Ý tưởng Nga có thể chấp nhận sử dụng số tài sản bị đóng băng để tái thiết Ukraine chưa từng được đề cập trước đây, nhưng việc nó được đưa ra vào thời điểm hiện nay cho thấy Nga sẵn sàng nhượng bộ để chấm dứt xung đột.
Reuters dẫn các nguồn tin cho hay, Nga có thể đồng ý sử dụng 300 tỷ USD tài sản của nước này hiện đang bị đóng bằng ở các nước phương Tây cho việc tái thiết Ukraine, song Moscow sẽ yêu cầu một phần số tiền này được chi cho các khu vực mà Nga hiện đang kiểm soát.
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào tháng 2/2022, Mỹ và các đồng minh đóng băng khoảng 300-350 tỷ USD tài sản của Ngân hàng trung ương Nga, chủ yếu là trái phiếu chính phủ châu Âu, Mỹ và Anh được giữ trong kho lưu ký chứng khoán ở châu Âu.
Quốc kỳ Nga phía trên trụ sở Ngân hàng trung ương Nga ở Moscow. Ảnh: Reuters
Ý tưởng Nga có thể chấp nhận sử dụng số tài sản bị đóng băng để tái thiết Ukraine chưa từng được đề cập trước đây nhưng việc nó được đưa ra vào thời điểm hiện nay cho thấy Nga sẵn sàng nhượng bộ để chấm dứt xung đột, đặc biệt vào thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy Kiev cho Mỹ quyền tiếp cận các khoáng sản quan trọng của Ukraine để đổi lại những viện trợ của Washington cho quốc gia châu Âu này.
Nga và Mỹ đã tổ chức các cuộc đàm phán trực tiếp lần đầu tiên về việc chấm dứt xung đột Ukraine hôm 18/2 tại Riyadh, Saudi Arabia, trong khi cả Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đều nói rằng họ hy vọng sẽ gặp nhau sớm.
Nhiều khu vực ở miền Đông Ukraine đã bị tàn phá nặng nề do xung đột. Năm 2024, Ngân hàng Thế giới ước tính việc tái thiết và phục hồi Ukraine sẽ tốn khoảng 486 tỷ USD.
Hiện chưa rõ ý tưởng sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga đã được thảo luận trong các cuộc đàm phán ở Saudi Arabia ngày 18/2 vừa qua hay chưa.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina ngày 20/2 cho hay, ngân hàng này hiện không tham gia bất kỳ cuộc đàm phán nào liên quan đến việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt hoặc “rã băng” tài sản của Nga ở nước ngoài.
Bộ Ngoại giao Ukraine và Nhà Trắng hiện chưa bình luận về thông tin trên.
1/3 tài sản cho các vùng mà Nga đang kiểm soát?
Theo các nguồn tin am hiểu về các cuộc thảo luận ở Moscow, Nga có thể chấp nhận sử dụng 2/3 tài sản bị đóng băng để tái thiết Ukraine như một phần của thỏa thuận hòa bình, miễn là có những cam kết rõ ràng. Trong khi đó, 1/3 số tài sản còn lại sẽ dùng để tái thiết các vùng mà Nga kiểm soát ở Ukraine. Moscow hiện kiểm soát 20% lãnh thổ Ukraine.
Một nguồn tin khác cho biết Moscow đồng ý sử dụng tài sản đóng băng để tái thiết Ukraine, nhưng còn quá sớm để nói tỷ lệ phân chia như thế nào và liệu những doanh nghiệp nào sẽ nhận được hợp đồng tái thiết.
Một nguồn tin khác, thân thiết với Điện Kremlin nhưng không trực tiếp tham gia các cuộc thảo luận, cho biết Nga vẫn sẽ yêu cầu dỡ bỏ phong tỏa tài sản như một phần của việc giảm dần các biện pháp trừng phạt.
“Điều này sẽ đòi hỏi châu Âu phải hoàn toàn ủng hộ lập trường hiện tại của Mỹ trong các cuộc đối thoại với Nga”, ông Kouzmin nói, gọi kịch bản này là “rất lạc quan”.
Năm 2023, nhóm G7 từng tuyên bố tài sản của Nga ở nước ngoài sẽ tiếp tục bị đóng băng cho đến khi Nga bồi thường cho những thiệt hại mà họ đã gây ra tại Ukraine.
Nhiều quan chức phương Tây, đặc biệt là trong chính phủ Đức và Ngân hàng Trung ương châu Âu, đã tỏ ra miễn cưỡng trong việc tịch thu tài sản của Nga. Họ cảnh báo rằng động thái này có thể đối mặt với các thách thức pháp lý và làm suy yếu đồng Euro với tư cách là đồng tiền dự trữ.
Moscow cũng nhiều lần cảnh báo việc tịch thu tài sản của Nga là đi ngược lại nguyên tắc thị trường tự do, phá hủy an ninh ngân hàng và làm xói mòn niềm tin vào các đồng tiền dự trữ.
Nga đã soạn thảo luật tịch thu tài sản từ các công ty và nhà đầu tư đến từ các quốc gia “không thân thiện”, những nước đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga. Dù vậy, dự luật này đến nay vẫn chưa được Hạ viện Nga thông qua.
Chuyên gia phân tích của Renaissance Capital, ông Oleg Kouzmin, cho biết quan điểm khác biệt giữa Mỹ và châu Âu, những bên đang nắm giữa phần lớn tài sản của Nga ở nước ngoài, sẽ làm phức tạp việc “rã băng” tài sản của Nga.
Nga chấp nhận mất tiền nếu giữ được các vùng lãnh thổ đang kiểm soát?
Tại thời điểm các tài sản bị đóng băng, Ngân hàng Trung ương Nga cho biết họ nắm giữ khoảng 207 tỷ USD tài sản bằng đồng Euro, 67 tỷ USD bằng đồng USD và 37 tỷ USD bằng đồng bảng Anh.
Ngoài ra, Nga cũng có khoảng 36 tỷ USD bằng đồng Yên Nhật, 19 tỷ USD bằng CAD, 6 tỷ USD bằng AUD và 1,8 tỷ USD bằng SGD. Tài sản bằng đồng CHF vào khoảng 1 tỷ USD.
Tổng dự trữ vàng và ngoại hối của Nga rơi vào khoảng 627 tỷ USD, bao gồm cả số tiền bị đóng băng. Giá trị tài sản bị đóng băng thay đổi theo giá trái phiếu và biến động tiền tệ.
Khoản nắm giữ trái phiếu lớn nhất của Ngân hàng Trung ương Nga là các trái phiếu chính phủ của Trung Quốc, Đức, Pháp, Anh, Áo và Canada.
Khoảng 159 tỷ Euro tài sản được quản lý bởi ngân hàng thanh toán bù trừ Euroclear của Bỉ tính đến đầu năm 2024.
Mặc dù việc bị phương Tây đóng băng tài sản đã khiến Moscow giận dữ, nhưng một số nhân vật công khai ủng hộ chiến dịch quân sự đặc biệt nhất ở Nga cũng từng thừa nhận nước này có thể chấp nhận mất một lượng tài sản bị đóng băng nếu các vùng lãnh thổ mà Nga kiểm soát ở Ukraine vẫn thuộc về Moscow.
“Tôi đề xuất một giải pháp. Họ sẽ trả số tiền này cho chúng tôi để mua lại những vùng lãnh thổ đó, những vùng đất muốn gắn kết với chúng tôi” bà Margarita Simonyan, Giám đốc đài truyền hình RT của Nga, từng phát biểu như vậy vào năm 2023.
Các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát của Ukraine chiếm khoảng 1% GDP của Nga, nhưng một số nhà kinh tế tin rằng tỷ lệ này có thể tăng nhanh nếu chúng vẫn thuộc quyền kiểm soát của Nga khi xung đột kết thúc. Các khu vực này hiện cung cấp khoảng 5% sản lượng lúa mì của Nga.
Theo Hoàng Phạm/VOV.VN
https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/ro-tin-nga-co-the-nhuong-bo-300-ty-usd-tai-san-bi-dong-bang-de-tai-thiet-ukraine-post1156594.vov