Gan nhiễm mỡ là bệnh bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc phải.
Đặc biệt trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căn bệnh này càng phổ biến, nhất là ở những người nghiện rượu, thể trạng béo phì, tiểu đường, dùng corticoid kéo dài, ăn uống bất hợp lý và ít vận động…
Gan nhiễm mỡ được hiểu đơn giản là chứng bệnh dư thừa lượng mỡ tích tụ trong tế bào gan. Cụ thể là do quá trình chuyển hoá acid béo tại gan bị rối loạn dẫn đến giảm sự thải mỡ ở gan và hậu quả là tăng nhiễm mỡ gan. Thông thường, bệnh chỉ được phát hiện khi người bệnh được tiến hành những xét nghiệm máu, siêu âm hay sinh thiết tế bào gan; hoặc chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, người bệnh có cảm giác đau tức hoặc nặng vùng gan do bao gan căng ra.
Theo thống kê từ các ca điều trị gan nhiễm mỡ thì các bệnh nhân thường có tiền sử như nghiện rượu, tiểu đường, béo phì, thiếu máu, ở người bị bệnh nhiễm khuẩn mạn tính như viêm suy gan mạn tính, lao… Ngoài ra, gan nhiễm mỡ còn do nhiễm các chất độc đối với gan như phosphore, carbon tetraclorua, gan nhiễm mỡ cấp tính trên sản phụ, gan nhiễm mỡ vì thiếu dinh dưỡng. Không nhất thiết phải là những người béo phì mới bị gan nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ còn hay gặp ở những người ăn chay trường, ăn uống đạm bạc, suy dinh dưỡng lâu ngày, thiếu các vitamin và protein để tạo thành các chất chuyển hoá cần thiết để đưa chất mỡ ra khỏi gan.
Hiện nay, có quan điểm coi gan nhiễm mỡ là một triệu chứng do sự tích luỹ quá nhiều tại gan, bên cạnh đó cũng có thể hiểu đây là một hiện tượng bệnh lý do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, là hậu quả của nhiều bệnh và đến một lúc nào đó sẽ thành một bệnh thật sự, rất dễ dẫn đến xơ gan, suy gan, ung thư gan.
Một kết luận đáng chú ý mà các nhà khoa học là nếu viêm gan do mỡ thì có tới 25% bệnh nhân tiến tới bị xơ gan, với tỷ lệ tử vong khoảng 10%.
Với rất nhiều nguy cơ dễ mắc và có những tiến triển nguy hiểm như vậy thì dù gan nhiễm mỡ được goi là triệu chứng hay bệnh lý thì cũng không nên chủ quan mà phải cần thiết áp dụng những biện pháp phòng tránh kịp thời, điều này hẳn có ý nghĩa rất lớn cho những ai mong muốn một cuộc sống khoẻ mạnh và lâu dài.
Tình trạng thâm nhiễm mỡ ở gan xảy ra từ từ do đó bệnh có thể giữ nguyên trong nhiều năm hoặc đột nhiên tiến triển thành xơ gan với hậu quả khó tránh khỏi là tử vong. Gan nhiễm mỡ đa số là mạn tính, biểu hiện lâm sàng và mức độ gan nhiễm mỡ có quan hệ mật thiết với nhau.
Gan nhiễm mỡ mức độ nhẹ (hàm lượng mỡ chiếm từ 5% đến 10% trọng lượng gan) có thể không có triệu chứng lâm sàng mà người bệnh tự cảm thấy được. Còn mức độ vừa hay nặng (hàm lượng mỡ từ 10% đến 30%) thì có những biểu hiện như chán ăn, buồn nôn, nôn, trướng bụng. Những người ở thể nặng còn bị chứng vàng da, cổ trướng. Và khi được tiến hành các xét nghiệm máu thì các chỉ số chức năng gan như aminotransferase và alkaline phosphatase huyết thanh tăng nhẹ.
Những bệnh nhân gan nhiễm mỡ do những nguyên nhân khác nhau thì cũng có kèm theo những triệu chứng đặc trưng của những nguyên nhân đó. Ở các bệnh nhân tiểu đường và béo phì, các triệu chứng thường không rõ rệt, trừ việc gan to và hơi tức vùng gan, xét nghiệm cho thấy chức năng gan bình thường hoặc tăng nhẹ men gan. Gan nhiễm mỡ cấp do ăn uống quá tải hay gây đau tức vùng gan, lượng mỡ máu cao. Những người nghiện rượu có thể bị gan nhiễm mỡ cấp sau một bữa rượu qua chén thường đau vùng thượng vị phải cùng với các dấu hiệu đau do tắc mật. Nếu bị gan nhiễm mỡ cấp (thường gặp khi thai nghén) kèm theo vàng da và suy gan, sẽ có biểu hiện rối loạn tâm thầm, xét nghiệm thấy men gan và bilirubin tăng.
Sự thâm nhiễm mỡ ở gan kéo dài làm giảm oxy hoá acid béo ở gan, tế bào gan bị huỷ hoại, chức năng gan suy giảm. Người bị gan nhiễm mỡ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nguy cơ như xơ gan, thậm chí là ung thư gan… Vì vậy, mỗi người chúng ta nên có thói quen khám sức khoẻ định kỳ và nếu thấy mình có những triệu chứng như đã nói ở trên thì cần làm xét nghiệm máu để có chẩn đoán chính xác, kịp thời phòng tránh và điều trị gan nhiễm mỡ.
Theo các thông tin y tế, tỷ lệ bệnh nhân điều trị liên quan đến gan nhiễm mỡ đang có xu hướng tăng nhanh. Sau đây, chúng tôi xin giới thiệu những cách phòng và điều trị gan nhiễm mỡ từ kinh nghiệm thực tế của các chuyên gia y tế. Để phòng bệnh cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ, bỏ rượu. Tập luyện thể dục thường xuyên, trong chế độ ăn nên tăng rau tươi, hoa quả, không nên ăn nhiều mỡ, đường và các phủ tạng động vật. Tăng cường dinh dưỡng bằng cách ăn tăng đạm thực vật, cá và nhiều vitamin. Kiêng hoặc tạm ngưng uống bia rượu là việc đầu tiên làm nhất là gan chưa bị ứ đọng nhiều và những người xơ gan nặng.
Ăn uống hợp lý, không nên ăn chuyên một loại thức ăn nào đó để phòng ngừa thiếu dưỡng chất. Không nên nhịn ăn giảm béo một cách không khoa học, vì giảm béo dẫn đến chán ăn, là điều kiện để hình thành bệnh gan nhiễm mỡ. Muốn giảm béo khoa học phải kết hợp giữa ăn uống với vận động thích hợp để giảm mỡ dần dần, nếu mỗi tháng giảm 5 kg thì nguy cơ gan nhiễm mỡ là rất lớn.
Nghiên cứu của Tổ chức Liver Foundation (Mỹ) cho thấy mặc dù chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu gan nhiễm mỡ, nhưng nếu được chẩn đoán và có một số trị liệu thích hợp có thể giúp giảm tình trạng gan nhiễm mỡ, phục hồi tế bào gan. Các bác sĩ chuyên khoa gan mật đã và đang điều trị các bệnh nhân gan nhiễm mỡ cho biết, đối với các bệnh nhân phải điều trị, nên sử dụng thuốc Carmanus (sản phẩm của công ty cổ phần TRAPHACO). Carmanus có thành phần chính là các flavonoid chiết xuất từ cây Carduus marianus (cây Kế sữa là thảo dược theo kinh nghiệm xưa được sử dụng từ gần 2000 năm nay trong điều trị các bệnh về gan, các công trình nghiên cứu khoa học tại các nước trên thế giới đã khẳng định cây Kế sữa được ghi nhận là một tác nhân tích cực chống sự thâm nhiễm mỡ ở các tế bào gan). Bên cạnh đó, Carmanus còn chứa nhiều dược chất tốt cho cơ thể như acid lionleic (hay còn gọi là acid béo Omega-3 có tác dụng giảm lượng cholesterol trong máu), acid oleic, acid palmitic, protein (từ 25 đến 30%), các chất xơ (4,55%), carbonydrat (37,72%)…
Carmanus có tác dụng không chỉ tiêu huỷ lượng mỡ thừa trong gan mà còn bảo vệ tế bào gan khỏi các chất độc xâm nhập, huỷ hoại. Chứa đựng các tác dụng thần kỳ đó của cây Kế sữa, được bào chế dưới dạng viên nang mềm hiện đại, tiện dụng, sản phẩm này là giải pháp thích hợp cho những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ./.
Theo Sức khoẻ và Đời sống