Mỗi năm, thế giới thải ra khoảng 300 triệu tấn rác thải nhựa, gần tương đương với trọng lượng của toàn bộ dân số toàn cầu. Loại chất dẻo này chiếm 10% tổng lượng chất thải hiện đang tác động tiêu cực đến môi trường, kinh tế và sức khỏe con người. Hưởng ứng phong trào “Chống rác thải nhựa” do Bộ TN&MT phát động ngày 13.9.2019, UBND tỉnh đã ban hành văn bản số 7209/UBND về việc thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Theo đó các cơ quan, ban ngành, các đơn vị trong tỉnh đã tích cực hưởng ứng.
Theo số liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong 10 năm qua, lượng nhựa được tiêu dùng liên tục tăng nhanh qua các năm. Loại chất dẻo này có đặc tính khó phân hủy. Một chiếc túi nilon, nhiều khi được sử dụng trong 5 phút, chỉ mất 5 giây để sản xuất và cần 1 giây để vứt bỏ, song để phân hủy thì cần từ 500-1.000 năm. Gần 1/3 số túi nilon mà con người đang sử dụng không được thu gom và xử lý, và hậu quả là rác thải nhựa và nilon phát sinh không ngừng, có mặt ở khắp nơi, gây ra thảm họa mà các nhà khoa học gọi là "ô nhiễm trắng."
Hưởng ứng chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn năm 2019, Huyện Bình Xuyên đã tổ chức lễ phát động “nói không với rác thải nhựa” qua đó nhằm tuyên truyền, giáo dục và kêu gọi toàn thể cán bộ và nhân dân trên địa bàn huyện thực hiện phong trào Chống rác thải nhựa bằng nhiều hoạt động thiết thực.
Hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa, bước vào năm học 2019 – 2020, trường THCS xã Tam Hợp huyện Bình Xuyên đã có nhiều hoạt động nhằm khuyến khích học sinh hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần. Ngay trong buổi tựu trường, nhà trường đã thông báo với các em học sinh, không bắt buộc học sinh bọc sách vở bằng bìa ni lông. Ngoài ra, học sinh khi dùng nước uống tại nhà trường đã chuyển sang dùng cốc inox thay thế cho các chai nhựa nhỏ. Trường cũng tuyên truyền cho phụ huynh học sinh về hoạt động này và được họ hưởng ứng nhiệt tình.
Để làm gương cho các em, ngay từ đầu năm học 2019-2020, Ban giám hiệu nhà trường, các thầy cô, cán bộ nhân viên nhà trường đều mang bình đựng nước thân thiện đến lớp. Trường không sử dụng chai nước dùng một lần để tiếp khách. Trong một tháng triển khai, học sinh đã có ý thức nói không với ly nhựa, chai nhựa dùng một lần. Ngoài việc tuyên truyền vận động, khuyến khích học sinh, giáo viên, nhân viên qua các buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt chủ nhiệm… trường còn có một số hoạt động gắn nội dung tuyên truyền của phong trào Chống rác thải nhựa vào cuộc thi có tên Ý tưởng môi trường xanh. Đây là chuyên đề học tập với hình thức là cuộc thi do bộ môn Sinh học và Đoàn trường thực hiện. Theo đó, các lớp sẽ tham gia thiết kế lớp học xanh, thân thiện với môi trường, trường học xanh, khuôn viên xanh… làm sao truyền tải thông điệp xanh, sạch đẹp, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
Bên cạnh các hoạt động thiết thực, từ đầu năm học, Trường THCS Tam Hợp cũng triển khai cho các giáo viên bộ môn lồng ghép nội dung về tác hại của chất thải nhựa và túi ni lông khó phân hủy đối với môi trường và hướng dẫn phân loại rác tại nguồn vào chương trình giảng dạy, ngoại khóa, tiết sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt chủ nhiệm cho học sinh.
Qua từng chuyên đề, các lớp được chơi các trò chơi nhỏ để học cách phân biệt, phân loại các loại rác thải khác nhau, cách xử lý từng loại rác, hậu quả của việc xả rác bừa bãi và hiểu được ý nghĩa của việc phân loại rác, hiểu biết việc tái chế rác thải, giữ gìn tài nguyên, tiết kiệm nguyên liệu và bảo vệ môi trường.
Tại thành phố Phúc Yên, hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa đến nay, nhiều cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố đã ký cam kết và phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động cùng chung tay thay đổi thói quen tiêu dùng, giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế rác thải nhựa; tăng cường sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường, khuyến khích sử dụng bao bì, túi đựng nhiều lần...Trước khi phong trào “Chống rác thải nhựa” trở thành phong trào sâu rộng thì các Câu lạc bộ “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi nilon” của Hội Liên hiệp phụ nữ thành phố đã được thành lập từ sớm ở nhiều Chi hội phụ nữ ở các phường và mang lại những hiệu quả thiết thực. Năm 2019, hội phụ nữ phường Trưng Trắc thành phố Phúc Yên được Hội LHPN tỉnh chọn để thí điểm triển khai mô hình CLB “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi nilon”. Đến nay, Hội LHPN phường Trưng Trắc đã thành lập và duy trì hiệu quả hoạt động CLB “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi nilon với sự tham gia của trên 30 hội viên.
Qua hoạt động tuyên truyền và qua hành động hạn chế sử dụng, tái sử dụng túi nilon khi đi chợ và trong sinh hoạt hàng ngày của thành viên CLB thời gian qua đã từng bước tác động đến nhận thức người dân địa phương về tác hại của túi nilon với môi trường và tiến tới hạn chế, loại bỏ thói quen sử dụng túi nilon.
Từ kết quả thu được, Hội LHPN tỉnh đã chỉ đạo các cấp Hội đồng loạt triển khai xây dựng mô hình tại các xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có trên 20 CLB “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi nilon”. Tại các CLB, hầu hết các hội viên, phụ nữ đã có ý thức sử dụng làn nhựa đi chợ, trong đó, rau, củ được bỏ vào làn; thịt, cá được bỏ vào các hộp nhựa. Bên cạnh đó, hội viên, phụ nữ cũng biết phân loại rác như sử dụng rác hữu cơ để làm phân bón, thức ăn cho gia súc, gia cầm và đốt hoặc chôn lấp đối với rác thải khó phân hủy.
Do làm tốt công tác tuyên truyền vận động nên thói quen sử dụng túi nilon trong cộng đồng dân cư đang dần được thay đổi, thay vào đó là việc tăng cường sử dụng các đồ dùng làm từ thiên nhiên và thân thiện với môi trường. Với những việc làm thiết thực của các địa phương, đơn vị đã góp phần lan tỏa sâu rộng phong trào làm cho thế giới sạch hơn, xây dựng cuộc sống thân thiện với môi trường, góp phần hạn chế sự ô nhiễm từ rác thải nhựa./.
Lê Dũng