Không chủ quan trước bệnh lý đau khớp gối

Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn vừa tiếp nhận một ca bệnh rất hiếm gặp tại Việt Nam, bị hoại tử vô mạch lồi cầu đùi. Bệnh nhân Nguyễn Văn Đức (54 tuổi, trú tại Phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng đau chân phải gần 3 tháng, đi lại khó khăn. Bệnh nhân Đức cho biết, ông có triệu chứng đau khớp gối phải từ trước Tết. Gần 3 tháng chịu đựng đau đớn, khó vận động đi lại, ông mới đi khám và phát hiện ra bệnh lý. Cách đây 4 năm, ông cũng được mổ thay khớp háng do bị hoại tử xương khớp háng tại Bệnh viện Việt Đức.

Ths, BS Nguyễn Huy Phương (Khoa Chấn thương - Chỉnh hình - Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn) tiến hành trực tiếp ca mổ cho bệnh nhân thông tin: Sau khi thăm khám, chụp cộng hưởng từ, các bác sĩ thấy có một ổ tiêu xương rất lớn nằm ở vùng lồi cầu đùi trong ở xương đùi phải. Bệnh nhân được chẩn đoán bị hoại tử vô mạch lồi cầu đùi ở khớp gối phải.

Hoại tử vô mạch lồi cầu đùi là tình trạng tiêu xương dưới sụn, có thể dẫn đến thoái hoá nặng khớp gối, tàn phế nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Theo bác sĩ Phương, bệnh lý dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác ở khớp gối nên dễ bị bỏ sót, khi chẩn đoán thường ở giai đoạn muộn, dẫn tới điều trị khó khăn hơn. Trường hợp bệnh nhân Nguyễn Văn Đức phát hiện khá muộn, đã ở giai đoạn 4 (giai đoạn cuối) của hoại tử xương khớp gối, buộc phải phẫu thuật để thay khớp gối nhân tạo.

Bệnh nhân được hội chẩn và tiến hành ca mổ trong 90 phút vào ngày 24-2-2017. Khi tiến hành ca mổ, các bác sĩ thấy phần lồi cầu đùi trong xương đùi của bệnh nhân bị khuyết xương rộng, khoảng 3 đến 5cm nên đã trám một lớp xi măng xương và tiến hành thay khớp gối nhân tạo cho bệnh nhân. Sau 8 ngày, bệnh nhân đã hồi phục rất tốt, đầu gối có thể gập 45 độ, đã đi lại được và sẽ xuất viện trong ngày hôm nay, 6-3- 2017. Sau khi xuất viện, bệnh nhân Đức sẽ phải tập vật lý trị liệu từ 1-2 tháng mới có thể đi lại bình thường.

Trước đây, tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn cũng đã tiến hành mổ cho một bệnh nhân trẻ tuổi hơn ở giai đoạn nhẹ (giai đoạn 2) của bệnh. Sau khi tiến hành mổ khoan giảm áp, hơn ba năm qua bệnh nhân đã đi lại tốt và không để lại biến chứng.

PGS, TS Trần Trung Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Xanh Pôn cho biết, trường hợp bệnh nhân Nguyễn Văn Đức là ca mổ đầu tiên tại Bệnh viện Xanh Pôn mà người bệnh vừa hoại tử chỏm xương đùi, khớp gối, lại đã từng thay khớp háng trước đó.

Theo PGS, TS Trần Trung Dũng, triệu chứng đau đặc trưng của bệnh lý này là đau khớp gối, đau tăng khi vận động cơ học như đi lại, lên xuống cầu thang và đau kể cả khi bệnh nhân nghỉ ngơi. Cơ chế bệnh lý của hoại tử khớp gối là do tổn thương mạch máu cung cấp nuôi xương hay còn gọi là nhồi máu xương, xương bị tắc mạch và hoại tử. Khi bị phù xương và tăng áp lực lên tế bào xương làm người bệnh đau đớn, không đi lại được, cần phải khoan giảm áp, để dịch xung quanh tế bào và các tổ chức hoại tử thoát ra, làm giảm áp lực cho tế bào chưa chết.

Nguyên nhân của bệnh lý này chủ yếu là do cơ chế thiếu máu nuôi cầu đùi trong; do mật độ chất khoáng của người bệnh (bệnh nhân càng cao tuổi thì tỷ lệ bệnh lý càng cao). Đây là bệnh lý hiếm gặp, theo y văn thế giới, tỷ lệ gặp khoảng 3,4% với bệnh nhân trên 50 tuổi và 9,4% với bệnh nhân trên 60 tuổi.

Ths, BS Nguyễn Huy Phương cho biết, nếu không được bác sĩ chuyên khoa sâu thăm khám thường dễ nhầm lẫn bệnh lý hoại tử vô mạch lồi cầu đùi thành bệnh viêm khớp, rách sụn trên hay thoái hóa khớp và đơn thuần chỉ uống thuốc sẽ dễ bỏ sót, dẫn tới nặng hơn. Do đó, bác sĩ khuyến cáo, người bệnh trên 40 tuổi, nếu đau khớp gối tăng về đêm và sáng, đau khi đứng và đặc biệt là khi đi lên xuống cầu thang, cần phải thăm, khám bác sĩ chuyên khoa khớp để điều trị kịp thời. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm của bệnh, chỉ cần khoan giảm áp, không phải tiến hành phẫu thuật lớn mà vẫn giữ được khớp của bệnh nhân. Nhưng nếu phát hiện ở giai đoạn muộn thì chỉ định bắt buộc là phải thay khớp nhân tạo.

Theo PGS, TS Trần Trung Dũng, ở Việt Nam hiện nay chưa có tổng kết về bệnh lý này, tuy nhiên với vài trường hợp mà bác sĩ từng tiến hành phẫu thuật thì bệnh lý này hay gặp ở nam giới ở độ tuổi trung niên. Bệnh lý hoại tử xương khớp háng rất phổ biến, gặp nhiều hơn là bệnh lý hoại tử khớp gối. Với bệnh hoại tử xương khớp háng, chụp Xquang thường quy không phát hiện được giai đoạn sớm của bệnh mà phải tiến hành chụp cộng hưởng từ. Nếu phát hiện sớm, phẫu thuật giảm áp tương đối hiệu quả ở giai đoạn sớm của bệnh, tránh những phẫu thuật phức tạp về sau như thay khớp gối hoặc thay khớp háng.

Cách đây 6 tháng, PGS, TS Trần Trung Dũng đã tiến hành mổ cho một bệnh nhân bị hoại tử xương khớp gối, nhưng phát hiện ở giai đoạn sớm. Bệnh nhân chỉ mổ khoan giảm áp, dẫn lưu để giải phóng chèn ép. Đến nay, bệnh nhân đã bình phục và có thể đi lại bình thường.

THIÊN LAM

Theo  nhandan.com.vn