Xoắn tinh hoàn là tình trạng bệnh lý diễn ra do thừng tinh bị tác động xoắn quanh trục gây ra hiện tượng tắc nghẽn, phù nề, sung huyết.
Bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ, thanh niên và nếu không được phát hiện điều trị sớm thì dẫn tới hoại tử tinh hoàn.
Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu do đó cần được khám phát hiện xử trí sớm trước 6h. Nếu xử trí muộn sẽ khiến nam giới mổ cắt tinh hoàn do biến chứng hoại tử sẽ ảnh hưởng một phần tới khả năng sinh sản của nam giới. Ngoài ra có thể ảnh hưởng tâm lý, khiến người nam giới mất tự tin sau này khi quan hệ tình dục, giảm ham muốn, rối loạn cương dương…
Xoắn tinh hoàn là tình trạng bệnh lý diễn ra do thừng tinh bị tác động xoắn quanh trục gây ra hiện tượng tắc nghẽn, phù nề, sung huyết.
Nguyên nhân xoắn tinh hoàn
Gọi là xoắn tinh hoàn nhưng thực ra hiện tượng xoắn chỉ xảy ra ở cuống tinh hoàn, tức là xoắn thừng tinh. Khi mới hình thành trong bào thai, tinh hoàn của bé trai nằm cạnh 2 quả thận. Lúc thai được 3 tháng, trong khi thận nhích lên một tí, thì 2 hòn bi lại chui dần ra khỏi bụng. Khi bé trai ra đời mỗi bi dính với bụng bằng một cuống mạch máu dài gọi là thừng tinh.
Hòn bi với dây thừng tinh giống như quả bóng treo trên dây nó có thể lắc lư, xoay qua xoay lại, và nếu xoay quá đà thì xoắn luôn. Khi thừng tinh bị xoắn mạch máu nuôi tinh hoàn nằm trong thừng tinh sẽ bị xoắn lại và tắc. Máu không thể lưu thông để nuôi tinh hoàn và nếu tình trạng này kéo dài quá 6 giờ thì các tế bào của tinh hoàn sẽ chết.
Xoắn tinh hoàn thừng tinh được chia làm 2 nhóm:
-Xoắn ngoài tinh mạc: Cơ chế do dây chằng bìu tinh hoàn chưa được cố định hoàn toàn, tinh hoàn di chuyển và tự xoay quanh trục tự do trong bìu dẫn tới xoắn. Loại này thường chỉ gặp ở trẻ nhỏ.
-Xoắn trong tinh mạc: loại này thì gặp ở nam giới và thanh niên trưởng thành. Do sự bất thường của thừng tinh và tinh mạc bám cao làm cho tinh hoàn di động như quả lắc chuông, gây nên nguy cơ xoắn tinh hoàn là rất cao. Ngoài ra theo cơ chế cơ nâng bìu nên đa phần tinh hoàn bên trái sẽ xoắn ngược chiều kim đồng hồ còn tinh hoàn bên phải thì ngược lại xoắn cùng chiều kim đồng hồ.
Triệu chứng khi bị xoắn tinh hoàn
Lúc mới bị xoắn tinh hoàn, bệnh nhân sẽ bị đau dữ dội, kèm theo tình trạng nôn hoặc cảm giác buồn nôn nhưng hoàn toàn không sốt. Khi khám bệnh bác sĩ sẽ thấy tinh hoàn không nằm xuôi dọc mà nằm ngang có thể sờ thấy nút xoắn. Nhiều lúc cơn đau kéo dài 5 – 10 phút rồi tự hết do thừng tinh bị xoắn rồi tự tháo ra.
Có thể bệnh nhân bị 1,2 cơn đau/ năm do xoắn – tháo xoắn nhưng rồi một hôm nào đó tinh hoàn xoắn luôn, không chịu tự tháo ra nữa.
Mất phản xạ ở da bìu bên xoắn.
Rối loạn tiểu tiện (đái rắt, buốt)
Khi bệnh nhân đến muộn, tình trạng xoắn kéo dài trên 8 tiếng thì có thể có biểu hiện sốt do nhiễm khuẩn.
Bên tinh hoàn bị xoắn có biểu hiện sừng to khác biệt hơn hẳn so với bên còn lại.
Xoắn tinh hoàn là một tình trạng cấp cứu do đó cần được khám phát hiện xử trí sớm trước 6h.
Điều trị xoắn tinh hoàn
Thực người bệnh hay chủ quan, nghĩ viêm nên tự điều trị, chỉ khi đau quá, các triệu chứng không thuyên giảm thì mới đến khám. Đây là lí do khiến người bệnh phải cắt tinh hoàn.
Xoắn tinh hoàn là bệnh không quá hiếm gặp có thể cứu chữa kịp thời nếu bệnh nhân đến bệnh viện trong vòng 4 – 6 giờ mà không để lại di chứng. Bác sĩ sẽ tháo xoắn thừng tinh, cố định tinh hoàn để nó không xoắn nữa. Ngay cả tinh hoàn bên kia dù không bị sao cũng được bác sĩ khâu cố định với mục đích phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Theo dõi:
Bạn bên tái khám sau 1-3-6 tháng, theo dõi kết quả điều trị, xử lý tai biến chứng theo dõi tinh hoàn còn lại.
Theo Bs. Nguyễn Thanh Sơn/suckhoedoisong.vn
https://suckhoedoisong.vn/tinh-hoan-bi-xoan-nguy-hiem-den-dau-169220923230320628.htm