Thời tiết thay đổi và lạnh khiến trẻ em rất hay bị các bệnh về đường hô hấp, thường gặp nhất là sổ mũi, hắt hơi, chảy nước mũi tái đi tái lại. Tất cả những dấu hiệu đó là triệu chứng của tình trạng viêm mũi.
Bài viết dưới đây cung cấp cho bạn đọc thông tin về viêm mũi là gì, có phải viêm mũi nào cũng là do dị ứng và làm thế nào khi trẻ bị viêm mũi.
1. Viêm mũi ở trẻ nhỏ
Với trẻ em tình trạng viêm mũi rất hay gặp, viêm mũi thường sẽ bắt đầu bằng biểu hiện như: hắt hơi liên tục, ngứa mũi, rồi sau đó là chảy mũi, nhưng nước trong, nặng hơn là nghẹt mũi. Đây là các biểu hiện của tình trạng viêm mũi.
Triệu chứng viêm mũi cũng thường hay đi chung với tình trạng ngứa mắt, chảy nước mắt, điều này được hiểu là viêm kết mạc đáp ứng với tình trạng viêm mũi.
Hắt hơi, sổ mũi là những triệu chứng thường gặp khi trẻ bị viêm mũi.
2. Nguyên nhân nào khiến trẻ hay bị viêm mũi?
Về cấu trúc bên trong khoang mũi được lót bằng 1 lớp niêm mạc, trong lớp đó có rất nhiều mạch máu và các tế bào tiết chấy nhầy, đồng thời cũng có các tế bào miễn dịch nằm bên dưới.
Khi có một tác nhân kích thích tế bào niêm mạc, hoặc một tác nhân dị ứng kích thích tế bào miễn dịch, các tế bào này sẽ sản sinh ra các chất làm cho mạch máu trong niêm mạc mũi dãn ra, làm niêm mạc mũi sưng lên, gây nghẹt mũi.
Các chất đó cũng làm cho tế bào niêm mạc tiết ra rất nhiều chất nhầy và trong, gây nên tình trạng chảy mũi hay sổ mũi. Đồng thời, cũng do tác dụng của các chất đó làm cho chúng ta có cảm giác ngứa mũi nên phải hắt hơi nhiều lần.
Như vậy, dựa theo cơ chế ở trên mà viêm mũi được chia ra thành viêm mũi không dị ứng và viêm mũi dị ứng.
Đối với viêm mũi không dị ứng
Là do các yếu tố kích thích từ môi trường như khói thuốc lá, khói nhang, khói đốt, bụi, mùi nồng mạnh như nước hoa hoặc các yếu tố về khí hậu như nhiệt độ quá lạnh hoặc quá nóng. Ngoài ra, nhiễm siêu vi đường hô hấp cũng là nguyên nhân gây viêm mũi thường gặp và trong trường hợp đó, trẻ sẽ có thêm các triệu chứng khác như sốt, mệt mỏi, đau họng…
Nếu tình trạng trên kèm với sốt cao, nước mũi có màu vàng hoặc xanh, thì có thể là tình trạng viêm mũi - xoang do vi trùng và cần điều trị bằng kháng sinh thích hợp.
Ở trẻ lớn thì viêm mũi còn có thể xảy ra khi trẻ ăn và đặc biệt là khi ăn thức ăn cay, hoặc có thể do thay đổi nội tiết tố trong các chu kỳ kinh nguyện ở những trẻ gái đã dậy thì. Các nguyên nhân gây viêm mũi không dị ứng này rất dễ nhận biết và thường không cần một xét nghiệm đặc hiệu nào để xác định nguyên nhân.
Đối với viêm mũi dị ứng
Bệnh gây ra bởi các yếu tố dị ứng trong môi trường mà hằng ngày chúng ta hít phải. Các tác nhân như mạt bụi nhà, nấm mốc, con gián, lông thú nuôi, các hạt phấn nhỏ của các loại hoa, các loại cỏ dại là các nguyên nhân thường gây ra viêm mũi.
Một số loại dị ứng xuất hiện nhiều hơn trong các mùa đặc biệt, ví dụ như mạt nhà, nấm mốc, con gián thường có nhiều vào mùa hè nhiều mưa, ẩm, còn phấn hoa, phấn cỏ thì thường tăng lên vào cuối năm.
Điều này giải thích tại sao triệu chứng viêm mũi dị ứng của trẻ có thể nặng lên vào một số dịp trong năm. Các dị nguyên này rất nhỏ trong không khí và rất khó để chúng ta xác định được chính xác loại dị nguyên nào gây ra tình trạng viêm mũi của trẻ. Vì thế, bác sĩ sẽ có các xét nghiệm dị ứng đặc biệt để giúp bố mẹ tìm ra nguyên nhân.
Các yếu tố dị ứng trong môi trường là nguyên nhân gây nên bệnh viêm mũi.
3. Chẩn đoán viêm mũi dị ứng ở trẻ em
Chẩn đoán đúng và điều trị viêm mũi dị ứng tích cực là rất quan trọng vì các lý do như: Triệu chứng viêm mũi khiến trẻ khó chịu, mất ngủ, làm giảm khả năng tập trung và ghi nhớ, ảnh hưởng đến việc khám phá thế giới xung quanh cũng như khả năng học tập.
Viêm mũi nếu không điều trị tốt có thể dẫn đến viêm tai giữa, viêm xoang, khi đó điều trị sẽ vất vả hơn.
Trẻ bị viêm mũi dị ứng cũng có thể có những bệnh lý dị ứng khác như hen suyễn, hay viêm da cơ địa (chàm thể tạng). Các nghiên cứu đều cho thấy, 40-50% trẻ bị viêm mũi dị ứng có kèm với hen và 80% trẻ em bị hen suyễn có kèm theo viêm mũi dị ứng. Điều này khiến chúng ta suy nghĩ, có khi nào trẻ không chỉ có viêm mũi dị ứng, mà còn có kèm theo hen suyễn, viêm da cơ địa mà chúng ta chưa biết hay không?
Như vậy, khi trẻ có triệu chứng viêm mũi kéo dài thì bố mẹ nên đưa trẻ đến gặp một bác sĩ chuyên gia về nhi khoa hoặc dị ứng, để trẻ được khám kỹ lưỡng, tầm soát các bệnh lý dị ứng khác có thể đồng mắc và để trẻ được điều trị thật đúng và đầy đủ.
Có thể nói, đối với các trẻ bị viêm mũi mà bố mẹ không rõ nguyên nhân, thì thường là các tình trạng viêm mũi dị ứng. Và điều quan trọng bố mẹ hãy đưa trẻ tới cơ sở y tế để được các bác sĩ chỉ định làm các xét nghiệm như: Test lẩy da, xét nghiệm xác định kháng thể đặc hiệu trong máu của trẻ kháng lại với dị ứng nguyên của môi trường.
4. Điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em thế nào?
Về điều trị, việc chỉ định dùng thuốc tùy thuộc tình trạng của trẻ, độ tuổi, cân nặng mà các bác sĩ sẽ chỉ định cho thích hợp. Cha mẹ không tự ý mua thuốc cho trẻ. Vì một số loại thuốc trị nghẹt mũi, sổ mũi có chứa Oxymethazoline hoặc Xylomethazoline chỉ có thể dùng ngắn hạn khoảng 3-5 ngày, nếu dùng kéo dài sẽ dẫn tình trạng phản ứng dội là nghẹt mũi nặng thêm. Việc dùng các loại thuốc này cũng chỉ dành cho trẻ thường là trên 6 tuổi.
Ngoài ra, một số loại thuốc xịt mũi có chứa Corticoid, đây là loại thuốc chính để điều trị viêm mũi. Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ để không bị tác dụng phụ và hiệu quả tốt nhất.
Việc dùng thuốc điều trị cho trẻ cần có chỉ định của thầy thuốc. Khi sử dụng các dụng cụ xịt mũi, các đầu xịt phải hướng ra phía ngoài để tránh làm tổn thương vách mũi. Vì mục đích để thuốc tác dụng lên niêm mạc mũi, nên khi xịt thuốc nên cho trẻ ngồi ở trạng thái đầu hơi cúi ra trước, tránh ngửa cổ ra sau để tránh thuốc chảy ra sau họng.
Cần phải chẩn đoán đúng loại viêm mũi, điều trị thích hợp để tránh diễn tiến thành các bệnh hô hấp khác và để không ảnh hưởng đến khả năng học tập, sinh hoạt của trẻ. Khi trẻ bị viêm mũi cấp, có thể điều trị tạm thời 3-5 ngày, nếu không khỏi thì nhất định phải đưa trẻ đến khám các bác sĩ có chuyên ngành Nhi, tai mũi họng hoặc dị ứng để được điều trị thích hợp.
Theo suckhoedoisong.vn - Ngày 28/10/2021
https://suckhoedoisong.vn/viem-mui-va-viem-mui-di-ung-o-tre-em-169211027172201731.htm