Những sắc phục và những làn điệu dân ca của các nước có nhà thơ được giải bừng sáng và vang lên trên những sân khấu lớn ở thủ đô Bangkok và tỉnh Rayong vô cùng trang trọng và ấn tượng.
Nhân dịp này, chúng tôi xin giới thiệu bài phát biểu của nhà thơ Trần Đăng Khoa. Mỗi nhà thơ phát biểu đúng 3 phút./.
Phát biểu của nhà thơ Trần Đăng Khoa khi nhận Giải thưởng Sunthorn Phu tại Thái Lan:
Kính thưa quý ông quý bà!
Nhà thơ Đaghextan nổi tiếng thế giới Raxun Gamzatov thật có lý và cũng thật sâu sắc khi ông cho rằng, khi ra thế giới rộng lớn, người ta muốn biết anh là người thế nào, anh phải chìa chứng minh thư, chìa tấm hộ chiếu ra, trong đó đã ghi mọi điều cần thiết. Còn nếu khi có ai hỏi một dân tộc, xem dân tộc đó thế nào, thì dân tộc ấy cũng cần phải đưa ra "giấy tờ" của mình, là các nhà bác học, các nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ, hoạ sĩ, nhà hoạt động chính trị kiệt xuất hay các vị tướng lĩnh tài giỏi. Họ chính là “giấy thông hành” để dân tộc đó đi ra với thế giới rộng lớn.
Cũng như Đại thi hào Nguyễn Du, danh nhân văn hóa Thế giới của Việt Nam, nhà thơ vĩ đại Sunthorn Phu cũng là “giấy thông hành” để Thái Lan ra với thế giới. Và rồi nhờ những bài thơ tuyệt vời của ông mà thế giới biết đến đất nước Thái Lan xinh đẹp và phồn thịnh.
Thật vinh dự cho tôi, một nhà thơ Việt Nam, được nhận Giải thưởng cao quý mang tên ông. Và qua sự có mặt của tôi cùng các nhà thơ Đông Nam Á được trao giải thưởng hôm nay, tên tuổi Sunthorm Phu và đất nước Thái Lan văn hiến lại thêm một lần nữa rực sáng. Xin cảm ơn đất nước Thái Lan, cảm ơn Hội Nhà văn, cảm ơn đất nước Việt Nam yêu dấu của tôi và Hội đồng Giải thưởng Sunthorn Phu đã tạo điều kiện cho tôi có được niềm vinh hạnh này.
Thật kỳ diệu khi đất nước Thái Lan văn hiến đã có sáng kiến rất đẹp trong việc giữ gìn di sản của Sunthorn Phu, và biến những di sản ấy không còn là những hiện vật bất động ở trong viện bảo tàng mà là một hiện thực sống động được giữ gìn trong thế phát triển và hội nhập, để nhà thơ vĩ đại Sunthorn Phu vẫn tiếp tục đồng hành cùng chúng ta đến với tương lai. Chúng ta tin, và rất tin rằng, cùng với Nguyễn Du, cây đại thụ Sunthorn Phu không phải chỉ tỏa bóng xuống các miền đất Đông Nam Á, mà còn tiếp tục tỏa bóng xuống nhiều châu lục trên nhiều bến bờ thế giới.
Một lần nữa, xin cám ơn các quý vị, cám ơn các quý ông quý bà…!
Theo PV/VOV online