Ở vú tự nhiên xuất hiện u cục, nhỏ to, kích cỡ khác nhau. Sờ vào chỗ khối u có thể đau hoặc không đau.
Ở vú tự nhiên xuất hiện u cục, nhỏ to, kích cỡ khác nhau. Sờ vào chỗ khối u có thể đau hoặc không đau. Có thể sờ thấy khối u nhẵn hoặc sần sùi, di động tốt hay dính với da. Nhận định và phân tích được các triệu chứng trên là vô cùng quan trọng vì bước đầu có thể biết đó là u lành tính hay ác tính. Nếu biết được các bệnh lành tính của tuyến vú, bạn sẽ trút được nỗi lo và biết hướng xử lý.
Ở phụ nữ giữa tuổi dậy thì và tuổi 30, các tiểu thùy và mô đệm trong vú đáp ứng với sự kích hoạt nội tiết quá mức, đưa đến sự hình thành một hoặc nhiều u sợi tuyến. Ở khoảng tuổi 30-50, mức độ “lộm cộm” của vú tăng thêm. Theo từ chuyên môn mô học, đây là sự biểu hiện gia tăng tuyến, nghĩa là tăng thêm của thành phần thùy bình thường. Mô đệm cũng bị phì đại, đưa đến tình trạng trong vú có nhiều hạt sờ được một cách mập mờ (hay là cảm giác lộm cộm) thường gặp ở vùng đuôi vú. Từ 45 tuổi đến mãn kinh, mô tuyến vú còn phì đại nhiều hơn, kết hợp với sự gia tăng mô đệm. Ở thời kỳ mãn kinh, các nang vú thường xảy ra ở phụ nữ dùng liệu pháp hormon thay thế.
U sợi tuyến
Thiếu nữ ở tuổi đôi mươi, nắn ngực thấy có vài cục tròn, láng, cỡ hạt lạc, hạt nhãn, hạt mít, sờ thấy di động, đó là loại u lành sợi - tuyến. Chẳng có gì đáng lo ngại, ngay cả khi thấy “nó” hơi đau hoặc hơi lớn lên khi tới chu kỳ kinh nguyệt. Thật ra ở tuổi này, tuyến sữa rất phát triển khiến cho cảm giác có cục u, nhất là lúc sắp có kinh, ngực căng lên thấy có nhiều cục lộm cộm. Đây không phải là bệnh, cũng chẳng phải tổn thương mà gọi là bướu sợi hay u xơ. Bướu sợi tuyến vẫn gặp ở phụ nữ đến tuổi 40.
U sợi tuyến khổng lồ
Cũng thường thấy ở thiếu nữ tuổi 18, đôi mươi, có khi một bên vú to lên rất nhanh trong vài tháng, sờ thấy có một cục lớn bằng trái cam. Đó vẫn là u lành, gọi là u sợi tuyến khổng lồ. Chỉ cần mổ lấy trọn u là hết bệnh.
Nang vú
Thường “xuất hiện” ở độ tuổi trung niên (khoảng tuổi 40-50). Các nang hoặc bọc (chứa chất dịch lỏng) được dân gian gọi là “cục hạch”. Bác sĩ lại dùng các từ như dị sản sợi - nang, bệnh Reclus, dị sản nang. Phần lớn người bệnh tự phát hiện thấy khi nằm sấp đè lên ngực hay chà xát trong lúc tắm, vì những lúc đó nang vú căng lên. Nhưng có khi các nang này lại không đau và cũng không thể thấy được. Nang chỉ là một hốc chứa đầy chất dịch. Hốc này xuất hiện do một đoạn của ống dẫn sữa nở ra. Số lượng nang này nhiều hay ít tùy người và tùy lúc, kích thước lớn nhỏ không đều, đường kính từ vài mm đến vài cm, hoặc to hơn và chỉ có các nang tụ đầy dịch, to đến một mức nào đó hoặc nằm sát dưới da thì mới sờ thấy. Nhưng cũng có trường hợp nang rất to, có khi bằng trái quýt, chứa dịch. Các nang này thường chỉ gặp ở phụ nữ trên 40 tuổi, nhưng sau khi mãn kinh có thể tự nhiên lặn mất. Khi nghi là nang vú, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa. Đừng chờ đến lúc mãn kinh cho nang xẹp. Hiện nay, siêu âm giúp cho bác sĩ chẩn đoán bệnh nang vú chính xác đến 99%. Sau khi nhờ siêu âm để định bệnh rõ ràng, bác sĩ sẽ dùng kim chọc rút dịch trong nang. Việc này rất đơn giản. Khi rút dịch, nang sẽ xẹp đi và hiếm khi tái phát lại. Sau đó có thể có một hoặc nhiều nang mọc ở chỗ khác trong vú hoặc ở bên kia vú, đây không phải là di căn mà chỉ là sự xuất hiện liên tục của tình trạng đa nang vú lành tính.
Bọc sữa
Đang thời kỳ cho con bú, nhiều bà mẹ rất băn khoăn khi sờ ngực thấy có một khối tròn, mềm như trái nho hoặc lớn hơn, bóp thì mềm. Có khi mới thấy vài ngày, có khi chỉ một vài tháng, không thấy đau gì cả và có thể lớn thêm sau những cơn căng sữa... Nếu trẻ mới được vài tháng có thể vẫn tiếp tục cho bé bú nhưng chấp nhận bọc sữa có thể to lên, gây vướng víu khó chịu, đôi khi còn bị đau nhức vì bội nhiễm. Nếu trẻ đã trên 12 tháng thì nên cai sữa, vì khi ngừng cho con bú bọc sữa sẽ nhỏ từ từ và sau vài tháng có thể lặn mất. Ban đầu bà mẹ kiên trì nặn sữa cũng làm xẹp được bọc sữa. Nhưng thường thì bọc này không xẹp hoàn toàn. Tuy nhiên không nên trích rạch bọc sữa trong lúc đang cho con bú, vì sau trích nó sẽ phình lại như cũ hoặc là sữa trong vú sẽ chảy ra chỗ trích làm khó lành vết thương, thậm chí bị nhiễm khuẩn nếu vết trích rộng.
Vú đau đơn thuần
Là biểu hiện thường gặp nhất trong hội chứng tiền kinh nguyệt. Tuy nhiên, hiện tượng đau vú sẽ mất đi khi mãn kinh. Có khi cả hai vú khám thấy có những mô sữa dày lên (không có cục u rõ) được gọi là dị sản tuyến vú. Nên nhớ rằng, khi bị đau như vậy và sờ thấy một vùng mô sữa dày lên thì đừng nên lo lắng thái quá, cho dù chứng đau này khá dai dẳng.
Lời khuyên của thầy thuốc
Chị em nên biết cách tự khám vú vào thời kỳ sau sạch kinh 3-5 ngày là tốt nhất. Nếu u lành khi khám sờ vào u có thể đau hoặc không đau, mặt nhẵn, di động dưới da dễ dàng. Tuy nhiên, khi sờ thấy khối u cần đi khám sớm để cơ hội xác định bệnh sớm, điều trị sớm. Các u tuyến vú lành tính thường được chỉ định điều tri nội khoa hoặc phẫu thuật để bóc tách sẽ khỏi hoàn toàn. Tránh tình trạng nhiều người cứ sờ thấy u ở vú là nghĩ mình đã bị ung thư và rồi lo âu buồn sầu thêm ốm người.
BS. Phạm Minh Nguyệt
Theo suckhoedoisong.vn