Nằm tại xã Hùng Lô (TP. Việt Trì, Phú Thọ), quần thể di tích đình Hùng Lô sở hữu giá trị kiến trúc và ý nghĩa lịch sử quan trọng. Lễ hội đình Hùng Lô đã được đưa vào mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Hùng Lô xưa có tên gọi là Khả Lãm Trang, sau đổi thành làng An Lão; đến năm 1947 sát nhập An Lão, Kim Đức, Vĩnh Phú gọi là xã Hùng Lô. Theo thần tích của làng thì tên An Lão có từ khoảng năm 1572. Với địa hình thuận lợi, nơi đây sớm đã trở hình thành trung tâm buôn bán và là vùng đất có bề dày lịch sử, truyền thống văn hóa. Dấu ấn văn hoá của thời kỳ dựng nước còn lưu lại trên mảnh đất này, qua các di sản từ những giai đoạn đồ đá, thời kỳ đồ đồng như cuốc đá, rìu đá, mũi tên đồng, búa đồng…
Trải qua nhiều thế kỷ và biến động, những di sản, những tập tục, nếp làng từ xưa đến nay vẫn luôn được người dân Hùng Lô gìn giữ, lưu truyền từ đời này sang đời khác. Với sự giàu có về giá trị kiến trúc và ý nghĩa lịch sử của mình, quần thể di tích đình Hùng Lô khiến cho mỗi du khách đều trầm trồ, thích thú mỗi khi có dịp về tham quan, trải nghiệm.
Đặc biệt hơn, nếu đến với đình Hùng Lô trong những dịp lễ hội, du khách sẽ được hòa mình trong lễ rước kiệu quy mô rất hoành tráng của trên 200 người mặc đồng phục thống nhất, gọn gàng. Mỗi người đều mang theo vũ khí đi đến đâu trống dong cờ mở, tiền hô hậu ủng náo động cả một vùng. Lễ hội làng Xốm, xã Hùng Lô đã có truyền thống lâu đời, mỗi năm tổ chức 2 lần vào dịp Giỗ Tổ Hùng Vương 10/3 Âm lịch và lễ tiệc Thánh hóa vào ngày 12/9 Âm lịch. Nhưng lớn nhất vẫn là lễ rước kiệu, dâng lễ vật về Đền Hùng vào ngày Giỗ Tổ.
Tháng 4 vừa qua trong khuôn khổ các hoạt động dịp Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2022, xã Hùng Lô đã đón nhận Quyết định về việc đưa "Lễ hội đình Hùng Lô" vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Dịp này, UBND tỉnh Phú Thọ cũng ban hành quyết định công nhận Điểm du lịch văn hóa cộng đồng Hùng Lô. Trong đề án phát triển du lịch thành phố Việt Trì giai đoạn 2021 - 2025, đình Hùng Lô tiếp tục được đầu tư, tu bổ, tôn tạo nhằm tiếp tục xây dựng và phát triển sản phẩm văn hóa tại đình Hùng Lô, miếu Lãi Lèn gắn với Hát Xoan Phú Thọ.
Bà Nguyễn Thu Hiền – Phó Chủ tịch UBND thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ cho biết việc tu bổ, tôn tạo, khôi phục các di tích lịch sử, các lễ hội trong đó có lễ hội đình Hùng Lô không chỉ đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân mà còn có ý nghĩa đặc biệt trong công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần phục vụ cho phát triển du lịch thành phố Việt Trì. Tới đây địa phương sẽ tăng cường tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm truyền thống của làng nghề Hùng Lô gắn với phát triển du lịch tâm linh, du lịch văn hóa cộng đồng; nhằm xây dựng nơi đây trở thành điểm đến, điểm dừng chân hấp dẫn của du khách trong hành trình du lịch về miền lễ hội cội nguồn dân tộc Việt Nam.
Bên cạnh nhiều phong tục tập quán đặc sắc, làng Hùng Lô còn giữ được gần 50 ngôi nhà cổ, có niên đại từ 100 năm đến xấp xỉ 200 năm tuổi. Những ngôi nhà cổ này vẫn còn lưu giữ được gần như nguyên vẹn những giá trị kiến trúc, chạm trổ khéo léo và tinh tế. Ý thức được giá trị của những ngôi nhà cổ đối với du lịch và văn hóa nên người dân đang ra sức tôn tạo, bảo tồn lại những ngôi nhà. Tại đây đã có những ngôi nhà cổ được Trung tâm Thông tin xúc tiến Du lịch Phú Thọ hỗ trợ tu bổ, tôn tạo thành những homestay phục vụ nhu cầu lưu trú kết hợp nghỉ ngơi, ăn uống của khách tham quan, như homestay Hà Thanh và homestay Thức Như.
Đến Hùng Lô, du khách sẽ được tìm hiểu về quy trình các công đoạn làm mỳ, bánh chưng, bánh đa… được nếm thử đặc sản nơi đây và chọn cho mình thứ quà bánh yêu thích nhất để mua làm quà tặng cho bạn bè và gia đình. Nơi này sở hữu nhiều nghề truyền thống như làm bánh đa, bánh đúc, bánh chưng, bánh gai, mì miến, kẹo lạc, kẹo vừng... Những sản phẩm này đã được bàn tay khéo léo của người dân quê sản xuất vừa đậm đà, vừa thơm thảo, trở thành hàng hoá, một phần bày bán ở chợ quê, phần nhiều được chuyển đến tiêu thụ ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh.
Vẻ đẹp cổ kính của đình cổ cùng các giá trị lịch sử, văn hóa lâu đời, kết hợp với sức lan tỏa của hai di sản văn hóa phi vật thể là Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương và Hát Xoan đã khiến cho mảnh đất Hùng Lô có một sức hấp dẫn và lôi cuốn đặc biệt với du khách. Với hình thức kết hợp du lịch tâm linh - làng nghề dựa trên tài nguyên văn hóa, lịch sử dồi dào, làng cổ Hùng Lô đã và đang trở thành điểm đến ngày càng được nhiều du khách trong, ngoài nước biết đến./.
Theo Hải Nam/VOV.VN
https://vov.vn/van-hoa/di-san/dua-gia-tri-van-hoa-dinh-hung-lo-thanh-san-pham-du-lich-hap-dan-post989679.vov